InfoHub Logo

Ózine de, ózgege de qatań talap qoıa biletin talǵampazdyǵymen kóringen Táken Álimqulov sońǵy jyldary ádebı baspasózde tym sırek kórinip júrdi. Kórkem tvorchestvodaǵy talǵampazdyq eshteńe unamaıtyn, eshteńege kóńili qulamaıtyn, neni oqyp, neni kórse de aýyzynan jyly sóz shyqpaıtyn marǵaý kinámshyldyqtan atymen aýlaq. Sýretkerge tán talǵampazdyq — ózi ómirin arnaǵan óner jolyn ólip-óship súıý, qaýymnyń nazaryna usynylatyn árbir sózdiń quny tómendep, qadiri túspeýine qam jasaý, óz janyń men óz kókiregińdi aıamaı taptap, oqýshyńdy rahatqa bóleý — qysqasy, oqýshy qaýym aldyndaǵy úlken jaýapkershilik. Táken Álimqulov sońǵy jyldary az kórinse de saz kórindi. Oǵan jazýshynyń jańa kitaby «Seıtek» aıqyn aıǵaq.

«Seıtek» talantty jazýshymyzdyń taǵy bir jaqsy tabysy bolǵandyǵymen ǵana emes, ádebıette óz jol, óz soqpaǵyn, óz órisin uzaq jyldar saryla izdegen salıhaly prozashynyń degenine jetkenin, óz órisin sókti taýyp, óz óresin dál mólsherlegenin kórsete alǵandyǵymen qýantady.

Ádette tapshy talant talǵampaz bolmaıdy; ondaılardyń jatsa-tursa oılaıtyny — barymen bazar qylyp, qatardan qalmaýdyń, keýdelep bolsa da ilgeriden kórinýdiń qamy. Táken talanty tapshy bolmaǵan soń da talǵampaz. Onyń eńbekshildigi — burqyratyp kep jazatyndyǵy emes, ne jazsa da kóp tolǵap, kóp tebirenetindigi.

Osynaý kishkene kitap ta — lapyldaǵan shabyt pen shyn sheberdiń eki shuqyp bir qaraǵan yjdahatty eńbegin teli emgen týyndy.

Táken Álimqulov osy bir japyraq kitapta sonshalyqty taýsylyp tańdaı qaǵatyndaı ne taýyp, ne ashyp júr?«Seıtektegi» Álimqulov — prozashynyń «Aqboz attaǵy» Álimqulov — prozashydan ıesi ozyq, nesi artyq?

