Oqýshyny óz betimen kitap oqýǵa úıretý, ony qalyptastyrý
Taqyryby: Oqýshyny óz betimen kitap oqýǵa úıretý, ony qalyptastyrý
Kitap oqý - adamzat oılap tapqan eń ǵajaıyp qubylystardyń biri. Rýhanı jan dúnıege demeý berip, adamnyń adamı qasıetin arttyratyn da osy kitap. Tárbıemizdiń bastaýy ertegi, jyr, dastandarymyz da búgingi urpaqqa kitap bolyp jetti. Uly Abaıdyń :
Paıda oılama, ar oıla,
Talap qyl, tereń bilýge.
Artyq bilim kitapta,
Erinbeı oqyp kórýge, degen sózinen – aq kóp nárse ańǵarýǵa bolady.Sondyqtan kitap oqý ár adam úshin qajet,kitap kóbirek alǵyr oılaýǵa baýlyp,albyrt sezimdi tejeýge,ishki barlyq oılaý jáne seziný qabiletimizdi qalyptastyratyn sezim tárizdi mı gımnastıkasy bolyp tabylady.
Kitap - ol dos, jubatýshy, basshy,bizdiń túsiniksiz jáne belgisiz bolyp qalǵan oıymyz ben sezimimizdi qalyptastyrýǵa kómekshi; kitap óziniń mazmunymen nár tatqyzyp,rýhanı qoldaý beredi.
Kitappen shyndap jumys isteı almaý bireýlerdiń kitapqa degen súıispenshiligin muqaltsa,endi bireýlerdi júıesiz,oılanbaı oqýǵa ákelip soqtyrady. Ol úshin oqý mádenıettiligin ıgerý kerek.
Oqý degenimiz - bul kitap mazmunymen tanysyp, avtordyń kitaptaǵy oıyn uǵyný,Oqý - bul grafıkalyq belgilermen berilgen basqa bireýdiń oıyn meńgerý.Oqý mádenıettiligi aldymen oqýǵa degen kózqaras qalyptastyrýdan, oqyrmannan kitap arqyly álemdi tanyp jáne oqýdan ózine paıda oılaýǵa tyrysýynan bastalady.Basqasha aıtqanda,oqyrman kitapty jeńil ýaqyt ótkizý úshin emes,ózdiginen bilim alyp, óz eńbegin uıymdastyrýǵa jáne jetildirýge paıdalanǵan jón.
Mekteptegi oqý úrdisi bastaýysh synyp oqýshylarynan oqýdaǵy derbestikti talap etedi. Osyǵan oraı, oqý eńbeginiń barysynda olardy eń aldymen kitappen jumys isteýge úıretýden bastaǵan jón. Kóptegen bastaýysh synyp oqýshylary kitap úshin oqýdy unatady. Sondyqtan da balalardyń oqýy úshin kitap tańdap alýyn úlkender qadaǵalap otyrýy tıis.
Bolashaqqa jańa ǵana qadam basqan balanyń oqýyna ata-ana men muǵalim birlese otyryp basshylyq jasap, baǵyt berip jiberý qajet.
Kitappen jumys jasaý,oqýshynyń bilim sapasyn kóterýdegi qajetti jaǵdaı.Balanyń jalpy damýy mekteptegi oqý men onyń ózdiginen oqýyna tyǵyz baılanysty.
Oqýshylardyń kitap oqýǵa qumarlyqtaryn arttyrý úshin muǵalim aldyn ala jospar qurady.Muǵalim synyp joǵarylaǵan saıyn kúrdelendire túsedi.Birte-birte mánerlep oqýǵa daǵdy qalyptastyrýǵa bolady.
Mánerlep oqý ekpindi durys qoıa bilý,oqý mánerin meńgerý,tynys belgilerin saqtap, durys kidiris jasaý,daýysty sóılemdegi oı mazmunyna saı baıaý,jigerli oqý nemese tilek,suraq,kóńil-kúıdi kóterińki kúıde oqý eskeriledi.
