InfoHub Logo

Osy ýaqytqa deıin elimizde túrli bilim reformasy júrgizildi. Onyń kóbisin ata-analar "qısynsyz" dep synady. Jaqynda Bilim jáne Ǵylym mınıstrligi taǵy bir bilim reformasyn usyndy. QR Bilim jáne Ǵylym mınıstrliginiń departament dırektory Sholpar Qarynova "Oqýshylarǵa mereke jáne demalys kúnderi úı tapsyrmalary berilmeýi kerek. Qazir úı tapsyrmalarynyń úshten bir bóligi qysqartylyp jatyr", - dep málimdegen edi. 

Today.kz osy máseleniń tereńine úńilip kóripti, sony nazarlaryńyzǵa usynamyz. 

AQSH - tyń Pensılvanıa ýnıversıtetiniń profesory Djorald Keı LeTandre (Gerald K. LeTendre) áriptesterimen birge  úı tapsyrmasynyń kólemi balanyń oqý úlgerimine qalaı áser etetinin zerttep, zertteý nátıjesin "The Washington Post" gazetine jarıalaǵan. Zertteý nátıjesine qarap ǵalymdar "ekonomıkasy tómen jáne áleýmettik teńsizdik joǵary elderde ǵana oqýshylar úı tapsyrmasyn úıip-tógip alady" degen qorytyndyǵa kelgen. Alaıda kóp úı tapsyrmasy oqýshynyń oqý úlgerimi men bilimine jaqsy áser etpeıtinin de basa aıtady.  

Bizdiń eldegi orta mektepterde beriletin úı tapsyrmasynyń kólemi kez kelgen ata-anaǵa aıqyn. Tipti, kóp tapsyrmany balany bylaı qoıǵanda ata-ananyń da oryndaı almaıtyny jasyryn emes. Balasy oqýdan kelip, úı tapsyrmasyn oryndarda muǵalimine qyryq ret qońyraý shalyp “myna tapsyrmany qalaı oryndaımyz?” dep suraıtyny da tańsyq dúnıe emes. Kóz kórip, qulaq úırenip qalǵan. Jalpy oqýshyǵa úı tapsyrmasyn bergen durys pa? Bul saýaldy “Órleý” muǵalimderdiń biliktiligin arttyrý ulttyq ortalyǵynyń treneri Saltanat Arzymbetovaǵa qoıdyq.

“Úı tapsyrmasy múldem berilmesin dep aıtýǵa da bolmaıdy. Úı tapsyrmasyn bererde oqýshynyń múmkindigine qaraý kerek. Mysaly, sabaq barysynda úshti úshke kóbeıtýdi jattaı almaǵan balaǵa úı tapsyrmasy retinde tórtti tórtke kóbeıtýdi qalaı beresiz? Biz jaqsy oqıtyn bala, nashar oqıtyn bala dep bólmeımiz. Qoldaýdy qajet etetin oqýshylar bolady. Olarǵa óz deńgeıinde, oqýshynyń múmkindigi jetetindeı úı tapsyrmalaryn bergen jón. Sonymen qosa ozat oqýshylarǵa synypta túsingen sabaǵyn qaıtadan úı tapsyrmasy retinde berý de durys emes. Ol kezde oqýshynyń qyzyǵýshylyǵy joǵalady. Al demalys kúnderi balalarǵa úı tapsyrmasyn berýge qarsymyn. Meniń de bastaýysh synypta oqıtyn balalarym bar. “Kelińder, birge kitap oqıyq nemese áńgimeleseıik” desem “matematıkadan 10 esep shyǵarýym kerek, aǵylshyn tili páninen jattaıtyn tapsyrmalarym kóp” deıdi. Balalardyń shyǵarmashylyqqa túk ýaqyttary joq. Sabaqtan kelgen soń 5-6 saǵat qaıtadan sabaq oqıdy”, - deıdi Saltanat Arzymbekova.

Bul pikirge psıholog Erjan Myrzabaev ta qosylady. Tehnıkalyq pánderden tym kóp úı tapsyrmasyn alatyn oqýshynyń shyǵarmashylyq turǵyda oılaýy damymaıdy eken.

“Negizi qazirgi kezdegi bilim berý júıesinde balaǵa úı jumysyn berý durys emes. Úı tapsyrmasy berilgen kúnniń ózinde ol balanyń kúndelikti 2 saǵatyn ǵana alýy kerek. Onyń ústine úı tapsyrmasy ózge qıyn tapsyrmalardy oryndaý úshin emes, synypta ótken taqyrypty umytyp qalmaý úshin qaıtalaý retinde ǵana berilýi kerek. Al tym kóp úı jumysyn oryndaı almaǵan nemese túsinbeı, qate oryndaǵan jaǵdaıda bala boıyndaǵy óz-ózine degen senimsizdik arta túsedi. Men psıholog retinde bul olqylyqtyń ornyn toltyrý úshin bir toqsanǵa arnalǵan toptyq zertteý tapsyrmalary berilgeni durys dep oılaımyn. Toptyq ǵylymı zertteýler balanyń qyzyǵýshylyǵyn oıatady jánen qatarlastarymen birge tapsyrmany oryndaıdy. Tipti, keıbir muǵalimder úı tapsyrmasyn qarý retinde, jaza retinde qoldanady. Bul bala psıhologıasyna keri áserin tıgizedi. Jalpy, oqýshyǵa úıip-tógip tapsyrma berý muǵalimniń qabiletsiz ekenin dáleldeıdi”, - deıdi psıholog Erjan Myrzabaev.

Siz ne deısiz, oqyrman?

---