InfoHub Logo

Dúnıe júzilik densaýlyq saqtaý uıymy tarapynan plasıkalyq ydystardan tutynylatyn sýlarda gormon júıesine áser etip, bedeýlikke sebep bolatyn, balalardyń jetilýin tejeıtin, ımýnıtet júıesin buzatyn jáne qaterli isikke sebep bolatyn ýytty zattar bar ekendigi málimdengen bolatyn. Al Kanada úkimeti balaǵa sút beretin plasıkalyq bótelkelerge resmı túrde tyıym saldy. Kanadanyń densaýlyq saqtaý mınıstrligi plasıkalyq ydystardyń quramyndaǵy «Bısfenol A» qospasyn ýly jáne qaýipti zattar qataryna jatqyzyp, «Bısfenol A» ystyqqa tap bolǵanda kanserogendik áser qaldyratyndyqtan halyqty plasıkalyq ydystardy qoldanbaýǵa shaqyrdy. Zertteýler plasıkke qattylyq pen móldirlik qasıetin beretin «Bısfenol A» qospasynyń tipti ana sútine de ótetindigin kórsetti. Mamandardyń aıtýynsha «Bısfenol A» kún astynda nemese 50 gradýsqa tap bolǵanda erip azyqqa aralasady. Azyq arqyly denege sińgen bul hımıalyq qospa gormondarǵa uqsas keletindikten ósý gormony, estrogen, testesteron gormondarynyń bólinýi azaıady. Bul gormondardyń azaıýy áıelderde de, erkekterde de bedeýlikke sebep bolady. Sondaı-aq zertteýlerde plasık quramynda bolatyn «Bısfenol A», «dıoksın», «ftalat» qospasymen áserlengen ana jatyryndaǵy bala, jańa týǵan sábı jáne jetkinshek balalarda jetilý jáne ósý úrdisinde keleńsizdikterge, erte jynystyq jetilýge, al eresekterde qaterli isik, prostatıt, júrek-qan tamyry aýrýlary, semizdik, qant dıabeti aýrýlaryna sebep bolatyndyǵy málimdendi.

Azdaǵan keńes

Mamandar plasıkalyq buıymdardy tirshiligimizden bir jola shyǵara almasaq, eń bolmaǵanda bolymsyz áserlerin azaıtý úshin myna qarapaıym keńesterge qulaq túrýge shaqyrady:

♦ Plasıkalyq ydystardy tońazytqyshqa qoımańyz. Mıkrotolqyndy peshke, ydys jýatyn mashınaǵa salmańyz.

♦ Kólikte nemese kún astynda qalyp qoıǵan plasıkalyq shólmektegi sýdy tutynbańyz. 

♦ Úıde tutynýǵa alynǵan plasıkalyq ydystaǵy sýdy dereý shyny ydysqa aýystyrǵan jón.

♦ Aıaǵy aýyr áıelderdiń plasıkalyq ydystarǵa múldem jolamaǵany abzal.

♦ Sábıge sút berý úshin shyny bótelke qoldanyńyz.

♦ Ystyq shaı nemese kofe úshin plasıkalyq stakan emes, qaǵaz stakan qoldanǵan jón.

♦ Plasıkalyq ydystardy muzdatpaý kerek. Muzdatqan jaǵdaıda plasık quramyndaǵy dıoksın bólinip shyǵady. Dıoksın ásirese keýde qaterli isigine jol ashatyndyǵy málim.

♦ As úıdegi plasıkalyq ydystardy barynsha shyny ydysqa aýystyryńyz.

♦ Oıynshyqtardan meılinshe qorǵasynsyz boıaý qoldanylǵan jáne aǵashtan jasalǵan oıynshyqtardy tańdaǵan jón.

♦ Plasıkalyq ydystardyń tómengi jaǵynda úshburysh ishinde, 1-den 7-ge deıingi sandarmen belgilenedi. 3, 6 jáne 7 sandarymen belgilengenderi asa zıandy bolyp keledi. Sondyqtan múmkindiginshe 1, 2, 4, 5 sandarymen belgilengen jáne bısfenolsyz (BPA free) dep tańbalanǵan plasıkterdi qoldanǵan jón.

Oqýǵa keńes beremiz:

Plasıkalyq bótelkedegi sýdy satyp alar aldynda neni tekserý qajet.

Plasıkalyq ydystardyń zıany

---