Óz múmkindigimizdi tanıyq
Taqyryby: Óz múmkindigimizdi tanıyq
Maqsaty: ár oqýshynyń ózindik múmkindikterin tanyp, olardy qabiletterine oraı damytýǵa jaǵdaı týǵyzý,.
Mindetteri:
- Oqýshylarǵa adam múmkindikteri týraly túsinik berý;
- Ár oqýshynyń óz múmkindigin tanyp damytýyna yqpal etý;
- Óz múmkindikterin baǵalaı jáne iske asyra bilýge tárbıeleý.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, aǵash sýretteri, danalyq sózder, dop jáne t. b.
Uıymdastyrý
1. Shattyq sheńberi
«Dos bolaıyq» taqyrybyndaǵy óleńdi oqýshylar baıanmen hormen oryndaıdy.
2. Oılanaıyq
«Armanshyl» bos sharshylarǵa qandaı balany jaqsy bala dep atalatyndaryn jazyńdar.
ARMANSHYL
Jaýaby: aqyldy, raqymdy, meıirimdi, arly, zeıindi, shynshyl, yntaly, oıly.
3. Áńgimelesip, pikirleseıik
1. Adam aldyna qoıǵan maqsatyn júzege asyrý úshin qandaı áreketter jasaıdy?
2. Adamdardyń keıde armanyna jete almaýynyń sebebi nede dep oılaısyńdar?
Oqýshy jaýaby tyńdalady.
4. «Qoshemet» trenıńi
Balalar sheńber quryp turady. Muǵalim ortaǵa shyǵyp bir sózdi aıtyp, qolyndaǵy dobyn bir oqýshyǵa laqtyrady. Dopty qaǵyp alǵan bala sol sózdi tabıǵattyń qubylysyna, zatyna, áreketine teńep aıtady.
Mysaly: muǵalim «ana» dep aıtsa, oqýshy dopty muǵalimge qaraı laqtyryp «ana gúldeı» dep jaýap berýi tıis.
Jaýap bere almaı qalǵan oqýshy aıyp tartady, oqýshylardyń suraýy boıynsha ań, qustardyń biriniń ásem daýsyn salady nemese sulý qımylmen kórsetedi.
5. «Danalyq sózder» atty oıyn
Oqýshylar kezegimen shyǵyp qorjynnyń ishine qaramaı, áripterdiń birin alady. Qandaı árip shyqsa, sol áripten bastalatyn danalyq sózder aıtýy tıis. Aıta almaı qalǵag oqýshy aıyppul tóleıdi. Mysaly: U árpi bolsa, Uıada ne kórseń, ushqanda sony ilersiń.
6. «Ne satyp aldyń?» trenıń
Oqýshylar osy zattardyń qımylyn shatastyryp almaı barlyǵyn birge jasaý kerek.
1. Jelpıtin
2. Tigin mashınasy
3. Saǵat
4. Velosıped
7. «Kómek» sıtýasıalyq suraqtar
1 - jaǵd. Seniń synyptas qurbyń sporttyq jarystan «Bas júlde» alyp jeńispen oraldy. Qýanyshyńda shek joq. Onyń qýanyshyn qalaı bóliser ediń?
2 - jaǵd. Synyptasyń balalary ylǵı tártipsizdik jasaıdy. Osylary úshin kezekshi synyp olardy Kirpi gazetine shyǵardy. Sen ne ister ediń?
3 - jaǵd. Sen jolda kele jatyp, shuńqyrǵa túsip ketken balapandy kórdiń. Balapan shıq - shıq etip shyǵýdyń áreketin jasaıdy. Biraq oǵan shamasy kelmeıdi. Osy jaǵdaıda sen qandaı áreket eter ediń?
4 - jaǵd. Abzal aıaldamada óz synyptasy Aıandy kezdestirdi. Ol synyptasyna óziniń at jarysqa qatysyp, báıge alǵanyn aıtqysy keldi. Aıan bolsa, óziniń saıajaıǵa barǵany jóninde qaıta - qaıta aıtyp Abzalǵa sóz bermedi. Sosyn bir tanys balasyn kórip qalyp, oǵan qaramastan júgirip ketti. Aıannyń qylyǵy Abzalǵa qalaı áser etti dep oılaısyńdar? Abzalǵa qandaı keńes berer ediń?