Oqýshy 2-3-synyptarda muǵalimniń basshylyǵymen, kórsetýimen,nusqaýymen kitapty oqýdyń belgili júıesimen, tártibimen tanysady.Oqyǵan kitabynyń mazmunyn birshama aıtyp berýge daǵdylanady. Osyndaı daǵdylardy meńgere kele óz betinshe kitap tańdaýǵa, oqı bilý daǵdysyna kóshýge birte-birte baǵyt alady. Muǵalim ár oqýshynyń jas ereksheligine baılanysty, bilim kólemine, sondaı-aq ne nárseni unatqandyǵyna qaraı kórkem ádebıetterdi, qazaq jazýshylarynyń shyǵarmalarynan qysqa úzindiler, ańyz – áńgimeler, sondaı – aq «Baldyrǵan», «Aq jelken», «Ulan», gazet – jýrnaldaryn tańdap usynady.
Kitap oqýdy júrgizýdiń birneshe ádis – tásilderi bar:
Óz tańdaýlary boıynsha kitap oqý
Birde kitapty talqylaý
Birde birigip oqý
Birde balalardyń árqaısysynyń óziniń unaǵan jerlerin oqytý
Bastaýysh mektep balasynyń kitap oqýǵa yntasyn, kóńiliniń kózin ashyp, qyzyqtyrý.
1. Mektep kitaphanasy oqýshylardy kerekti shyǵarmalarmen qamtamasyz etýge tıis. Alaıda kerekti kitaptar mektep kitaphanasynda tabyla bermeıdi. Osyny eskerip muǵalimder synypta «Kitaphana buryshyn» uıymdastyrady. Osy uıymdastyrylǵan «Kitaphana buryshy» arqyly eń úzdik oqyrman ataǵyn jarıalap, madaqtaý.
1. Oqymysty qoıan
2. Qazaq halyq ertegileri
3. Shól ertegisi
4. Qoıshy baı
5. Áıbat ertegiler
6. Keriktiń qupıasy
7. Sý ertegisi
8. Ájemniń ertegileri
9. Arlan kúshik
2. Kitap oqýǵa qyzyqtyra túsý maqsatynda oqylǵan ertegiler mazmunyna túrli tústi boıaýmen sýretter salyp erteńgilikter ótkizý tıimdi. Mundaı ereńgilikterdi oqýshylardyń toqsan boıy oqyǵandaryna esep berý retinde árbir toqsan aıaǵynda ótkizýge de bolady. İlingen sýretterge qarap, onyń qaı ertegige qatysty ekenin aıtyp, kitaptaǵy sýretterine mán berýdiń mańyzy zor ekenin esten shyǵarmaý kerek. Bastaýysh synyp jasyndaǵy balalar úshin kitaptaǵy sýretterdiń tárbıelik máni zor. Olar balanyń oqyǵandaryn túsinýine, este saqtaýyna kómektesedi.
Qaı ertegige qatysty...
3. Óz qalaýymen oqylǵan kitaptardy dápterge tizip jazyp otyrǵan durys nemese mynadaı keste toltyrýǵa bolady.
Dápter beti:
Taqyryby:
Avtory:
Shyǵarmanyń
Keıipkeri
Máseleleri
Qysqasha
mazmuny Pikir
4. Birlese otyryp kitap oqý, oqyǵany týraly oı bólisý
3 topqa bólip balalardy birlese otyryp toppen jumys isteýge baýlý, jumys ústindegi erkindik, tek sóıleýshini tyńdaýǵa ǵana emes, oılaýǵa jeteleý, óz oıyn jetkizýge baýlý.
Toppen jumys isteýde qasyndaǵy dostarynyń pikirin syılaı biledi.
1.Toptaǵy 4 bala kezek-kezek oqý, tyńdaý
2. Talqylaý.
Nátıjesinde: bala shapshań oqýǵa daǵdylanady. Shapshań oqýǵa daǵdylanǵanda ǵana oqýshy tómendegideı jetistikterge jetedi.
Mánerlep oqýdy meńgeredi.
Oqyǵandy kóz aldyna elestete alý qabileti artady.
Ár túrli sezimderge beriledi. Qıaldaý qabileti damıdy.
Ózindik jumystar men tapsyrmalardy oryndaýlarda emin – erkin jumys jasaıdy.
Qoryta kele qazirgi HHİ ǵasyr kompúter men tehnıkanyń damyǵan zamanynda, dabyl qaǵatyndaı máselelerdiń biri:
- Baldyrǵandar kitap oqýdyń ornyna kúndiz-túni kompúterge telmirip ósip jatyr.
