Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 kún buryn)
«Qamar sulý» romany boıynsha oqyrmandar konferensıasy
Taqyryby:
«Qamar sulý» romany boıynsha oqyrmandar konferensıasy 8 - 10 synyp
(S. Toraıǵyrovtyń týǵanyna 120 jyl tolýyna oraı)

Maqsaty: Oqyrmandarǵa jalyndaǵan jas ǵumyryn eline, halqynyń bolashaǵyna arnap, qazaq halqynyń kúıiniń tumshalaǵan qarańǵylyǵyna nalyp, bilimdi, saýatty, jan - jaqty oqyǵan, jańashyl qoǵamnyń ómirin ańsap, armandap ketken dara aqyn S. Toraıǵyrovtyń shyǵarmalaryn nasıhattaý,
«Qamar sulý» romanyn oqyp, taldaı otyryp, oqyrmandardyń qoǵamǵa degen kózqarasyn aıqyndaý, baǵyt - baǵdar berý. Kitapty oqýǵa degen qyzyǵýshylyqtaryn, súıispenshilikterin arttyrý.
Kórnekiligi: Aqynnyń sýretin, aqynnyń eńbekterinen, aqyn týraly jazylǵan estelikterden kitap kórmesin uıymdastyrý, medıa kabınette kompúter arqyly slaıdtar jasap kórsetilip turý.

İ. Kirispe bólim
S. Toraıǵyrov - dara aqyn
/kitaphanashy G. A. Sadykova/

İİ Negizgi bólim
1. Aqynnyń ómiri men shyǵarmashylyǵy.
2. Jazýshynyń «Qamar sulý» romanyna sholý.
3. Romandaǵy basty keıipkerlerge minezdeme.
4. Jaǵymsyz keıipkerlerdiń beınesin ashý.
5. Romandaǵy kóterilip otyrǵan áleýmettik máselelerge toqtalý.
6. Roman keıipkerlerin qazirgi zamanmen baılanystyra salystyrý.
7. Meniń qıalymdaǵy - «Qamar beınesi» atty taqyrypta oı bólisý.
8. Romannyń qazaq ádebıetindegi alatyn orny jáne tarıhı mańyzy.
9. Qorytyndy.

Qurmetti oqyrman qaýym!
Ózderińizge tanys qazaq halqynyń HH - ǵasyrdyń basyndaǵy qazaq ádebıetiniń asa kórnekti ókili, demokrat aqyn - jazýshysy S. Toraıǵyrovtyń týǵanyna bıylǵy jyly 120 jyl tolmaq.
El basyna kún týǵan alapat kezeńderde S. Toraıǵyrovta qazaq zıalylarynyń qatarynan tabylǵan. Ulttyq sanany oıatýǵa jalyn ata ún qosty. Jalyndaǵan jas ǵumyryn eline, halqynyń bolashaǵyna arnap, qazaq halqynyń tumshalanǵan qarańǵylyǵyna nalyp, bilimdi, saýatty, jan - jaqty oqyǵan, jańashyl qoǵamnyń ómirin ańsap, armandap ketken dara jazýshy. Aqynnyń ómir joly, shyǵarmashylyǵy jaıyndaǵy Sakadıeva Madına 9 «A» synyp oqýshysy baıandap beredi.
Búgin biz ózderińizben jazýshynyń eńbekteriniń biri - «Qamar sulý» romany qoǵam shyndyǵyn kórsetetin, áıelder teńsizdigi, mahabbat máselesin kótergen týyndy.
Qazir bizge «Qamar sulý» romanyna sholýdy 10 «A» synyp oqýshysy Muhametkarımov Elaman áńgimelep beredi.
Endigi sózdi romannyń basty keıipkeri - «Qamar sulýǵa» toqtalyp ótemiz.
Qamar elge syıly, aqyldy arý, bilimi bar, aýylyndaǵy bozbalalardyń kózine túsip júrgen qyz, ol jaıynda 9 «A» synyp oqýshysy Nurǵazıeva Dınara aıtady.
Kelesi jaǵymdy keıipkerimiz - Ahmetke toqtalamyz. Ahmet - kedeı sharýa ortasynan shyqqan, oqyǵan jigit. Onyń boıynda aqyndyq, sózge sheshendik, sypaıylyq, dostaryna qadirli azamat bolǵan.
Bul jaıynda 9 «A» synyp oqýshysy Bolathanova Ásemgúl áńgimelep beredi.
Endi romanda dittegen áke men bala problemasy óz kezeńindegi qoǵamdyq - áleýmettik ótkir máseleler aýqymynda kórsetilgen. Halyqtyń aýyz ádebıeti men jazba ádebıeti nusqalarynda eriksiz uzatylatyn qyzǵa jany ashıtyn jalǵyz adam ádette sheshe ǵana bolatyn da, áke kóbinese qatal minezderimen kózge túsetin. Qazaq aýlyndaǵy áke ataýlynyń bári qatal emestigin, onyń ishinde qyzynyń taǵdyryna qabyrǵasy qaıyspaıtyn, meıirimdi áke baryn, biraq olardyń zaman ádiletsizdiginen asa almaıtyn S. Toraıǵyrov romanynda Omar beınesi arqyly shynaıy kórsete alǵan.
Osy Omar beınesin 9 «A» synyp oqýshysy Ózihan Aıaýlym tarqatady.
Shyǵarmanyń sońynda Omar qatal zamannyń soqqysynan eńsesi túsken, essiz adamnyń beınesinde kórinedi.
Kelesi romandaǵy jaǵymsyz keıipkerlerdiń beınesin ashý.
Taǵdyrdyń talqysyna túsken Qamardyń baǵyna, mal - múlkine, aqshasyna, dáýletine, ataq - dańqyna mastanǵan Jorǵa Nurym tap bolady. Shyǵarmada ol jaǵymsyz keıipker retinde sýretteledi, bul jaıynda Beken Danıar, Ádilet aıtyp beredi.
Áıeli ólgennen keıin, tósek jańǵyrtý maqsatynda Jorǵa Nurym endi ǵana gúldep kele jatqan Qamardy alǵysy keledi. Onyń bul qylyǵy - aqylsyzdyq. Óıtkeni Qamardan basqa el ishindegi ózine teń keler adam tappaǵany ma?
Jaǵymsyz keıipkerlerdiń biri - Qaltaı qajy men Ospan bı - Nurymnyń jemtiktes dostary. Olarǵa da dórekilik, zorlyq - zombylyq, zulymdyq, jeksuryndyq minez - qulyq tán. Bul jaıynda 10 «A» synyp oqýshysy Ibraev Erkebulan áńgimelep beredi.
Kelesi romandaǵy kóterilip otyrǵan áleýmettik máselelerge 10 «A» synyp oqýshysy Seıtqazına Balnur toqtalady.

