InfoHub Logo

Árbir muǵalimniń negizgi maqsaty – sabaq sapasyn kóterý, túrin jetildirý, oqýshylardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, olardyń izdenýin, tanymyn qalyptastyrý. Osy maqsatta fızıka páninde ártúrli ádistermen júrgizýge bolady. Oqý - tárbıe úrdisiniń sabaqta durys júrgizilýi úshin ár alýan oqytý ádis-tásilderiniń tıimdisin múmkindiginshe jáne oqýshylardyń jeke jaǵdaılaryna baılanysty tańdap alýǵa kóp kóńil bólý kerek.

Oqytýdyń ádis-tásilderin tıimdi tańdap alý oqytýda tabysqa jetýge negiz bolady, ári sabaqtyń tıimdiligi men sapasyn barynsha arttyrýǵa múmkindik beredi. Oqýshylarǵa tereń bilim berý úshin muǵalim myna tómendegi qaǵıdalardy este saqtaǵany jón dep esepteımin.

1. Muǵalim pándi jetik meńgerip, ony oqýshylarǵa ǵylymı turǵydan negizdep, qarapaıym tilmen, ómirmen baılanystyra otyryp bere bilýi qajet.
2. Oqýshylardyń jas erekshelikterine qaraı jeke bastarynyń psıhologıasyn, jan dúnıesin jete bilip, ár oqýshynyń júregine jol taba bilýi abzal.
3. Ǵylym men pedagogıka salasyndaǵy jańalyqtardy únemi paıdalanyp otyrýy tıis.
4. Múmkindiginshe, keıbir úlken taqyryptardy toptap jeke bloktar túrinde toptastyryp ótkize bilýi kerek.
5. Oqýshylarǵa uzaq ýaqyt este saqtaý qabiletin arttyrý úshin jańa sabaqty, ásirese zańdylyqtar men qubylystardy tirek belgileri men tirek konspektileri boıynsha bergen jón.
6. Oqýshylardyń sapaly da tıanaqty bilim alýy úshin ár bólim, ár taqyryp boıynsha olardyń bilimderin tekserip otyrǵan jón. Munda ásirese oqýshylardyń bilimderin tekserýde myna tómendegideı ádisterdi qoldanǵan tıimdi:
• Testik júıe boıynsha
• ózin-ózi tekserý
• kórshisin tekserý jáne t.b
7. Sabaqta halyqtyq pedagogıka elementterin paıdalaný qajet. Ol úshin:
• Halyq ertegilerinen, ańyz áńgimelerinen, óleń jyrlarynan úzindiler keltirip, olardyń maǵynasyn túsindirýge;
• Halyqtyń ulttyq oıyndarymen túsindirýge;
• Ártúrli tabıǵı qubylystarǵa baılanysty jumbaqtar sheship, sózjumbaq, beınesóz qurastyrýǵa bolady.
8. Sabaqta oqýshylardy tań qaldyryp, sebebin bilgileri keletin ártúrli qyzyqty tájirıbeler men fızıkalyq fokýstardy udaıy qoldanǵan oryndy.
9. Eń bastysy árbir sabaq óz dárejesinde ótýi qajet.

Qoryta aıtqanda, búgingi sabaq keshegi sabaqtan ózgeshe, al erteńgi
sabaq búgingi sabaqtan jaqsy bolýy tıis.
Árbir taqyrypty túsindirgende oqýshylardyń múmkindikterine qaraı tirek belgileri men tirek konspektilerin paıdalanǵan jón. Negizgi zańdylyqtardy tirek belgileri arqyly oqýshylardy jınaqylyqqa, kórkemdikke baýlyp, este saqtaý qabiletterin arttyrýǵa, oılaý qabiletin arttyryp, olardy shyǵarmashylyqqa baýlýǵa múmkindik beredi. Sondaı-aq fızıkalyq zańdylyqtar men qubylystarǵa arnap jeke tirek belgilerin qurastyrý qajet.Mysaly, 10-shy synypta «Elektrostatıka» taraýy boıynsha «Elektr zarády». «Elektrlený taqyrybyn ótkende, zarádtiń ózara áserlesýin mynadaı tirek belgisimen berýge bolady:

Mysaly, 10-shy synypta «Suıyqtar men gazdardyń qasıetteri» taraýy boıynsha «Býlaný jáne kondensasıa» taqyrybyn ótkende suıyq pen gazdyń ótý prosesterin tirek syzbamen berýge bolady.
Suıyq Gaz
Býlaný
Suıyq Gaz
Kondensasıa
Kelesi mysal: «Elektr tizbegine ótkizgishterdi tizbekteı jáne paralel jalǵaý» taqyrybyn ótkende ótkizgishterdi tizbekteı jalǵaý túrine mynadaı tirek syzbamen berýge bolady.

Ótkizgishterdi tizbekteı jalǵaý
Sabaqty meńgertýde kóbinese sandyq jáne sapalyq esepter shyǵarý, ártúrli qyzyqty tájirıbeler men fızıkalyq fokýstar kórsetý oqýshylardyń oı-órisin damytyp, olardyń shyǵarmashylyǵyn arttyrýǵa baǵyt berý maqsat etiledi. Sapalyq esepter shyǵarǵanda halyq danalyǵynyń, naqyl sózderiniń, maqal-mátelderiniń tárbıelik mánin jáne ulttyq oıyndardy fızıka turǵysynan túsindirýge, paıdalanýǵa bolady.
Mysaly:
1. «Arbasynyń dóńgelegin maılamasa, arbakeshtiń sháıi qaınamaıdy» maqal arqyly mynadaı suraq qoıýǵa bolady:
• arbanyń dóńgelegi nege maılanady, maılamasa ne bolar edi?
• Bul jerde arbakesh úıkelistiń qandaı túrimen jumys jasap tur?

2. «Tolqyn urar jaǵany,
Maǵan bóget qylma dep,
Jaǵa keıin qaǵady,
Áýre bolyp turma dep». – bul óleń arqyly tolqyn qalaı paıda bolady jáne tolqynnyń jaǵaǵa urylyp keıin qaıtýyn qandaı zańmen túsindirýge bolady?

3. Myltyqtan oqtyń atylýy qandaı fızıkalyq qubylysqa mysal bolady jáne bul jerde qandaı fızıkalyq zań eskeriledi?
4. Janyp jatqan kerosındi nege sýmen quıyp sóndirýge bolmaıdy?

5. Altybaqan jáne kókpar oıyndary arqyly qandaı fızıkalyq prosesterdi kezdestire alamyz?- degen sıaqty qyzyqty suraqtar men oıyndardy paıdalanýǵa bolady.
Osylaısha fızıkanyń negizgi zańdylyqtary men qubylystaryn ómirmen baılanystyra qyzyqty etip berý joldaryn qarastyrýǵa bolady. Mundaı tapsyrmalar oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyryp qana qoımaı, olarǵa fızıka zańdylyqtaryn ómirde keńinen qoldanylatynyn da uǵyndyrýǵa múmkindik beredi.
Osy úlgidegi oqytýdyń ádis-tásilderi oqýshylardyń este saqtaý qabiletin arttyryp, olardy jınaqylyqqa, dáldikke, shyǵarmashylyqqa baýlýǵa kómektesedi dep oılaımyn.