- Balalardyń kórkem ádebıetke qyzyǵýshylyqtarynyń joqtyǵy.
- Kórkem ádebıetti qoıǵanda qazaq tilindegi kitaptar, gazet – jýrnaldardy oqymaıtyndyǵy.
- Soǵan baılanysty sóıleý mádenıetiniń tómendigi.
Bul problemalardyń sheshimine kitap oqýdyń birneshe ádis tásilderin durys jolǵa qoıa bilý.
Óz ultynyń kórkem tiliniń káýsárinán qanyp ishken ul men qyz shyn máninde eliniń tolyqqandy mádenıetti azamaty bolatynyn esten shyǵarmaǵanymyz jón.
«Oqýshy kórkem ádebıetti nege oqymaıdy?» - dep saýal tastap, sharq uryp júrgen áriptesterime aıtarym – bala oqıdy, tek «Qalaýyn taýyp, qar jaǵý» óz qolymyzda.
Ár suraqqa jaýaby
Oılaý júıesi júırik
júıeli, naqty bolady
Aqyl oı eńbegi qalyptasady
Oqýshy saýattanady
Kitap oqý qajet
Sóz qory ulǵaıady
Sheshendik qabileti artady
Oǵan ýaqyt joq
Oqyǵyn kelgen jaǵdaıda
kitap dúkenine, kitaphanaǵa
barýdyń qajeti joq
Kitap oqý qajet
emes
Internet tur ǵoı júkte de
oqı ber
Bos ýaqytyń kóp bolady
Oqýshyny óz betimen kitap oqýǵa úıretýde oqýshy saýattanady, sóz qory ulǵaıady, oıyn erkin jetkize alady. Sóılegende mádenı, ádebı tilde kóptegen sózderdiń balamasyn taýyp aıtyp, óz oıy boıynsha mazmundap aıta alady. Kórkem ádebıetti únemi oqıtyn oqýshylar sýretter boıynsha sóılegende sheshendik qabiletterin de kórsete biledi sóz tańdaı alady.
Oqýshyny óz betimen kitap oqýǵa úıretý, ony qalyptastyrý oqýshyny ómirge daıyndaýdyń negizi bolyp tabylady.
Kitap oqý - adamzat oılap tapqan eń ǵajaıyp qubylystardyń biri. Rýhanı jan dúnıege demeý berip, adamnyń adamı qasıetin arttyratyn da osy kitap. Tárbıemizdiń bastaýy ertegi, jyr, dastandarymyz da búgingi urpaqqa kitap bolyp jetti. Uly Abaıdyń :
Paıda oılama, ar oıla,
Talap qyl, tereń bilýge.
Artyq bilim kitapta,
Erinbeı oqyp kórýge, degen sózinen – aq kóp nárse ańǵarýǵa bolady.Sondyqtan kitap oqý ár adam úshin qajet,kitap kóbirek alǵyr oılaýǵa baýlyp,albyrt sezimdi tejeýge,ishki barlyq oılaý jáne seziný qabiletimizdi qalyptastyratyn sezim tárizdi mı gımnastıkasy bolyp tabylady.
Kitap - ol dos, jubatýshy, basshy,bizdiń túsiniksiz jáne belgisiz bolyp qalǵan oıymyz ben sezimimizdi qalyptastyrýǵa kómekshi; kitap óziniń mazmunymen nár tatqyzyp,rýhanı qoldaý beredi.
Kitappen shyndap jumys isteı almaý bireýlerdiń kitapqa degen súıispenshiligin muqaltsa,endi bireýlerdi júıesiz,oılanbaı oqýǵa ákelip soqtyrady. Ol úshin oqý mádenıettiligin ıgerý kerek.
Oqý degenimiz - bul kitap mazmunymen tanysyp, avtordyń kitaptaǵy oıyn uǵyný,Oqý - bul grafıkalyq belgilermen berilgen basqa bireýdiń oıyn meńgerý.Oqý mádenıettiligi aldymen oqýǵa degen kózqaras qalyptastyrýdan, oqyrmannan kitap arqyly álemdi tanyp jáne oqýdan ózine paıda oılaýǵa tyrysýynan bastalady.Basqasha aıtqanda,oqyrman kitapty jeńil ýaqyt ótkizý úshin emes,ózdiginen bilim alyp, óz eńbegin uıymdastyrýǵa jáne jetildirýge paıdalanǵan jón.
