InfoHub Logo

Biz qalam terbegeli otyrǵan tulǵa Sábıtbek Eleýov týrasynda «qalamyna qadir daryǵan qalamger» degen tirkesti aýyz toltyryp aıtýǵa bolady. Keńestik ker zamannyń kegejý tartqan tusynda shendi men shekpendini shymshyma sózderimen shenep, ádiletsizdikti áshkerelep, tipti keı sózderi perıfrazaǵa aınalyp ketken belgili jýrnalıs, «Eńbekshi qazaq» («Egemen Qazaqstan») gazetiniń menshikti tilshisi bolǵan Sábıtbek Eleýovtiń el úshin etken eńbegi eleýsiz qalmasy anyq.

Eńbek jolyn otyzynshy jyldardyń orta sheninde «Eńbekshi qazaq» gazetinen bastap, qazaq jýrnalısıkasynyń damýyna aıryqsha úlesin qosqan kórnekti ókili janǵan juldyzdaı jarq etip óte shyqqan jalǵan ǵumyrynda sońyna úlgisi men izin qaldyra bildi. Maqalanyń maıyn tamyzyp jazatyn ýytty tilinen bólek, ótkir feletondary mańyzdy materıaldarynda ujymdastyrý keseli ashyq synalǵan.

Sol jyldary Sábıtbek jazǵan «Batpaqaranyń betpaqqaralary» degen feletony halyqty kúızeltip, ashtyqtan keıin el basqarǵan atqaminerlerdi synap minep, olardyń ádiletsizdigin áshkere ete bilgen. Osy maqalaǵa baılanysty «Eńbekshi qazaq» gazetiniń redaksıasy janynan komısıa qurylyp, el arasynda tekserý júrgizip, faktiler rastalyp, kináliler qyzmetterinen qýylǵan eken. Osydan-aq el jaıyna eńbegin satpaǵan Eleýovtiń ereksheligin, tiliniń jatyqtyǵyn, aıtar oıynyń ózektiligin anyq ańǵarýǵa bolady. Shyndyqtyń aýzyn býǵan, aqıqattyń atasyn kórge kómgen sol kezeńde de aıtaryn ashyq jetkizip, alashtyń ıgiligi úshin, halyqtyń qamy úshin qalam terbegen qalamgerdiń adamı bolmysy men bıik parasaty el aýzynda.

Onyń álginde aıtqanymyzdaı «Batpaqqaranyń betpaqqaralary», «Asyra silteý bolmasyn, asha tuıaq qalmasyn», «Alapaev azdyrdy, Tortaev tozdyrdy, Ibragımov eńiretti», «Belsendi, belsendi, belsendige el sendi, aqyrynda el kúńirenip teńseldi» degen sózderi halyq arasynda perıfrazaǵa aınalyp ketkeli qashan. Sondaı almas qylyshtaı qıyp túser ótkir tilimen qazaq balasynyń sanasynyń oıanýyna septigin tıgize otyryp, kóptegen qaterlerden saqtandyra da bildi. Talantty qalamgerdiń talaı jazǵan eńbegi keshegi «Eńbekshi qazaqtyń» ashyq alańynda aıtylǵan aqıqat edi. «Gazet halyqtyń kózi, qulaǵy, hám tiline aınalǵan» sol kezeńde el ishindegi búlikti búkpesiz aıtyp, shenin emes elin oılaǵan, qalamymen qazaqtyń muńyna tereń boılaǵan azamat jýrnalısiń arqalaǵan júgi de aýyr boldy.

Tamyrynda qazaqtyqtyń qany tamǵan tekti azamat qaı salada bolmasa da alash úshin abyroıly isimen kórine bildi. Onyń maqala jazýdan bólek ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa arnap ınternat úıin ashyp, ózi basqaryp ulyq iske uıytqy bolǵany bir bólek áńgime. «Jetim kórseń jebeı júr» degen sózdi atam qazaq ataq úshin aıtpasa kerek. Sol halyq danalyǵynyń aıqyn kórinisindeı Eleýovtiń elenbeı qalǵan jetimderge qol kómegin de, asaryn da aıamaǵan úlken júregi árdaıym qara halyqqa buryp turýshy edi.

Dámdi sózimizdiń dáleli de sol, Torǵaı, Aqtóbe óńirlerinde jetimderge arnalǵan ınternat ashyp, ony basqaryp, sondaǵy jetimderdiń jetilýine, ómirden óz joldaryn tabýǵa septigin tıgizgen tulǵanyń tula boıy tunǵan eljandylyq sezim bolatyn. Eńbekteriniń kópshiligi saqtalmaı qalsa da, bas aıaǵy 33 jyl ǵumyr keship, salaly tirliktegi sanaly ǵumyryn el ıgiligi úshin eńbekke arnaǵan azamat jýrnalısiń beınesi osyndaı edi.

Jastarǵa etken eńbegi eleýsiz qalmaı, jastar da izgi júrekti jandardy izdep, ómirderegimen tanysyp, ónegesin elge tanytýda eńbektenip júr. Búgingi tańda Amantoǵaı orta mektebiniń oqýshysy D.Sátova qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi A.Mádenovanyń jetekshiligimen S.Eleýovtiń ómiri men shyǵarmashylyǵy aıasynda «Qalamgerlik pen meıirimdilikti toǵystyrǵan tulǵa» taqyrybynda ǵylymı joba qorǵap, aýdandyq «Jarqyn bolashaq» qazaq tili olımpıadasynda İ oryn, oblystyq qazaq tili olımpıadasynda İİ oryn ıelendi. Eleýli jannyń eńbegi eleýsiz qalmasy anyq. Sondyqtan talantty qalamgerdi zerttep, ǵylymı joba qorǵap júrgen jastarǵa sáttilik!

Murat Narjan Dáýletuly
Qostanaı oblysy, Amankeldi aýdany
Amantoǵaı jalpy bilim beretin orta mektebi 11-synyp oqýshysy

---