InfoHub Logo

Qarsylyqty salalas qurmalas sóılemniń jasalý joldary (prezentasıasymen)

Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: Oqýshylarǵa qurmalas sóılemniń túrlerinen, onyń ishinde salalas qurmalas sóılemniń túri qarsylyqty salalas qurmalas sóılem týraly túsinik berý, bilimderin júıeleý.
2. Tárbıelik: Jattyǵýlar oryndatý arqyly oqýshylarǵa ıdeıalyq - saıası tárbıe berý, týǵan ólkege degen súıispenshilik sezimin tárbıeleý, qazaqtyń maqal - mátelderin qurmetteýge, eńbeksúıgishtikke, birlikke baýlý.
3. Damytýshylyq: Oqýshylardyń qabiletine saı tapsyrmalar berip, baılanystyryp sóıleýdi, óz betinshe sóılem quraýdy damytý - óz oılaryn erkin aıta bilýge, tıanaqty, mádenıetti túrde jetkize bilýge daǵdylandyrý.
Sabaqtyń túri: aralas «Báıge sabaǵy»
Sabaqtyń ádis - tásilderi: suraq – jaýap, túsindirý, jınaqtaý, izdený, mysal keltirý t. b.
Sabaqtyń kórnekiligi: Plakat, kespe qaǵazdar, kompúter, teleekran, taqta t. b.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
- amandasý
- túgendeý
- sabaqqa beıimdeý.

İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý. (Ótilgen taqyryptar boıynsha suraqtar qoıý arqyly úı tapsyrmasyna sholý jasaý.)
1. Qurmalas sóılem degenimiz qandaı sóılem?
2. Qurmalas sóılemniń jaı sóılemnen aıyrmashylyǵy bar ma, bar bolsa ol qandaı aıyrmashylyqtar?
3. Jaı sóılemge qandaı ıntonasıa tán?
4. Qurmalas sóılemge qandaı daýys yrǵaǵy tán?
5. Qurmalas sóılemniń quramyndaǵy jaı sóılemder bir - birimen qalaı baılanysady?
6. Salalasa baılanysqan qurmalastyń quramyndaǵy jaı sóılemderdiń baıandaýyshtary bir - birimen qalaı baılanysady?
7. Al sabaqtasa baılanysqan qurmalastyń quramyndaǵy baıandaýyshtary bir – birimen qalaı baılanysady?
8. Quramyndaǵy jaı sóılemderdiń salalasa, sabaqtasa baılanysýyna oraı qurmalas sóılemder qansha túrge bólinedi?
9. Salalas qurmalas sóılem degenimiz qandaı sóılem?
10. Salalastyń quramyndaǵy jaı sóılemder ózara qenshe túrli jolmen baılanysady?
11. Salalastyń quramyndaǵy jaı sóılemder ózara qandaı jalǵaýlyq shylaýlar arqyly baılanysady?
12. Quramyndaǵy jaı sóılemderiniń bir - birimen maǵynalyq qarym - qatynasyna qaraı, salalas qurmalas sóılem neshe túrge bólinedi?
13. Yńǵaılas salalas sóılem degenim qandaı sóılem?
14. Sebep - saldar salalas sóılem degenimiz qandaı sóılem?

İİİ. Jańa sabaqty túsindirý.
Quramyndaǵy jaı sóılemderdiń birindegi is, oqıǵa ekinshisindegi is, oqıǵaǵa qarama - qarsy bolatyn salalastyń túrin q a r s y l y q t y s a l a l a s deımiz.
Án basylyp qaldy, biraq gıtara sazy toqtalǵan joq-ty. Aǵańnyń da seniń aldyńnan shyqpaq oıy bar edi,- jumystan qoly tımedi.
2. Oqýshylardy eki topqa bólemin.
İ - top. «Qojanasyr» toby dep atalady. Bul toptyń emblemasy qyzyl tústi bolyp keledi. Berilgen tapsyrmalarǵa tolyq jaýap berse, qorjyndaryn dóńgelek upaılarmen toltyrady.
İİ - top. «Aldar kóse» toby dep atalady. Bul toptyń emblemasy sary tústi bolyp keledi. Berilgen tapsyrmalarǵa tolyq jaýap berse, qorjyndaryn dóńgelek upaılarmen toltyrady.

