InfoHub Logo

Taqyryby: Qabanbaıdyń ómiri

Túri: Tanym sabaǵy
Tıpi: Bilimdi sholý, júıeleý
Ana tili 2 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Qabanbaıdyń ómiri
Maqsattary:
1. Bilimdilik: Oqýshylarǵa «Qazaq jerin jaýdan qorǵaýda Qabanbaı batyr qolbasshylyǵyn, erlik isterin baıandaý, ómirin, erligi jaıly túsinikterin damytý.
2. Tárbıelik: Halqymyzdyń tarıhynan taǵzym bere otyryp, balanyń boıyndaǵy patrıottyq sezimniń oıanýyna, Otandy qorǵaý, súıý sezimderiniń qalyptasýyna múmkindik týǵyzý.
3. Damytýshylyq: Oqýshylardyń til baılyǵyn arttyrý, baılanystyra sóıleýge daǵdylandyra otyryp óz oılaryn aıta bilýge úıretý.
Kórnekilik: Qabanbaıdyń sýreti, tirek - syzbalar, shırmalar, sandar, oıynshyq qarý - jaraqtar.
Ádisi: Taldaý - jınaqtaý, suraq - jaýap, baıandaý, izdený, ishinara - izdenýshilik.
Sabaqtyń túri: Jańa bilim berý, júıeleý. Tanym sabaǵy.
Sabaqtyń tıpi: Bilimdi sholý, júıeleý.
Pánaralyq baılanys: Tarıh, qazaq tili, ádebıet
Tehnologıalar: Damyta oqytý tehnologıasy, ujymdyq, toptyq.

İ. Uıymdastyrý.
Búgingi sabaqta balalar biz eki ortalyqqa bólinip otyramyz. «Daryn ortalyǵy», «Zertteý ortalyǵy»

İİ. Úı tapsyrmasyna toqtalý
1. Balalar, ótken sabaqty biz qandaı mátindi óttik? Bul mátinde kim týraly aıtyldy?
2. Kimder qazaq jerine shapqynshylyq jasady?
3. Jońǵarlar buǵan deıin taǵy qaı elderdi jaýlap aldy?
4. Eldiń kegin qaıtarý úshin jurttyń basyn kim biriktirdi?
5. Sol zamanyń aqylgóı jyraýy kim?
6. Buqar jyraý Qabanbaıdy qalaı sýretteıdi?
7. Nege Qabanbaıdy «Halyq qorǵany» deıdi?

Sebebi: 1718 jyly Táýke han qaıtys bolyp qazaq arasy daǵdarysqa ushyraıdy. Qıyn jaǵdaıdy paıdalanyp jońǵarlar qazaq jerine shabýyl jasaıdy. Qazaqtardyń kóptegen adamdary men maldaryn oljalaıdy. Osy kezde jaýdyń ótinde. Qabanbaı qalmaq batyry Dolanqaramen jekpe - jekke shyǵyp ony óltirip qalǵandarynyń qarý jaraǵyn alady.
1723 jyldyń qysynda qazaq dalasynda jut bolady, halyq kúızeledi. Jońǵarlar Qazaq jerine jeti baǵytpen shabýyl jasaıdy. Qazaq halqynyń basyna qater tónedi. Sol kezde Qabanbaı tapqyrlyǵy men batyldyǵynyń arqasynda qalyń jaýdy az adammen - aq talqandap qıratady.
Qaharman batyr 1724 jyly alǵashqy qazaq jasaǵyn quryp, Túrkistan qalasy úshin bolǵan qankeshti shaıqasta janqıarlyǵymen kózge tústi.
1725 jyly ataqty Alakól mańyndaǵy shaıqasta jońǵarlar qatty jeńiledi. Qabanbaı batyrlyǵymen kózge tústi.
Qabanbaı budan keıingi 1728 jyly «Shubar teńiz» jaǵasyndaǵy shaıqasta, 80 kúnge sozylǵan «shorǵa soǵysyna» bir jarym jylǵa sozylǵan «Shaǵan» shaıqasynda sheberligimen kózge túsedi.
1730 jyly jońǵarlardy «İle» óńirine deıin qýǵan soǵystarǵa, odan 1750 jyldyń aqyryndaǵy jońǵar qaqpasyndaǵy shaıqasqa deıingi iri - iri utystarda qolbasshylyq etip, bas sardarlyq mindet atqarǵan.

İİİ. Jańa sabaq
Balalar búgingi ótetin taqyryp Qabanbaı batyr jaıly bolady. Sender Qabanbaıdyń ómirimen tanysqansyńdar. Bárimiz myna syzbaǵa qaraıyqshy.
Qabanbaı
↓
Erasyl
Nar bala
Daraboz
Qaban batyr
Balalar, Qabanbaı – ultymyzdyń maqtanyshyna aınalǵan, iri tulǵasy, aıbyndy batyr. El úshin, jer úshin bolǵan shaıqastarda barlyǵyna qatysty eren erligimen kózge túsken, qazaq sarbazy. Qabanbaı batyr 103 ret urysqa qatysqan, 54 ret jekpe - jekke shyqqan. Soǵys ónerin jetik meńgergen. Qabanbaı batyrdyń 300 jyldyǵyn 1991 jyly toılap óttik. Semeıdiń Taskesken aýylyna Qabanbaı esimi berildi. Semeı qalasynda Qabanbaı batyr atynda qala kósheleri bar.

İV. Kitaptyń betindegi syr sandyqqa úńileıik. Bizge tanys emes sózdermen tanysaıyq.
V. Shyǵarmashylyq jumys
1718 jyly jaýdyń ótinde júrgende qalmaq batyry Dolanqaramen jekpe-jeginen kórinis tamashalaıyq. Qabanbaı batyrǵa arnalǵan, qandaı dastandardy bilemiz.

Vİ. Dáptermen jumys
Qas pen kózdiń arasy – óte jyldam degen maǵynany bildiredi.
Vİİ. Kitappen jumys
Vİİİ. «Kim jyldam oıyny