Álimqulov — prozashynyń basyndaǵy evolúsıalyq ósýdi aıqynyraq taný úshin aldymen «Aqboz atqa» toqtalýǵa týra keledi. «Aqboz atta» T. Álimqulov qoǵamdyq bolmysty, áleýmettik ortany syrtqary alyp sýrettemeı, sol bolmys, sol ortanyń ókiliniń psıhologıasyna, rýhanı dúnıesine boılaý, áleýmettik-tarıhı shyndyqtyń adam taǵdyry men adam sanasyndaǵy keskinin beıneleý talabyna boı urǵanyn tanytyp edi. Bul jańǵyz T. Álimqulovqa ǵana tán minez emes, sońǵy jyldardaǵy prozamyzǵa túgel ortaq minezdi. Biraq, bul talapqa boı urǵandardyń bár-bári oılaǵan jerden shyǵyp jatpaıtyn. «Aqboz atty» da kemeline kelip, sharshysyna tolǵan shyǵarma deýge aýzymyz barmaıdy. T.Álimqulovtyń alǵashqy romanynda izdenis ústindegi, ómirdiń óreli-óreli máselelerine jany aýyratyn jas adamnyń jan-dúnıesindegi rýhanı proses kórsetiletin. Onyń geroıy óziniń taǵatsyzdyǵymen, mańaıyndaǵy bolmystyń eń bir maıda qubylysyna deıin eleńdep qaraıtyn elgezektigimen unaıtyn. Keıipkerdiń mundaı elgezek sezimtal minezi avtorǵa qazirgi qazaq aýylynyń ótkeni men búgini, óskeni men óshkeni, lırıkasy men dramasyn molynan qamtýǵa qolaıly jaǵdaı jasaǵan-dy. Biraq, «Aqboz atta» kóp qubylys qamtylǵanmen, sonyń bári jerińe jete tereń qamtyldy deý ábestik bolar edi. «Aqboz atta» aıtylatyn etıkalyq, áleýmettik estetıkalyq problemalar sala-sala saralanyp kóringenmen, sonyń bári bir úlken arnaǵa toǵysyp, garmonıalyq úılesim jasaı almap edi. Óıtkeni, sol qubylystardy kórip, tolǵanatyn keıipkerdiń ózi ondaı kemel bıikke kóterile qoımaǵandy. Roman qaharmanynyń tóńiregin túısinýi, izdenis-tolǵanysy áli de bolsa enjarlaý keıip tanytatyn. Onyń estigen, bilgen, kórgen qubylystaryndaǵy dramatızm, qaharmannyń sol qubylystarǵa túısingen reaksıasyndaǵy dramatızmnen áldeqaıda basym jatady. Sóıtip, keıipker kórip júrgen kóp qubylys, kóp drama, kóp problema onyń kókiregine qyzyq shejire bop ornyqqanmen, júregine sher-shemen qıan-keski arpalys, azap bolyp darymap edi. Bunyń ózi qaharman basyndaǵy izdenisti júıeli zertteý, aqıqatty tanyp-bilý jolyndaǵy belsendi kúresten góri enjar baqylaýǵa, samarqaý fıksasıaǵa, al izdenis ústindegi qaharmandy ómirdiń kózi kórgenniń bárin jipke tizip júrgen ánsheıin syrt kóz baqylaýshyǵa aınaldyryp jibergendi.

Ádette ádebıette kórinetin jańa problema jańa harakter, jańa adam arqyly kórinbese, ómirlik sony shyndyq, sony harakter shyndyǵyna aınalmasa, kóterilip otyrǵan problema, kórsetip otyrǵan qubylys myń jerden jańa bolsa da, úırenshikti shemalardyń ornyna kelgen jańa shema bolyp shyǵady.

Ómir qubylystaryna psıhologtiń kózimen qaraıtyn sýretker eń aldymen sol qubylystyń barsha ozǵyny men tozǵynyn, kemeldigi men keleńsizdigin kóre biletin keıipkerdi tabýy, tanýy qajet.

«Aqboz attyń» synshylary T. Álimqulovqa onyń bul eleýli kemshiligin atap kórsete almady. T. Álimqulov ony ózi baıqap, ózi tanydy.

«Seıtektegi» poves pen áńgimelerdiń kótergen problemalary, boıaý álemi, ómirlik qubylysqa sýretkerlik kózqarasy jaǵynan «Aqboz attan» atymen kereǵar ketpegen; jazýshy romanda jerine jetkize almaǵan jaǵdaıattaryn áńgimelerinde damytyp, romanda tek sulbasy, buldyr jobasy kóringen kóp máseleni jańa kitabynda basyn asha, boıaýyn qanyqtyra sýrettedi.

Avtor bul jınaǵyna da romanyndaǵy adam jáne qoǵamdyq bolmys, adam ómiriniń mán-maqsaty, shyn azamattyq baqyt pen shyn azamattyq qasiret problemalaryn ózek etken. Jazýshy bundaı áleýmettik máselelerdiń ómirlik sheshimin kóz kelgen jumyr basty pendeniń basynan emes, kókireginde azamattyq derti mol, úlken arman, úlken maqsat jolynda ómir keshetin sýretkerler taǵdyrynan izdeıdi.

