InfoHub Logo

Mýzyka páni 6 klass
Sabaqtyń taqyryby: Ónerdegi qazaq batyrlarynyń kórkemdik beınesi.
Sabaqtyń maqsaty: Ónerdegi kórkemdik beınelerdi aıqyndaý.
Bilimdilik: Jyr, kúı, sýret ónerindegi batyrlardyń kórkemdik obrazdary jaıly áńgimeleý.
Damytýshylyq: Elektrondyq oqýlyq arqyly oılaý, este saqtaý, kórý qabiletterin damytý; oı túıindeýge, shyǵarmashylyqpen jumys isteýge jumyldyrý; oı - órisin keńeıtý. Dáýletkereıdiń «Kóruǵly» jáne halyq kúıi «Qarasaı» kúılerin tyńdata otyryp, ereksheligin tabý. Án aıtý daǵdysyn qalyptastyrý.
Tárbıelik: Qazaq batyrlarynyń erligin jyrlaý arqyly, erlikterin qasterleýge baýlý. Qazaqtyń tarıhı tulǵalaryn bilip, qurmetteýge tárbıeleý.
Sabaq túri: Jańa sabaq
Ádisi: Oı qozǵaý, baıandaý, psıhologıalyq trenıń, tirek - syzba, suraq - jaýap, sergitý sáti jalǵasyn tap, oılan tap.
Kórnekiligi: Elektrondyq oqýlyq 9klass, taqyrypqa baılanysty slaıdtar, vıdeofılmder, úntaspa, sýretshilerdiń týyndylary,
Pánaralyq baılanys: Ádebıet, beıneleý.

Sabaq barysy:
İ. Qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
1. Ándetip amandasý.
2. Psıhologıalyq trenıń.
- Árbir adam? Dosym, synyptasym
- Árbir sabaq? Úırený, oqý, izdený.
- Árbir isiń? Tirlik, tirek, adamdyq
- Árbir sóziń? Shyndyq, birlik, adaldyq

3. Oı qozǵaý strategıasy.
- Balalar, qazaq halqynyń dańqyn qandaı batyrlar shyǵardy?
- Qandaı erlik, Otan týraly maqal – mátelder bilesińder?
Sabaqtyń taqyryby men maqsatymen tanystyrý
2. Oı shaqyrý. «Qazaq batyrlary» tirek - syzba arqyly jumys

İİ. Maǵynany taný. Baıandaý ádisi.
1. Ónerdegi qazaq batyrlarynyń kórkemdik beınesi. (Qazaq batyrlary týraly vıdeofılmnen úzindi kórsetý)
Qazaq batyrlary Qabanbaı batyr, Bógenbaı batyr, Qobylandy, Alpamys, Er Tarǵyn, Kóruǵly, Qarasaı syndy qazaq batyrlarynyń esimderi ǵasyrlar boıy ulttyń maqtanyshy bolyp el esinde saqtalýda. Nelikten deısiń ǵoı?! Qazaq batyrlary myńdaǵan jyldar boıy ulan - baıtaq týǵan ata mekenimizdi jaýdan qorǵap, halyqtyń jaýyngerlik rýhyn asqaqtatty Batyrlardyń erligin madaqtap jyrlaǵan qazaq jyraýlary boldy. Qazaq jyraýlary batyrlarmen birge jaýǵa attanyp olardyń rýhyn kóterip jyr aıtty. Batyrlardyń erligin baıandaý qazaq óneriniń barlyq salasynan kórinis tapty. Degenmen, mýzyka jáne sýret ónerinde batyrlar beınesin somdaýda ózindik ereksheligimen daralandy.
Kúıshi óziniń kúıine batyrdyń búkil bolmys - bitimin 2 - 3 mınýttan turatyn shyǵarmasyna syıǵyza bildi. Al, sýretshiler bolsa óziniń bir ǵana sýretinde batyrdyń er júrek kelbetin beıneleı aldy. Bul óner túrleri bir ǵana kórkemdik beıneni somdaı otyra, ár túrli qyrynan asha tústi.

2. Mýzyka tyńdaý.
Dáýletkereıdiń «Kóruǵly» kúıin «Murager» fólklorlyq ansambiliniń oryndaýynda tyńdap kórelik!
Dáýletkereı «Kóruǵly» atty kúıinde batyrdyń ójet ári qaısar minezin beınelegendeı áser qaldyrady. Kúıdi tyńdaı otyra er júrek batyrdyń rýhyn, namysy men jigerin kórýge bolady.

3. Mýzyka tyńdaý.
Endi halyq kúıi «Qarasaı» kúıin tyńdaıyq.
Al, «Qarasaı» kúıin tyńdaǵanda qan maıdandaǵy uly shaıqas kóz aldyńa kelgendeı áserde bolasyń. Kúıde batyrdyń ózi emes, onyń jaýmen kúresi kóbirek beınelengen. Bul shyǵarma shaıqas ústindegi talas - tartys, birine – biri berispeı jatqan kúres, attyń dúbiri men qıan - keski qyrǵyn jantalas sıaqty kóńil - kúıdi bildiredi.

