InfoHub Logo

2019 jyldyń aıaǵy 2020 jyldyń basy, adamzat jańa onjyldyq qutty bolsyn dep bir-birin quttyqtap jatqanda, Qytaıda jańa vırýs tarap ketkeni sóz etilip júrgen bolatyn. Sol kezde, ne bári 2-3 aıdyń ishinde ómirimiz kúrt ózgererin kim bilgen? Bul vırýstyń sońy pandemıaǵa ulasyp, «úıde qalyńyzdar!»degen heshtegtyń taraýy, qalyptasyp qalǵan ómir saltynyń ózgerýine ákelip soqty. Endeshe, búgingi maqalada bilim salasy jaıly, ıaǵnı bilim alý formatynyń osy pandemıa áserinen ózgerip, oqý formatynyń alma kezek aýysyp otyrýy jaıly sóz etpekshimin.

Offlaın oqý formaty degenimiz ne?

 - Oqytýdyń dástúrli formasy, ıaǵnı mektepke nemese kolejge/ýnıversıtetke baryp oqý. Eger de qosymsha sabaqqa qatysyp júrseńiz, repetıtormen betpe-bet kezdesýińiz offlaın formattyń mysaly.

- Dástúrli oqýdyń oń tustary óte kóp. Sonyń ishinde, eń bastylaryn atap ótsem.

Áleýmettik qarym-qatynasqa túsýi (sabaq barysynda toppen jumys isteı alý, qońyraý ýaqytynda sóılesý, áńgimelesý, dosyńmen birge otyrý)

Tártip nemese qadaǵalaý-muǵalim shákirttiń sabaqqa yntasyn, jumys oryndaý barysyn qadaǵalaı otyryp, oqýǵa salǵyrt qaraýyna, erkinsinip ketý múmkindigin azaıtady.

Oqý prosesiniń júrip jatqanyn seziný, offlaın format barysynda oqý prosesi belsendi túrde ótetinin aıtyp ótýge bolady. Kamerany óshirip, ınternetim nashar dep uıyqtap qalý, daýysyn óshirip tastaý sıaqty mysaldar oqý prosesiniń júrýine kedergi keltiredi.

Árıne, dástúrli oqý formasynyń teris tustary da bar.

- Stress. Muǵalim synypty aınalyp, barlyǵynan qasyna jaqyndap, emtıhannyń adal ótýin qadaǵalaýy oıyńyzdyń jınaqtalýyna kedergi bolýy múmkin. Keıbir oqýshylar taqtaǵa shyǵyp sabaq aıtýdan qysylady, tipti fobıasy bolýy da yqtımal. Nemese kózge tik qarap sóıleýden seskenetin jandardyń baryn da eskergen jón. Bul tusta, onlaın format óte yńǵaıly.

- Ýaqyt. Mektepke jınalý, barý, qaıtý barlyǵy da ýaqytty talap etedi. Offlaın format ýaqytty únemdeýge kómektesetini sózsiz.

Onlaın nemese sınhrondy oqý formatynyń oń tustary qandaı?

- Ýaqyt únemdeý.
- Stressti azaıtý.
- Sabaq barysynda oıyn platformalaryn, vıdeo, aýdıo materıaldardy erkin qoldaný.
- Oqýshylardy tártipke shaqyryp, tynysh otyrýyna ýaqyt pen energıany qurtpaýǵa bolady.
- Sabaqty jazyp alyp, qaıta tyńdaýǵa nemese qarap shyǵýǵa bolady.
- Qashyqtyqtan oqı alý. Alysta bolsańyz da, sabaqqa qatysýǵa bolady.

Teris tustary:

- Keri baılanystyń bolmaýy oqý prosesine kedergi bolady. Tynysh otyrǵan oqýshylar sizdi tyńdap otyr ma, álde uıyqtap jatyr ma bilý qıyn.
- Interenetten alynǵan materıaldy oqyp berý, kóshirý, muǵalimdi aldaý. Qysqasha aıtqanda oqýǵa salǵyrttyq.
- Densaýlyqqa zıan bolýy. Kompúter aldynda saǵattap otyrý kózińizge de, búkireıip otyrý júrý qalybyńyzdy ózertýi múmkin.

Qorytyndylaı kele, oqytýdyń onlaın jáne offlaın formattarynyń qandaı paıdasy jáne zıany bar ekenin aıtylyp ótti. Qandaı formatta oqysańyz da, bilim sizge kerek ekenin umytpaǵan jón. Ózińiz izdenip, bilim alýǵa qushtar bolsańyz, eshqashan da artta qalmaıtynyńyzdy este saqtaǵan jón.

Avtory: Temırkýlova Aqerke Jetekshi: Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq ýnıversıtetiniń dosenti Janataev Danat Janataıuly

---