T. Álimqulov qalamyna iligetin adamdar qashanda kem qanaǵat, kem taǵat jandar. Álimqulov geroılary kóbine-kóp ómirden opa tappaı jábir-japa kórgen jaraly jandar kórinýi de múmkin, biraq ol tek ushqary kózge ǵana solaı. Eger T. Álimqulov geroılarynyń jan-dúnıesine tereńirek úńilsek atymen basqa qasıetti, basqa sıpatty tanımyz. Olar jeke basynyń baqyty men baq dáýletine ashqaraqtanǵan toǵysharlyq egoızmnen atymen aýlaq. Adam jáne qoǵam problemasyn tek qoǵamdyq ortanyń adamǵa jasaıtyn, áleýmettik moraldyq yqpalynan ǵana izdesek, onda mundaı óreli problemany tym ústirt, tym bir jaqty qarastyrǵan bolar edik. Adamzat qoǵamyn san jyldar boıy tolǵantyp kele jatqan bul problema qoǵamdyq orta jasaıtyn qolaıly, qolaısyz yqpal men adam boıyndaǵy azamattyq ınısıatıvanyń garmonıalyq úılesim jasaı bilýine tikeleı baılanysty. Bul úlken áleýmettik problemanyń jemisti sheshilýinde árbir adamnyń azamattyq óresi de az qyzmet atqarmaıdy. Ár adamnyń óziniń azamattyq ornyn, azamattyq paryzyn, óz ómiriniń mán-mańyzyn túsine bilýi, úlken azamattyq órege kóterilýi op-ońaı júzege asa qoımaıtyn kúrdeli de shytyrman proses. Shyn azamattyq baqyt pen shyn azamattyq qasiret eń aldymen osy ómirlik problemanyń qalaı sheshilgenine, baılanysty. Kóp rette adam basyndaǵy eń úlken, eń mándi, eń ózekti dramatızm de osy arnada týyndaıdy. T. Álimqulov osynaý ómirlik problemanyń dramalyq, tipti tragedıalyq keskinin kórsetýden de taısaqtamaıdy. Ol bul dramanyń qoǵamǵa baılanysty jerin de, adamǵa baılanysty jerin de úlken jitilikpen ashady.

T. Álimqulov qaharmany — pende emes, adam. Pende — qoǵamdyq ortanyń qalybynda soǵylyp, qoǵamdyq ortanyń yqpalynda ketip, yǵyna jyǵyla beretin, óz yrqy, óz erki joq jan ıesi. Adam qoǵamdyq ortanyń qulqyn taný ústinde ony jaqsartyp, jańǵyrtýdy kókseıtin kúresker rýhtyń ıesi, qoǵamdyq bolmystyń birden-bir sanaly ózgertýshi kúshi. Pende ne istese de dáýirge, ýaqytqa arqa súıeıdi; qylmys ekesh qylmysyn da ýaqytqa, dáýirge artyp aqtalady. Olar esh ýaqytta óziniń azamattyq ornyn, óz ómiriniń azamattyq mán-mańyzyn oılap basy qatpaıdy. Al, adam úshin ómirdiń mán-mańyzy — azamattyq jaýapkershilik. Azamattyq jaýapkershilik adamnan qandaı qıyn jaǵdaıda da, qandaı qıyn kezeńde de ádilettiń basynan attamaýdy, qıanattyń aıaǵyna jyǵylmaýdy talap etedi. T. Álimqulov tarıhty adamdardyń osyndaı qaharmandyq kúresiniń shejiresi dep biledi. Ol shyn adamdardyń qashan da kúresker, qashan da azamat bolǵanyn jyrlaıdy. Sondyqtan da ol baǵzydaǵy oqıǵalardan búgingi kúnniń de ózek kúıdirer dertin tanıdy.