5 - jaǵd. Teledıdar kórip otyrǵan Beriktiń aǵasy jumystan keldi de jaǵdaıyn surady. Berik bolsa jaýap bermeı, teledıdardy qaraı berdi. Ájesiniń birneshe ret asqa shaqyrǵanyn da estigen joq. Ájesiniń kóńili sý sepkendeı basylyp, renjip qaldy. Ol nemeresiniń súıikti tamaǵyn daıyndap qoıǵan edi. Beriktiń qylyǵyn qalaı túsindirýge bolady?
Sergitý sáti
Alaqanmen sıpaǵanda aıalap (bir - biriniń arqasynan sıpaıdy)
Jaqsy sezim qýanyshyń tasady (bir - birin qushaqtaıdy)
Aq kóńilmen bolar beıne saıabaq (qoldaryn aspanǵa kóteredi)
Aıalaǵan ár adamnyń qushaǵy (dóńgelenip turyp qushaqtaıdy)
8. «Shalqan» trenıń
Muǵalim. Oqýshylar biz shalqan ertegisin 1 - synypta oqyǵan bolatynbyz. Endi men senderge shalqan trenıńin uıymdastyryp, túsindirip keteıin. Mysaly «Shalqan» ertegisinde shal shalqandy egedi. Demek shalqan bolǵan oqýshy ornynan turyp bir dybys jáne bir qımyl jasap ornyna otyrady. Endigi kezekte men ertegini oqımyn. Shalqan, shal, kempir dep oqylyp kele jatqan kezde ár keıipker ıesi oryndarynan turyp dybys shyǵaryp, qımyl jasap ornynan otyrady. Osylaı ertegi aıaqtalam degenshe jalǵasa beredi.
9. «Qurmet - izet» oıyn jattyǵýy
Taqtaǵa japyraqsyz aǵashtardyń (úlken, kishi) sýreti salynǵan plakattardy ilemin. Oqýshylarǵa qaǵazdan jasalǵan aǵash japyraqtaryn taratyp beremin. Japyraqtardyń artqy betine qurmetti, izetti bildiretin sózder jazylǵan.
Oqýshylar japyraqtardaǵy sózderdi daýystap oqyp, osy sózder úlen kisiler aıtatyn sózder bolsa – úlken aǵashqa, ózderińnen kishi balalarǵa aıtatyn sózder bolsa – kishi aǵashqa ilesińder.
Sóz úlgisi: ótińiz, jolyńyz bolsyn, sizge rahmet, otyryńyz, ǵaý etińiz, saý bolyńyz, alyńyz, aıtyńyz, keshirińiz, ala ǵoı, tyńdaı ǵoı, keshirim et, saý bol, aıta ǵoı, kómektes, jol ber, syıly bol, ádepti bol, sypaıy bol.
10. «Óz oıyńdy jetkiz»
Berilgen sózder. Kógildir báteńke, qas qaraıǵan kez, úlken sýmka, iri deneli adam. Osy sóz tirkesterin paıdalana otyryp, shaǵyn áńgime jazyńdar.
11. «Meniń qasıetterim»
Oqýshylardyń barlyǵyna konvertterge salynǵan geometrıalyq fıgýralar beriledi. Oqýshy osy fıgýralardyń ishinen bireýin tańdap alýy tıis.
Úshburysh – lıderlik /basqarýshylyq/ qasıeti bar.
Sharshy – óte eńbekqor, tózimdi, bastaǵan isti aıaǵyna deıin óz isiniń sheńberi.
Tiktórtburysh – jańa ıdeıalarǵa qumar.
Sheńber – meıirimdi, qaıǵysyn, qýanyshyn bólisýge daıar jandar.
Zet – shyǵarmashylyq qabileti basym, únemi izdenis ústinde júretin jandar.
Aıaqtaý. Júrekten júrekke.
Maqsaty: ár oqýshynyń ózindik múmkindikterin tanyp, olardy qabiletterine oraı damytýǵa jaǵdaı týǵyzý,.
