InfoHub Logo

Orys synyptarynda qazaq ádebıetin oqytýdyń tıimdi ádis - tásilderi

Qazirgi ýaqyt talabyna saı ózge ult ókilderine qazaq tili pánimen birge qazaq ádebıetin de oqytý úlken jolǵa qoıylyp otyr. Bul pándi oqytýdyń baǵdarlamasy, ádisi bar. Muǵalim osy tıimdi ádis - tásilderi meńgerip, ony túrlendirip, oqýshylardy pándi qyzyǵýshylyqpen, shyǵarmashylyq izdenispen oqýǵa baýlýy tıis.
Ózge tildi mektepterde «Qazaq ádebıeti» pánin oqytýdaǵy maqsat - Respýblıka halqyn qurap otyrǵan negizgi ulttyń, ıaǵnı qazaq halqy ádebı murasynyń ozyq úlgilerimen basqa tildi oqýshyny etene tanystyrý.

Ózge tilde oqytatyn mektep balasyna qazaq ádebıetin qazaq tilinde oqytý arqyly ulttyń ádebı murasy týraly belgili uǵym qalyptastyrýmen qatar, kórkem mátinderdi qazaqsha oqý arqyly aýyzsha jáne jazbasha sóıleý tilin damytý, oqýshylardyń ádebı shyǵarmalardy óz betinshe oqyp, túsine alýyn qamtamasyz etetin tildik negiz qalyptastyrý.
«2013 - 2014 oqý jylynda QR - nyń jalpy orta bilim beretin uıymdarynda ǵylym negizderin oqytýdyń erekshelikteri týraly» ádistemelik nusqaý hatta: « Oqý orys tilinde júretin mektepterdegi «Qazaq ádebıeti» pániniń bilim mazmunyn irikteýdiń ózindik ereksheligi bar ekeni belgili. Munda kórkem shyǵarmalar júıeli, yqshamdalyp berilýi qarastyryldy. Ádebıettiń teorıalyq máseleleri, kórkem shyǵarmalardy tutas taldaý júıesi, kórkem týyndynyń stıldik erekshelikteri tutastaı emes, ár taqyryptyń ózindik ereksheligine qaraı taldanady», - dep kórsetken.
Jańa pedagogıkalyq tehnologıalardyń elementterin oqýshylardyń múmkindikterine qaraı laıyqtap qoldaný qajet. Bul oraıda deńgeılik oqytý tehnologıasyna jete mán beriledi. Óıtkeni oqýlyqtarda: oqýshylar daıyndyǵynyń mindetti deńgeıine arnalǵan suraqtar men tapsyrmalar; algorıtmdik deńgeılik tapsyrmalar men suraqtar; shyǵarmashylyq suraqtar men tapsyrmalar berilgen. Mysaly, 5 - synyp oqýlyǵyndaǵy «Maqal - mátelder» taqyrybynan keıin eki mindetti deńgeıge, sondaı - aq, 6 - synyp oqýlyǵyndaǵy «Ál - Farabı týraly ańyz» taqyryby boıynsha úsh mindetti deńgeıge, eki algorıtmdik deńgeıge jáne bes shyǵarmashylyq tapsyrma berilgen. Bundaı tapsyrmalarmen jumystaný arqyly mynadaı nátıjege jetýge bolady: birinshiden, oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵy artady; ekinshiden, berilgen taqyrypty tolyq túsinýge kóp kómegi tıedi; úshinshiden, mátinmen jumystana otyryp erejelerdi de esine túsiredi. Jalpy, orys synyptaryndaǵy qazaq ádebıeti páninde deńgeılik jumystar júıesin durys oryndaı bilgende ǵana túpki nátıjege, ıaǵnı kommýnıkatıvtik biliktilikke jetýge bolady.

Sondaı - aq orys synyptaryndaǵy qazaq ádebıetin oqytýda M. Janpeıisovanyń modýldik oqytý tehnologıasyn da qoldaný qurylymdyq jaǵynan yńǵaıly. Sebebi, onda oqý modýli úsh satydan qurylady: kirispe satysy; dıalogtyq saty; qorytyndy saty; Árıne, bar bolǵany bir - eki saǵatta materıaldy modýldik júıege salyp oqytý jetkiliksiz. Degenmende, ol júıeniń qurylymyn negizge alýǵa bolady. Mysaly, kirispe satysynda ádebı janr nemese jazýshy týraly túsinik berýge; dıalogtyq kezeńde oqý materıalyn bólikterge bólip, úsh deńgeılik (qarapaıym, orta, kúrdeli) kúrdelilikte daıyndap usynýǵa bolady; al qorytyndy satyda taqyrypty jınaqtaý, nátıjeni baqylaý - negizgi shart.