Seıtek saryny. Áldeqashan ómir súrip ketken ataqty kúıshiniń kókiregin jaryp shyqqan áýen onyń búgingi urpaǵynyń da kóńilindegi kóp jaıdy qozǵaıdy. Baıaǵy kúıshi men búgingi aqynnyń ómiri bir-birine atymen uqsamaıdy, al rýhanı jan-dúnıesi týystas. Búgingi aqyn óz kóńilindegi tolǵanys-tebirenisti, óz kóńilindegi múddeni keshegi kúıshiniń sarynymen tekseredi. Ol óz basyndaǵy baqyt pen qasiretti soǵan qarap tanıdy. Ol búginniń jetistigin onyń kesheginiń kóksegen jerinen qanshalyqty uǵa alǵanymen ólsheıdi. Avtordyń mundaı azamattyq, sýretkerlik pozısıasyna qosyla otyra «Seıtek saryny» povesiniń áli de bolsa bir qaınaýy ishindegi shyǵarma ekenin jasyra almaımyz. Bul poveste de «Aqboz attaǵydaı keıipkerdiń jan dúnıesindegi tolǵanys-tebirenistiń dramalyq kerneýi, oǵan áser etýshi ómirlik qubylysqa saı kelmeýi baıqalady. Poves geroıy tym bulyńǵyr; onyń basyndaǵy kúızelis kóp rette obektıvtik jaǵdaılar men ortadan góri onyń óz basynyń ósire shamshyldyǵynan sıaqty bop kórinedi.

Bizdińshe, T. Álimqulovtyń jańa kitaptaǵy úlken tabysy — «Sar jaılaý», «Kók qarshyǵa», «Qara jaıaý» sıaqty kólemdi áńgimeleri. Bul úsh áńgimeniń úsheýinde de sulýlyqqa, ónerge degen qushtarlyq, sol joldaǵy adal mahabbat, aıaýsyz kúres sóz bolady. Bir qaraǵanda Táttimbet te, Aqan da, Birkimbaı da óreli kúresten aýlaq, óner qýyp, at baptap, qus baptap júrgen salqam seri jandar sıaqty. Biraq, avtor osynaý ónerge, sulýlyqqa degen ólip-óshken mahabbattan kúresti kárip, tabandy kúresker sezimdi tap basyp ashady. T. Álimqulovtyń kórsetýinshe, ylǵı halyqtyń kóńilinde, toǵyshar tobyrdyń kóz qyrynda júretin óner de — adamdardyń úlken áleýmettik adamgershilik murattar jolyndaǵy kúresiniń bir kórinisi; ónerpaz ómiriniń ylǵı shatqalańǵa sharpylyp júretininiń de bir syry sonda.

T. Álimqulovtyń «Sar jaılaýy» men «Kók qarshyǵasynda» Táttimbet pen Aqannyń ómirleri egjeı-tegjeıli tolyq qamtylmaıdy, biraq ekeýi de bul áńgimelerden bar tulǵa, bar symbatymen kórinedi. Avtor uly adamdar ómiriniń onyń búkil ulylyq sıpaty túgel tanylatyndaı urymtal tusyn jiti taba bilgen.