Sabaq jarys sabaǵy bolǵandyqtan İİ aınalymnan turady.
İ aınalym «Qarsylyqty salalasqa» baılanysty maqal - mátelderdiń syńarlaryn tabý
«Qojanasyr» aýylyna:

Jalǵyzdyń joǵy joǵalsa tabylmaıdy,
Kóptiń joǵy joǵalsa tabylady.

Kóppen tentek bolsań da,
Kópke tentek bolma.

Kóz - qorqaq, qol - batyr.

Óziń ólseń ól,
Joldasyńdy jaýǵa berme.

Attan aıyrylsań da,
Er toqymnan aıyrylma.

«Aldar kóse» aýylyna:
Shaqyrǵan jerden qalma,
Shaqyrmaǵan jerge barma.

Qonaǵyńnyń altynyn alma,
alǵysyn al.

Kekshil bolma, kópshil bol.

Kózine qarama, sózine qara.

Jolaýshynyń keshikkenine súıinbe,
Ańshynyń keshikkenine súıin.

İİ. Taqtamen jumys isteý. Berilgen jaı sóılemderge oılaryńnan qarama - qarsy mándi jaı sóılem oılap, qarsylyqty salalas quraý kerek.
1. Jel saıabyrlaǵan sıaqty,...
2. Teńiz tynyshtaldy,...
3. Taý astyndaǵy kóldiń úńgiri joldan alys eken,...
4. Buryn baı edi,...
5. Kóp balaly úıdiń shań-shuńy kóp bolýshy edi,...
6. Qystyń ortasy bolyp qaldy,...
İİİ. Semantıkalyq kartany toltyrý.(ár oqýshyǵa taratyp beremin)

Mysaldar
1 Men úndemedim, biraq óz pikirimde qaldym.
2 Eńbek adamdy kórikti etedi jáne oıdy tazartady.
3 Men ol kúni kelmedim, sebebi kólik joq boldy.
4 Kún saıyn bir jańalyq bolady, biraq oǵan eshkim tańdanbaıdy.
5 Meıram shahtadan shyǵyp edi, denesi sergip sala berdi.
6 Bas bolmaq ońaı,- bastamaq qıyn.
7 Muhıt kelip edi, Qaıyrbek shyǵa jóneldi.
8 Olar qystaýdan shyqpaıdy, óıtkeni jas tóldi qorada ustaý kerek.
9 Dámetkenniń júregi týlap ketti, sebebi kelgen adamdy ol birden tanydy.
10 Qońyraý soǵylyp edi, oqýshylar da oryndarynan turdy.

İÚ. Dáptermen jumys. Mátin quraý.
İ - top. Qojanasyr aýyly.
«Men jyl mezgilderinen qys mezgilin unatamyn, biraq...»

İİ - top. Aldar kóse aýyly.
«Men jyl mezgilderinen jaz mezgilin unatamyn, alaıda...»
(joǵaryda berilgen mátinderdi qarsylyqty salalas qurmalastyń jalǵaýlyqtaryn paıdalana otyryp tolyqtyrý)

Ú. Sabaqty bekitý.
Qarsylyqty salalas qurmalas sóılemniń jasalý joldary boıynsha suraqtar qoıý.

Úİ. Oqýshylardy baǵalaý.
Sabaqqa belsendi qatysyp, suraqtarǵa jaýap berip otyrǵan oqýshylardy tıisti baǵalarymen baǵalaý.

Úİİ. Úıge tapsyrma.
Ádebı kórkem shyǵarmalardan qarsylyqty salalas qurmalas sóılemge baılanysty 10 sóılemnen terip jazyp kelý.