InfoHub Logo

Ejelgi Qazaqstan tarıhy 6 - synyp
Sabaqtyń taqyryby: §19. Qańlylardyń sharýashylyǵy men turmysy
Sabaqtyń maqsaty:
Egin sharýashylyǵy jaqsy damyǵan qańlylardyń metal óndirisi, saýda qatynastary, mádenıeti men dinı nanymdary týraly baıandaı otyryp, otan súıgish, mádenıetti azamat tárbıeleý
Damytýshylyq: Oqýshylardyń bilimderin tirek - syzba arqyly túsindire otyryp tolyqtyrý, shyńdaý. Kartamen jumys júrgizý, top bolyp jumys isteý daǵdylaryn damytý.
Tárbıelik: Oqýshylardy ózdigimen jumys isteýge jáne jaýapkershilikke tárbıeleý
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq;
Sabaqtyń ádisi:
1) suraq - jaýap;
2) baıandaý;
3) áńgimelesý;
4) izdenis;
5) ınteraktıvti
Qural – jabdyqtar: oqýlyq, slaıd, karta, úlestirme qaǵaz.

Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi:
1) Amandasý;
2) Oqýshylardyń sabaqqa qatysý deńgeıin anyqtaý;
3) Ynta - zeıinderin sabaqqa aýdarý;

İİ. Úı tapsyrmasyn suraý:
1. Qańlylar týraly qandaı derekter bar? Olarda qańlylar týraly ne aıtylady?
2. Qańlylar mekendegen jerlerdiń tabıǵı - klımattyq jaǵdaıyn sıpattap aıt.
3. Kók - mardan qalasy ǵalymdarǵa qandaı málimet beredi?
4. Qańlylardyń qoǵamdyq jaǵdaıy týraly áńgimele.

III. Jańa sabaqtyń jospary:
1. Eginshilik
2. Mal sharýashylyǵy men kásipshiligi
3. Metal óndirisi
4. Saýda qatynastary
5. Mádenıeti men dinı nanymdary

Qazaqstannyń oń tústigindegi eginshilikke qolaıly jerlerde ertedegi turǵyndar otyryqshy tirshilik etken. Tabıǵat jaǵdaıynyń Qolaılyǵyna baılanysty munan eki myń jyl buryn qańlylarda egin, mal, qolóner, ańshylyq, saýda - sattyq sıaqty kásipter jaqsy damydy.
Qańlylardyń mańyzdy sharýashylyǵynyń biri mal ósirý bolǵan. Qańlylar qaz, úırek, birqazan sıaqty qustardy aýlaýmen shuǵyldanǵan. Qańly áıelderi arasynda qolónerdiń jún óndeý kásibi jaqsy damyǵan.
Metal óndirisiniń ortalyǵy Shash Ilaq aımaǵyndaǵy qalalar men qonystar boldy. Osy aımaqtaǵy taýlarda sol erte zamanda - aq altyn, kúmis, temir, basqa da metal óndirý jáne óndeý kásibi damydy.
Qańly jeriniń aýmaǵy arqyly Uly Jibek joly ótti. Qańlylar Saýda jasasqan elder: Qara teńiz jaǵalaýymen, Sırıamen, Úndistanmen, Balttyq boımen, Egıpetpen, Qytaımen, Iranmen
Qańlylar Uly Jibek jolynyń asa mańyzdy ortalyq bóliginde qonystandy. Olar Kavkaz ben Qara teńizge qaraı ketetin baǵytyn baqylap otyrdy.

Qańlylar arasynda án - kúı, mýzyka, bı óneri jaqsy damydy. Qos ishekti jáne bes ishekti mýzykalyq aspaptary men sybyzǵy - syrnaılary bolǵan.

Sabaqty bekitý:
1. Qańlylardyń egin sharýashylyǵy qalaı damyǵan?
2. Qańlylardyń mal sharýashylyǵynyń ózindik erekshelikteri qandaı?
3. Qańl. mal sharý. eginshilikten basqa taǵy qandaı kásipen aınalysqan?
4. Qańl. shet eldermen saýda baılanysy bolǵanyn dáleldeıtin nárs - i ata.
5. Qańlylarda mádenıettiń qandaı túrleri jaqsy damyǵan?
Baǵalaý:
Úıge tapsyrma: § 19. «Bıshi bıkesh» qosymsha materıal.