Mindetteri:
- Oqýshylarǵa adam múmkindikteri týraly túsinik berý;
- Ár oqýshynyń óz múmkindigin tanyp damytýyna yqpal etý;
- Óz múmkindikterin baǵalaı jáne iske asyra bilýge tárbıeleý.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, aǵash sýretteri, danalyq sózder, dop jáne t. b.
Uıymdastyrý
1. Shattyq sheńberi
«Dos bolaıyq» taqyrybyndaǵy óleńdi oqýshylar baıanmen hormen oryndaıdy.
2. Oılanaıyq
«Armanshyl» bos sharshylarǵa qandaı balany jaqsy bala dep atalatyndaryn jazyńdar.
ARMANSHYL
Jaýaby: aqyldy, raqymdy, meıirimdi, arly, zeıindi, shynshyl, yntaly, oıly.
3. Áńgimelesip, pikirleseıik
1. Adam aldyna qoıǵan maqsatyn júzege asyrý úshin qandaı áreketter jasaıdy?
2. Adamdardyń keıde armanyna jete almaýynyń sebebi nede dep oılaısyńdar?
Oqýshy jaýaby tyńdalady.
4. «Qoshemet» trenıńi
Balalar sheńber quryp turady. Muǵalim ortaǵa shyǵyp bir sózdi aıtyp, qolyndaǵy dobyn bir oqýshyǵa laqtyrady. Dopty qaǵyp alǵan bala sol sózdi tabıǵattyń qubylysyna, zatyna, áreketine teńep aıtady.
Mysaly: muǵalim «ana» dep aıtsa, oqýshy dopty muǵalimge qaraı laqtyryp «ana gúldeı» dep jaýap berýi tıis.
Jaýap bere almaı qalǵan oqýshy aıyp tartady, oqýshylardyń suraýy boıynsha ań, qustardyń biriniń ásem daýsyn salady nemese sulý qımylmen kórsetedi.
5. «Danalyq sózder» atty oıyn
Oqýshylar kezegimen shyǵyp qorjynnyń ishine qaramaı, áripterdiń birin alady. Qandaı árip shyqsa, sol áripten bastalatyn danalyq sózder aıtýy tıis. Aıta almaı qalǵag oqýshy aıyppul tóleıdi. Mysaly: U árpi bolsa, Uıada ne kórseń, ushqanda sony ilersiń.
6. «Ne satyp aldyń?» trenıń
Oqýshylar osy zattardyń qımylyn shatastyryp almaı barlyǵyn birge jasaý kerek.
1. Jelpıtin
2. Tigin mashınasy
3. Saǵat
4. Velosıped
7. «Kómek» sıtýasıalyq suraqtar
1 - jaǵd. Seniń synyptas qurbyń sporttyq jarystan «Bas júlde» alyp jeńispen oraldy. Qýanyshyńda shek joq. Onyń qýanyshyn qalaı bóliser ediń?
2 - jaǵd. Synyptasyń balalary ylǵı tártipsizdik jasaıdy. Osylary úshin kezekshi synyp olardy Kirpi gazetine shyǵardy. Sen ne ister ediń?
3 - jaǵd. Sen jolda kele jatyp, shuńqyrǵa túsip ketken balapandy kórdiń. Balapan shıq - shıq etip shyǵýdyń áreketin jasaıdy. Biraq oǵan shamasy kelmeıdi. Osy jaǵdaıda sen qandaı áreket eter ediń?
4 - jaǵd. Abzal aıaldamada óz synyptasy Aıandy kezdestirdi. Ol synyptasyna óziniń at jarysqa qatysyp, báıge alǵanyn aıtqysy keldi. Aıan bolsa, óziniń saıajaıǵa barǵany jóninde qaıta - qaıta aıtyp Abzalǵa sóz bermedi. Sosyn bir tanys balasyn kórip qalyp, oǵan qaramastan júgirip ketti. Aıannyń qylyǵy Abzalǵa qalaı áser etti dep oılaısyńdar? Abzalǵa qandaı keńes berer ediń?