«Sar jaılaý»— Táttimbet basynan keshken rýhanı ómirdiń jıyntyq qorytyndysy. Munda tvorchestvo ústindegi kúıshini kóremiz. Tvorchestvo — Táttimbet úshin kóńil kóterip, ashý taratatyn arzan mashyq emes. Tvorchestvo — azamat Táttimbettiń ózi men ómiri jaıly, eli men zamany jaıly tolǵanystaryn sarapqa salatyn tarazy ispettes. Táttimbet basyndaǵy tvorchestvolyq prosesti kórsetý ústinde avtor uly kúıshiniń ómirin, ortasyn, dáýirin de utymdy beıneleıdi. «Sar jaılaý» kúıi — ataqty kúıshiniń ózine-ózi qoıǵan «Neni taptym, neni ashtym?» degen saýalyna qaıtarǵan jaýaby sıaqty. Kúıshiniń bul kúıi qartaıǵan jasyn, tozǵan mekenin kórip,basynan ótken jastyq pen qolynan ketken qonysyna degen joqtaýy ǵana emes, ózi súrgen ómir jaıly, ózi týǵan ólke, ózi súıgen halyq jaıly oıy da. Sondyqtan da bul kúıden et-júregińdi eljireter ellegıamen qosa oıyńdy san tarapqa sabyltar kemeńger áýezdi de tanımyz. T. Álimqulov osyndaı kúı týǵan sáttegi Táttimbet basyndaǵy kúdik pen úmit, arman men aza, nala men jiger sıaqty sharpysqan san qıly sezimderdiń ýytty dramatızmin de sheber jetkize bilgen. Táttimbet bul áńgimede bir-aq kúı shyǵarady. Alaıda, kúıshiniń tulǵasy oqýshynyń kóz aldynda ósip, kóz aldynda somdalady. Jazýshy kúıshiniń basyndaǵy qat-qabat sezimder men oılardy kórsetý arqyly onyń tuńǵıyq jan-dúnıesin tereńdep ashady. Táttimbet seri de bolǵan, sergeldeńdi de kórgen. Sondyqtan da onyń oıy baıypty, sezimi baısaldy. Onyń kúızelisinde de ótken-ketkendi joqtap kúńirenýden góri ótken-ketkendi oılap tebirený basym.

«Kók qarshyǵadaǵy» Aqannyń Táttimbetpen taǵdyry birdeı bolǵanmen, tartatyn taýqymeti bólekshe. Bul áńgimede de tvorchestvo taqyryby, tvorchestvo adamy. Eki áńgimede de bir zaman, bir taqyryp, bir qoǵamdyq shyndyq. Táttimbet jaıly áńgimede kúıdiń týý shejiresi aıtylsa, Aqan jaıly áńgimede ataqty «Kók jendet» ániniń týý tarıhy sóz bolady. Biraq, taqyryby da, kompozısıalyq qurylymy da uqsas osy eki áńgime ár qaısysy ár turpatty dara sıpat tanytady. Óıtkeni, jazýshy bir ómir shyndyǵynyń ár qıly harakterdegi keskinin sýretteıdi. Sondyqtan da Munda ásire uqsastyq, shtamp, shema joq. Harakter shyndyǵynyń daralanýy bir taqyryp, bir ómirlik shyndyqtyń áldeneshe qabaty, áldeneshe astary baryn jarqyratyp asha alypty. Aqan da ónerpaz. Aqan da seri. Aqan da óz dáýir, óz ortasyna rıza emes. Biraq, Táttimbet mahabbaty men Táttimbet kúıinishinde kóregendik jitilik basym bolsa, Aqan mahabbaty men Aqan kúıinishinde lapyldaǵan qushtarlyq basym. Sondyqtan da Táttimbet basyndaǵy drama Aqan taǵdyrynda tragedıaǵa aınalady. Táttimbet óz tusynyń qatygez shyndyǵyna tebirene-tolǵana qaıǵyrsa, Aqan ábden kóńili qalyp, sýynyp, shyǵynyp shettep ketedi. Ol eski aýyldaǵy pátýasyz tirlikke, ónbes ómirge qolyn bir siltep, ózimen-ózi ońasha bolǵandy qalaıdy. Aqannyń bul qylyǵy da qarsylyq. Óz ortasymen bulaı at quıryǵyn úzisip ketý, búkil qoǵamǵa baıkot jasaý kóz kelgen kisiniń qolynan keler is emes. Biraq, óner adamy qashanda kóptiń adamy. Adam qashanda adamdar ortasyn ańsaıdy. Aqan da elsiz taýda elin ańsap elegizedi. Qara izdeıdi. Qoǵamǵa syrtyn berip ketkenmen adamdarmen sóılesýge, syrlasýǵa áli de qushtar; olarmen áli de baılanysyn úzgisi joq. Aqannyń janyndaı jaqsy keretin Kókjendetin jat bireýge qalatýy da adamnyń sol qara ańsaǵan psıhologıasynan. Biraq, Aqan ańsaǵan murat, Aqan kókeıi toǵyshar tobyrmen eshqashan til sabyspaq emes. Aqannyń aıaýlysy Kókjendet te sol onjar tobyrdyń qolynan opat bolady. Aqan endi qara kórmeı ketse de mynaý kesel tobyrmen jýyspaýǵa birjola bel býady.