4. Bilip al!.
Evgenıı Sıdorkın (1930 - 1982) — grafık - sýretshi. Qazaqstannyń halyq sýretshisi ataǵyna ıe bolǵan. Sýretshiniń basty baǵyty lıtografıa jáne lınogravúra. E. Sıdorkınniń kóptegen jumystary kitaptardy sýretpen bezendirýge arnalǵan. Sýretteriniń taqyryby: «Qazaq halyq ertegileri», «Kóńildi aldampazdar», «Qazaq eposy», «Qazaq halyq oıyndary», «Sáken Seıfýllındi oqyǵanda», «Abaı joly» t. b.
E. Sıdorkınniń jumysy qazaq halqynyń arasynda keńinen tanymal boldy. Sebebi, Sıdorkın eńbekteri ulttyq naqyshqa toly. E. Sıdorkınniń gravúralary tehnıka jaǵynan qazaq tekemetteri men syrmaqtarynda paıdalanatyn aq jáne qara tústerdi qoldanýymen erekshelenedi. E. Sıdorkınniń kóptegen sýretteri Máskeý, Leıpsıg, Krakov, Venesıa, Býdapesht syndy qalalardaǵy halyqaralyq kórmelerge qatysyp, júldeli oryndarǵa ıe bolǵan.

5. Túsinip al!
- Grafıka – týshpen nemese qaryndashpen salǵan sýret óneriniń túri. Sýretti salýda 1 nemese 2 ǵana tústi qoldanady.
- Gravúra – grafıkanyń bir túri. Sýret keskinin aǵash, lınolıým, tas nemese metaldan oıyp ony qaǵazǵa basyp salý arqyly jasalatyn sýret túri.
- Lıtografıa – úgitilmeli jumsaz tasqa sýret keskinin qashap salyp, qaǵazǵa basyp shyǵaratyn sýret túri.
- Lınogravúra – lınolıýmde sýret keskinin oıyp, qaǵazǵa basyp shyǵaratyn sýret túri.

6. Galereıaǵa saıahat.
Sýretshi Sıdorkınniń «Batyr» «Jekpe - jek» t. b. shyǵarmalarymen tanystyrý.
Batyrlar beınesi Evgenıı Sıdorkınniń shyǵarmashylyǵynda keńinen oryn alǵan. Sýretshi epostyq jyrlardaǵy batyrlardyń beınesin somdaıdy. E. Sıdorkın óziniń sýretterinde batyrlardyń jaýmen shaıqasyp, attyń shabysy, úrkip ushqan qustardy beıneleı kele, asqan jaýyngerlik rýhty kórsete bildi. Barlyq obrazdar qımyl ústinde bolǵanymen, bir sátke tyna qalǵandaı áser qaldyrady. Sýretshiniń mundaı nátıjege jetýi onyń gravúra tehnıkasyn sheberlikpen qoldana bilýinde. Eń basty gravúrada batyrdyń obrazy somdalady. Sýretshi batyrlar men jaýyngerlerdiń shaıqas aldyndaǵy kóńil - kúıi men ishki jan tebirenisin, onyń qımyl - qozǵalysyn beıneleýge talpynady.
Kúıdi tyńdasań da, sýretti kórip tamashalasań da naqty bir kórkemdik beıneni kóresiń. Kúıde attyń shabysyn kóbirek tyńdasań, sýrette jaýǵa qarsy kustaı ushýǵa daıar turǵan saqadaı saı sáıgúlik attardy kóresiń. Iá, qazaq batyrlarynyń beınesin somdaǵan mýzyka jáne sýrettegi qımyl - qozǵalys bir sátke tyna qalyp, ótken men búgindi jalǵastyrar máńgilik eskertkish ispetti bolmaq!

İV. Sergitý sáti. Jalǵasyn tap!
Maqal - máteldiń jalǵasyn tabý.
Batyr bir ret óledi.....
Qorqaq myń ret óledi.

Batyr týsa – el yrysy....
Jańbyr jaýsa – jer yrysy.

Sheshen sóz bastar....
Batyr qol bastar.

Batyr maıdanda shynyǵady.....
Bolat qaınaýda shynyǵady.

Oılan tap!
- Attardyń ıesin tabý

7. Daýys jattyǵýlary
8. Án aıtý. S. Seıfýllın «Taý ishinde» ánin úırenýdi ári qaraı jalǵastyrý.
- Ándi hormen úıretý.
- Ándi topqa bólip aıtqyzý.
- Keıin jeke oqýshylarǵa oryndatý.
- Ándi aspappen úırenip bolǵan soń mınýsovkamen oryndatamyn.

İİİ Oı tolǵanys. Sabaqty bekitý
Suraqtar:
1. Tańbaly tastardaǵy sýretterdi grafıka túrine jatqyzýǵa bola ma?
2. Kúıshi batyrlar beınesin óz shyǵarmalarynda qalaı beıneleıdi?
3. Baýyrjan, Álıa, Mánshúk syndy uldarymyz ben qyzdarymyzdy batyrlar dep aıta alamyz ba?. Ia, olarǵa Keńes Odaǵynyń batyry degen ataq berilgen.
4. Qazirgi zamanda osyndaı batyrlar bar ma?

İÚ Baǵalaý. Oqýshylardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵyna, belsendiligine qaraı madaqtaı otyryp attyń taǵasymen baǵalaý. Altyn taǵa - 5, kúmis taǵa - 4
Úıge tapsyrma:
1. «Ónerdegi qazaq batyrlarynyń kórkemdik beınesi» taqyrybyn oqyp kelý.