Mekteptegi oqý úrdisi bastaýysh synyp oqýshylarynan oqýdaǵy derbestikti talap etedi. Osyǵan oraı, oqý eńbeginiń barysynda olardy eń aldymen kitappen jumys isteýge úıretýden bastaǵan jón. Kóptegen bastaýysh synyp oqýshylary kitap úshin oqýdy unatady. Sondyqtan da balalardyń oqýy úshin kitap tańdap alýyn úlkender qadaǵalap otyrýy tıis.
Bolashaqqa jańa ǵana qadam basqan balanyń oqýyna ata-ana men muǵalim birlese otyryp basshylyq jasap, baǵyt berip jiberý qajet.
Kitappen jumys jasaý,oqýshynyń bilim sapasyn kóterýdegi qajetti jaǵdaı.Balanyń jalpy damýy mekteptegi oqý men onyń ózdiginen oqýyna tyǵyz baılanysty.
Oqýshylardyń kitap oqýǵa qumarlyqtaryn arttyrý úshin muǵalim aldyn ala jospar qurady.Muǵalim synyp joǵarylaǵan saıyn kúrdelendire túsedi.Birte-birte mánerlep oqýǵa daǵdy qalyptastyrýǵa bolady.
Mánerlep oqý ekpindi durys qoıa bilý,oqý mánerin meńgerý,tynys belgilerin saqtap, durys kidiris jasaý,daýysty sóılemdegi oı mazmunyna saı baıaý,jigerli oqý nemese tilek,suraq,kóńil-kúıdi kóterińki kúıde oqý eskeriledi.
Oqýshy 2-3-synyptarda muǵalimniń basshylyǵymen, kórsetýimen,nusqaýymen kitapty oqýdyń belgili júıesimen, tártibimen tanysady.Oqyǵan kitabynyń mazmunyn birshama aıtyp berýge daǵdylanady. Osyndaı daǵdylardy meńgere kele óz betinshe kitap tańdaýǵa, oqı bilý daǵdysyna kóshýge birte-birte baǵyt alady. Muǵalim ár oqýshynyń jas ereksheligine baılanysty, bilim kólemine, sondaı-aq ne nárseni unatqandyǵyna qaraı kórkem ádebıetterdi, qazaq jazýshylarynyń shyǵarmalarynan qysqa úzindiler, ańyz – áńgimeler, sondaı – aq «Baldyrǵan», «Aq jelken», «Ulan», gazet – jýrnaldaryn tańdap usynady.
Kitap oqýdy júrgizýdiń birneshe ádis – tásilderi bar:
Óz tańdaýlary boıynsha kitap oqý
Birde kitapty talqylaý
Birde birigip oqý
Birde balalardyń árqaısysynyń óziniń unaǵan jerlerin oqytý
Bastaýysh mektep balasynyń kitap oqýǵa yntasyn, kóńiliniń kózin ashyp, qyzyqtyrý.
1. Mektep kitaphanasy oqýshylardy kerekti shyǵarmalarmen qamtamasyz etýge tıis. Alaıda kerekti kitaptar mektep kitaphanasynda tabyla bermeıdi. Osyny eskerip muǵalimder synypta «Kitaphana buryshyn» uıymdastyrady. Osy uıymdastyrylǵan «Kitaphana buryshy» arqyly eń úzdik oqyrman ataǵyn jarıalap, madaqtaý.
1. Oqymysty qoıan
2. Qazaq halyq ertegileri
3. Shól ertegisi
4. Qoıshy baı
5. Áıbat ertegiler
6. Keriktiń qupıasy
7. Sý ertegisi
8. Ájemniń ertegileri
9. Arlan kúshik
2. Kitap oqýǵa qyzyqtyra túsý maqsatynda oqylǵan ertegiler mazmunyna túrli tústi boıaýmen sýretter salyp erteńgilikter ótkizý tıimdi. Mundaı ereńgilikterdi oqýshylardyń toqsan boıy oqyǵandaryna esep berý retinde árbir toqsan aıaǵynda ótkizýge de bolady. İlingen sýretterge qarap, onyń qaı ertegige qatysty ekenin aıtyp, kitaptaǵy sýretterine mán berýdiń mańyzy zor ekenin esten shyǵarmaý kerek. Bastaýysh synyp jasyndaǵy balalar úshin kitaptaǵy sýretterdiń tárbıelik máni zor. Olar balanyń oqyǵandaryn túsinýine, este saqtaýyna kómektesedi.