T. Álimqulov Aqannyń basyndaǵy adamǵa tán qarashyl, kópshil qasıet pen ádiletsizdik ataýlyǵa, toǵysharlyq ataýlyǵa atymen qas azamattyq múddeniń arasyndaǵy dramany ashý ústinde Aqan tragedıasyn da ashady. Aqan báribir ymyraǵa kelmeıdi, báribir bas ımeıdi. Aqan basyndaǵy osynaý shatqalań tragedıa onyń rýhanı ulylyǵyn, ol istegen úlken azamattyq erlikti de jarqyratyp jaıyp beredi.

T. Álimqulov Táttimbet pen Aqan basyndaǵy arpalysty sýretteýde sol dáýir, sol ýaqyttyń shyndyǵyna qıanat jasamaıdy. Táttimbet pen Aqan arpalysy taptyq sıpattan týyndap jatqan joq. Aqan jurttan tek baı bolǵan soń, dáýletti bolǵan soń shyǵysyp júrgen joq, eń aldymen olardyń qara túnek toǵysharlyǵyn kórip shyǵysyp júr.

T. Álimqulov atalmysh áńgimelerinde sol toǵyshar tobyrdyń túnek dúnıesiniń de kóp shyndyǵyn asha bilgen. Toǵyshar orta qashan da kúrestiń, batyl oı, batyl pikirdiń, azat kóńildiń jaýy. Olar Aqanǵa sol úshin de jaýyǵady. Olardyń qolynda eshkimge, eshteńege kóńili qulamaıtyn, jany ashymaıtyn enjarlyq ta, kórmeı kesip-piship, bilmeı bılik aıtyp otyratyn ushqarylyq ta, tobyq shylamas taıazdyq ta, ózine degende ólip-tiriletin pysyqaılyq ta, qalǵan jurt úshin qabaǵyn da qaqpaıtyn qaraýlyq ta qaterli qarý. Olar kúlegesh, olar úregeı. Tarıhtaǵy talaı zańsyzdyqtar da osyndaı toǵyshar ortaǵa arqa súıeý arqyly júzege asyp keledi. Sondyqtan da, árbir azamattyq úlken múddeniń eń birinshi jaýy — toǵysharlyq. Árbir úlken azamatqa eń aldymen toǵysharlyqtyń jaýyǵatyny da sol sebepten. Toǵysharlar Aqan sıaqty asqaq jandarǵa nege óshigedi? Olardyń kóńili qaıtkende kónshıdi?

Bul saýaldardyń jaýabyn «Qara jaıaýdan» tabamyz. Elden asqan ataǵy da, baılyǵy da joq kedeı Birkimbaı kenet kózge iligedi, jurttyń bári sońyna túsedi. Sóıtse, Birkimbaıdyń astynda, búkil bir óńirdi aýyzyna qaratqan at bar eken. Aýyl pysyqaılary sol atty taqymǵa basý úshin qolynan kelgen aıla-amaldaryn aıamaıdy. Qatygez qapas toǵysharlyqtyń eń aldymen júgirer qarýy — qýdalaý, qorqytý, zorlyq-zombylyq. Olar Birkimbaıdy baılarmen baılanysy bar, áıtepese, áıgili júırikke qaıdan ıe bop júr degen zobalań kóteredi. Qalaıda júırik attan aıyrylǵysy kelmegen Birkimbaı júırikti minip qashyp elden bezip taý-tasty saǵalap ketedi. Júırik at yndyndaryn qurtqan belsendiler báribir sońynan qalmaıdy. Aqyry, atysta oq tıedi. Pálen aı qýǵynda júrgen Birkimbaı er-toqymyn arqa-lap elge qaıtady. Endi ony eshkim qýdalamaıdy. Óıtkeni, endi ol elden erek kózge túser eshteńesi joq kóp qara jaıaýdyń biri. Toǵyshar qaýymǵa keregi de sol.