5 - jaǵd. Teledıdar kórip otyrǵan Beriktiń aǵasy jumystan keldi de jaǵdaıyn surady. Berik bolsa jaýap bermeı, teledıdardy qaraı berdi. Ájesiniń birneshe ret asqa shaqyrǵanyn da estigen joq. Ájesiniń kóńili sý sepkendeı basylyp, renjip qaldy. Ol nemeresiniń súıikti tamaǵyn daıyndap qoıǵan edi. Beriktiń qylyǵyn qalaı túsindirýge bolady?
Sergitý sáti
Alaqanmen sıpaǵanda aıalap (bir - biriniń arqasynan sıpaıdy)
Jaqsy sezim qýanyshyń tasady (bir - birin qushaqtaıdy)
Aq kóńilmen bolar beıne saıabaq (qoldaryn aspanǵa kóteredi)
Aıalaǵan ár adamnyń qushaǵy (dóńgelenip turyp qushaqtaıdy)
8. «Shalqan» trenıń
Muǵalim. Oqýshylar biz shalqan ertegisin 1 - synypta oqyǵan bolatynbyz. Endi men senderge shalqan trenıńin uıymdastyryp, túsindirip keteıin. Mysaly «Shalqan» ertegisinde shal shalqandy egedi. Demek shalqan bolǵan oqýshy ornynan turyp bir dybys jáne bir qımyl jasap ornyna otyrady. Endigi kezekte men ertegini oqımyn. Shalqan, shal, kempir dep oqylyp kele jatqan kezde ár keıipker ıesi oryndarynan turyp dybys shyǵaryp, qımyl jasap ornynan otyrady. Osylaı ertegi aıaqtalam degenshe jalǵasa beredi.
9. «Qurmet - izet» oıyn jattyǵýy
Taqtaǵa japyraqsyz aǵashtardyń (úlken, kishi) sýreti salynǵan plakattardy ilemin. Oqýshylarǵa qaǵazdan jasalǵan aǵash japyraqtaryn taratyp beremin. Japyraqtardyń artqy betine qurmetti, izetti bildiretin sózder jazylǵan.
Oqýshylar japyraqtardaǵy sózderdi daýystap oqyp, osy sózder úlen kisiler aıtatyn sózder bolsa – úlken aǵashqa, ózderińnen kishi balalarǵa aıtatyn sózder bolsa – kishi aǵashqa ilesińder.
Sóz úlgisi: ótińiz, jolyńyz bolsyn, sizge rahmet, otyryńyz, ǵaý etińiz, saý bolyńyz, alyńyz, aıtyńyz, keshirińiz, ala ǵoı, tyńdaı ǵoı, keshirim et, saý bol, aıta ǵoı, kómektes, jol ber, syıly bol, ádepti bol, sypaıy bol.
10. «Óz oıyńdy jetkiz»
Berilgen sózder. Kógildir báteńke, qas qaraıǵan kez, úlken sýmka, iri deneli adam. Osy sóz tirkesterin paıdalana otyryp, shaǵyn áńgime jazyńdar.
11. «Meniń qasıetterim»
Oqýshylardyń barlyǵyna konvertterge salynǵan geometrıalyq fıgýralar beriledi. Oqýshy osy fıgýralardyń ishinen bireýin tańdap alýy tıis.
Úshburysh – lıderlik /basqarýshylyq/ qasıeti bar.
Sharshy – óte eńbekqor, tózimdi, bastaǵan isti aıaǵyna deıin óz isiniń sheńberi.
Tiktórtburysh – jańa ıdeıalarǵa qumar.
Sheńber – meıirimdi, qaıǵysyn, qýanyshyn bólisýge daıar jandar.
Zet – shyǵarmashylyq qabileti basym, únemi izdenis ústinde júretin jandar.
Aıaqtaý. Júrekten júrekke.
You Might Also Like
-
Qazirgi qazaq jastarynyń arasynda qoldanysta paıda bolǵan jargon sózder men kompúterlik termınderdiń ana tilindegi balama uǵymdaǵy sózder
-
Sabaqtyń taqyryby: Júrek qan tamyr júıesiniń aýrýlary.