Qaı ertegige qatysty...
3. Óz qalaýymen oqylǵan kitaptardy dápterge tizip jazyp otyrǵan durys nemese mynadaı keste toltyrýǵa bolady.
Dápter beti:
Taqyryby:
Avtory:
Shyǵarmanyń
Keıipkeri
Máseleleri
Qysqasha
mazmuny Pikir
4. Birlese otyryp kitap oqý, oqyǵany týraly oı bólisý
3 topqa bólip balalardy birlese otyryp toppen jumys isteýge baýlý, jumys ústindegi erkindik, tek sóıleýshini tyńdaýǵa ǵana emes, oılaýǵa jeteleý, óz oıyn jetkizýge baýlý.
Toppen jumys isteýde qasyndaǵy dostarynyń pikirin syılaı biledi.
1.Toptaǵy 4 bala kezek-kezek oqý, tyńdaý
2. Talqylaý.
Nátıjesinde: bala shapshań oqýǵa daǵdylanady. Shapshań oqýǵa daǵdylanǵanda ǵana oqýshy tómendegideı jetistikterge jetedi.
Mánerlep oqýdy meńgeredi.
Oqyǵandy kóz aldyna elestete alý qabileti artady.
Ár túrli sezimderge beriledi. Qıaldaý qabileti damıdy.
Ózindik jumystar men tapsyrmalardy oryndaýlarda emin – erkin jumys jasaıdy.
Qoryta kele qazirgi HHİ ǵasyr kompúter men tehnıkanyń damyǵan zamanynda, dabyl qaǵatyndaı máselelerdiń biri:
- Baldyrǵandar kitap oqýdyń ornyna kúndiz-túni kompúterge telmirip ósip jatyr.
- Balalardyń kórkem ádebıetke qyzyǵýshylyqtarynyń joqtyǵy.
- Kórkem ádebıetti qoıǵanda qazaq tilindegi kitaptar, gazet – jýrnaldardy oqymaıtyndyǵy.
- Soǵan baılanysty sóıleý mádenıetiniń tómendigi.
Bul problemalardyń sheshimine kitap oqýdyń birneshe ádis tásilderin durys jolǵa qoıa bilý.
Óz ultynyń kórkem tiliniń káýsárinán qanyp ishken ul men qyz shyn máninde eliniń tolyqqandy mádenıetti azamaty bolatynyn esten shyǵarmaǵanymyz jón.
«Oqýshy kórkem ádebıetti nege oqymaıdy?» - dep saýal tastap, sharq uryp júrgen áriptesterime aıtarym – bala oqıdy, tek «Qalaýyn taýyp, qar jaǵý» óz qolymyzda.
Ár suraqqa jaýaby
Oılaý júıesi júırik
júıeli, naqty bolady
Aqyl oı eńbegi qalyptasady
Oqýshy saýattanady
Kitap oqý qajet
Sóz qory ulǵaıady
Sheshendik qabileti artady
Oǵan ýaqyt joq
Oqyǵyn kelgen jaǵdaıda
kitap dúkenine, kitaphanaǵa
barýdyń qajeti joq
Kitap oqý qajet
emes
Internet tur ǵoı júkte de
oqı ber
Bos ýaqytyń kóp bolady
Oqýshyny óz betimen kitap oqýǵa úıretýde oqýshy saýattanady, sóz qory ulǵaıady, oıyn erkin jetkize alady. Sóılegende mádenı, ádebı tilde kóptegen sózderdiń balamasyn taýyp aıtyp, óz oıy boıynsha mazmundap aıta alady. Kórkem ádebıetti únemi oqıtyn oqýshylar sýretter boıynsha sóılegende sheshendik qabiletterin de kórsete biledi sóz tańdaı alady.
Oqýshyny óz betimen kitap oqýǵa úıretý, ony qalyptastyrý oqýshyny ómirge daıyndaýdyń negizi bolyp tabylady.
You Might Also Like
-
Qaraǵandy qalasy №23 JBBO mekteptiń