«Qara jaıaýda» jazýshy toǵyshardyń ólip-ósher mahabbaty — ánsheıin, násipqorlyq, barsha jaqsylyq bári mende bolsyn degen dúnıeqońyzdyq ta, qushtarlyǵy — kórseqyzarlyq, berbasarlyq ekenin utymdy ashqan.

Ádette, áńgime janrynyń lırıkalanýyn, onyń adam basynan keshirgen shyrǵalań oqıǵalarǵa emes, adam janyndaǵy úlken rýhanı kúızelis, tebireniske qurylýyn onyń dramasyzdanýy, tartyssyzdanýy dep túsiný bar. Bizdińshe, buryn áńgimeniń kompozısıalyq júıesin oǵan ózek bolǵan qubylystyń, oqıǵanyń hronologıalyq logıkasy aıqyndasa, endi sol oqıǵa, sol qubylystyń adam janyndaǵy psıhologıalyq reaksıasynyń logıkasy aıqyndaıtyn boldy. Bunyń ózi áńgimeniń tartyssyzdanýy emes, qaıta onyń syrt tartys, syrtqy dramadan, ishki tartys, ishki dramaǵa — adam júregindegi dramaǵa bet burýy dep túsiný kerek.

T. Álimqulov ta adamnyń kóńil-kúıin — onyń dúnıe-tanymynyń azamattyq serpininiń rýhanı óresiniń aıqyn aınasy dep túsinedi. Biz «Aqboz atta» kóbine-kóp qaharmannyń ómirdegi kóp qubylys, kóp dramany kórý, túısiný prosesin kersek myna jańa kitapta sol kóp qubylys, kóp dramanyń, kóp problemanyń qaharmannyń óz problemasy, óz dramasyna aınalǵanyn tanımyz. Ol endi qaharmannyń rýhanı óresin ómirdegi qansha qubylysty kórip, qansha qubylysty túısingeninen emes, ómirlik bolmystaǵy qubylystardyń qaharman janyn qanshalyqty tolǵandyra alǵanymen, onyń jan-dúnıesindegi rýhanı reaksıasynyń dramalyq kerneýimen ólsheıtini kórindi. Qazaq prozasynda psıhologıalyq jitiliktiń tereńdeı túsýinde T. Álimqulovtyń sońǵy áńgimeleri eleýsiz qaldyrýǵa bolmaıtyn syndarly qubylys.

T. Álimqulov — lırık. Onyń boıaý álemi asa jumsaq, asa nurly. Biraq, lırızm T. Álimqulov áńgimelerindegi dramalyq kerneýdi esh álsiretpeıdi, qaıta ol adam janyndaǵy sharpysqan shartarap sezimder men oılar qaqtyǵysyn — rýhanı dramany tereń túsinip, názik jetkizýge, shyǵarmanyń gýmanısik sıpaty men optımısik únin aıqyndaı túsýge kóp áser etken.

T. Álimqulovtyń jańa kitaby onyń áleýmettik ómirdi, adam janyn jetik bilip, jiti zertteıtin azamattyq kóregendigi men ómirdiń kúrdeli qubylystaryn, adam janynyń qat-qabat shyndyqtaryn jerine jetkize tereńdep kórsete alatyn sýretkerlik tegeýrinin aıqyn tanyta alǵan týyndy. Talantty jazýshymyz budan bylaı da láıim osy óreli bıikten kóringeı.

1964 j.

---