S. Toraıǵyrovtyń «Qamar sulý» romany óz kezinde jańashyldyǵymen kórinedi.
Roman áıel teńsizdigi taqyrybyna arnalyp jazylǵan. Sulýlyǵyna aqyly saı, oqyǵan, saýatty Qamardyń óz teńi Ahmetke qosyla almaı, qaýǵa saqaldy, toń moıyn, nadan, Qamardan jasy úlken Jorǵa Nurymǵa satylyp, qor bolǵanyn, sol zamandaǵy qyzdardyń teńine qosyla almaı, malǵa satylǵany ómir shyńdyǵy ekendigin jazýshy S. Toraıǵyrov ashyna jyrlaıdy. S. Toraıǵyrovtyń oqyǵan, saýatty adamnyń qashan da nadandyqqa qarsy turatyn oıyn kóremiz. Omar tundyr kıimi joq kedeı emes, sharýasy, jaıly, baılyǵy bar adam. Ol baılyqqa qyzyqpaıdy, malqumar emes. Qyzyn ol malǵa bola satqysy kelmeıdi, oǵan qarsy turady. Avtor onyń maqsatyna jetpeı, sátsizdikke ushyraýynyń ózi zaman shyńdyǵynan asa almaýynan dep sharasyz áke retinde kórsetedi. Áke men bala problemasyn tek bir úı ishilik qarym - qatynas turǵysynda túsinbeı, bul jaǵdaıdyń áleýmettik mán - mańyzy joǵary másele ekenin baıqatty.
Adamdardyń turmys qaıshylyqtarynyń ortasynda júrip, otbasyna, qorshaǵan áleýmettik ortaǵa degen kózqarastary qarastyrylǵan kórkem shyǵarma dep túıindeıik.
Endi ózimiz taldap otyrǵan roman keıipkerlerin qazirgi zamanmen salystyryp kóreıikshi. Bul jaıynda 9 «A» synyp oqýshysy Qalıhan Elnaz aıtyp beredi.
Endi balalar ózderińizge úıge berilgen tapsyrma Meniń qıalymdaǵy «Qamar sulý» beınesine toqtalaıyq.
10 «A» synyp oqýshysy: Tóken A
10 «A» synyp oqýshysy: Tóken M
9 «A» synyp oqýshysy: Qaıyrylǵazy A
9 «A» synyp oqýshysy Bektasova A
Kelesi sózdi romannyń qazaq ádebıetinde alatyn orny týraly qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimderine sóz bereıik. B. K. Ýsembaeva, B. I. Chencherbaeva
Qorytyndylaý maqsatynda:
Qarańǵy qazaq kógine
Órmelep shyǵyp kún bolam!
Qarańǵylyqtyń kegine
Kún bolmaǵanda kim bolam!- dep jyrlap ótken birtýar aqyn týraly J. Aımaýytov: «Sultanmahmut jas aqyndardyń bir kúshti aqyny edi. Óner, bilim sáýlesin ańsap, qulash uryp, kedeılik, joqshylyq, zaryn shegip, jaýyz turmyspen jantalasyp, alysyp, jeńe almaı mert boldy. Tiri júrse, ózi aıtqandaı, qarańǵy qazaq kógine órmelep shyǵyp kún bolǵandaı, ot - jalyndaı zýlaǵan bolat, qaırat, qurysh - jigerdiń, kekti júrektiń aqyny edi» - degendeı, S. Toraıǵyrovtyń ómirimen shyǵarmalary ǵasyrdan ǵasyrǵa oqyrmandaryn taýyp, jalǵasyn taba bersin demekpiz.
Elbasymyz N. Á. Nazarbaevtyń bıylǵy jylǵy Joldaýy «Qazaqstan 2050» Strategıasynda «Básekege qabiletti damyǵan memleket bolý úshin biz saýattylyǵy joǵary elge aınalýymyz kerek» degen ustanymyn maqsatqa ala otyryp, sizderdi osyndaı elimizdiń eleýli azamattary bolyp, 50 eldiń qataryna kirý úshin óz úlesterińizdi qosady degen senimdemiz.

Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama