Qaıtalaý sabaqtaryn júrgizý ádistemesi (ádisteme)
Qaraǵandy qalasy, Abaı aýdany, Topar kenti
Abaı atyndaǵy mektep-gımnazıasynyń
matematıka páni muǵalimi Kasmedına B.A
Baıandama
Taqyryby «Qaıtalaý sabaqtaryn júrgizý ádistemesi»
Oqýshylardyń bilim-bilik daǵdysyn damytý barysynda sabaqtyń ár túrli tıpterin qoldanamyz. Sabaqty talapqa saı ótkizýdiń birneshe metodıkalyq ádisteri bar. Osy ádisterge saı sabaqty mynadaı tıpterge bólýge bolady:
• Jańa sabaq
• Bilimin jetildirý
• Qaıtalaý sabaǵy
• Aralas sabaq
• Baǵalaý sabaǵy
Sonyń ishinde qaıtalaý sabaǵy oqýshynyń bilimin taraý boıynsha saralap tekserý úshin jáne jeke-jeke bilimin baǵalaý úshin qoldanylady.
Qaıtalaý sabaǵyn ótkizerde aldyn ala jospar jasap, onyń maqsatyn kórsetip sol taraýǵa nemese taqyrypqa negizdep suraqtar men esepter daıyndaý qajet. Suraqtar men esepterdi deńgeılik tapsyrma túrinde alý qolaıly.
Qaıtalaý sabaǵynda sabaqty ótýdiń bes túri qoldanylady.
• Aýyzsha suraqtar
• Ózindik jumys
• Praktıkalyq jumys
• Baqylaý jumysy, test, synaq alý
• İskerlik oıyndaryn uıymdastyrý.
Ótken taqyrypty qaıtalap, pysyqtaý kezinde osy ótken taqyryp boıynsha berilgen suraqtarǵa jaýap berý, esepter shyǵartý, 20-25 mınýtqa arnalǵan ózindik jumys alynýy tıis.
Qazirgi ýaqytta oqýshylardyń bilim-bilik daǵdysyn qalyptastyrý, damytý barysynda túrli ádistemelik ádister qoldanylady.
Saralap deńgeılep oqytý ádisi matematıkany oqytýda jıi qoldanylady. Bul ádis oqýshylardyń jeke shyǵarmashylyqpen jumys jasaýyna jáne oılaý qabiletteriniń damýyna yqpal etedi. Oqý tárbıe úrdisindegi oqýshylardy oqytý men tárbıeleý bilim berý mazmunymen tyǵyz baılanysty. Saralap deńgeıleý ádisiniń ereksheligi de osynda. Oqýshynyń naqty qabiletin anyqtap berýge jáne onyń qandaı deńgeıde bilimi bar ekenin naqty kórsetip beredi.
Bul baıandamada qaıtalaý sabaqtaryn oıyn arqyly júrgizýdi qarastyramyn.
Sabaq – árbir muǵalimniń izdenisiniń nátıjesi. Sabaqty yńǵaıyna qaraı túrlendirip ótkizse, sabaqtyń mazmunyn asha túsedi. Sabaqta oıyn elementterin paıdalaný oqýshylardyń oı-órisin, tanymdyq belsendilikterin arttyrady. Oıynǵa pedagogıkalyq basshylyq jasaý degenimiz-oqýshylardyń uıymshyldyq, shyǵarmashylyq derbes qyzmetterin almastyrmastan, balalardyń ujymmen qarym-qatynasyn jetildire túsýi bolyp tabylady.
Matematıkalyq oıyndar-synypta júrgiziletin jumystardyń eń qyzyqtysy. «Oıyn degenimiz ushqyn, bilimge qushtarlyq pen elikteýdiń mazdap janar oty» dep V.F.sýhomlınskıı aıtqanyndaı oıyn aqyldy, oıdy, tapqyrlyqty, alǵyrlyqty damytady.
Maqsaty: Matematıka sabaǵynda oıyn tehnologıalaryn paıdalana otyryp, oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn, jaýapkershiligin, súıispenshiligin arttyrý.
Mindetteri:
- matematıka sabaqtarynda oıyn elementterimen tanysý;
- matematıka baǵdarlamasyna saraptama jasap, oıyn sátterin engizetin taqyryptardy anyqtaý;
- oqýshylardyń teorıalyq bilimin júıeleýge jáne praktıkada qoldanýyna, qalyptasýyna jaǵdaı týǵyzý;
- óz oıyn, kózqarasyn bildirýge, ekinshi bir adamnyń jaýabyn tyńdap, ony tolyqtyrýǵa, jetistikteri men kemshilikterin aıta bilýge jattyqtyrý;
- oqýshylardyń pánge degen qyzýǵýshylyǵynyń dengeıin sezinýge, ony ıgerýde, óz múmkindigin bolashaqta baǵalaı bilýine kómek kórsetý;
- oqýshylardyń qyzyǵýshylyq is-áreketin uıymdastyrý.
Eger matematıka sabaǵynda:
- oıyn elementteri jıi jáne júıeli paıdalansa;
- ýaqytty tıimdi paıdalansa;
- tapsyrma ár oqýshynyń múmkindigine qaraı berilse,
onda oqýshylar sabaqqa belsene qatysady, pánge degen qyzyǵýshylyǵy, tanymdyq belsendiligi bilim sapasy men úlgerimi artady.
Oıyn elementterin jıi paıdalanatyn bolsaq:
- sabaqta turaqty belsendilik, qyzyǵýshylyq paıda bolady.
- oqýshy tulǵa retinde ózin kórsete biledi, onyń is-áreketi óziniń qabileti men deńgeıine baılanysty bolady.
- oıyn arqyly bir-birimen tez til tabysady, jaqsy uǵysady, bir-birinen eptilikti sergektikti úırenedi.
- oqýshylardyń matematıkalyq qabiletteri aıqyndalady.
«Qarly kesek» iskerlik oıyny.
1 nusqa. Synyp oqýshylary 5 adamnan bes topqa bólinedi(4 top 4 adamnan) Ár ústeldiń belgisi bar: A, V, S, D, E .Ár top osy ústelderdiń birine jaıǵasady. Oıynǵa qatysýshy ár oqýshynyń jeke nómiri bolady. A ústeliniń qatysýshylary A1 A2 A3 A4 A5 V ústeliniń qatysýshylary V1 V2 V3 V4 V5 jáne t.b. kete beredi.
Oıynnyń 1-shi satysy- toppen jumys jasaý: Ár topqa tapsyrma beriledi, ony aldyn-ala belgilengen ýaqyt boıynsha barlyǵy birge oryndaıdy.
Oıynnyń 2-shi satysy-ujymdyq jumys jasaý: Ústelderden A, V;S, D, E belgileri alynyp tastalynady, ornyna sáıkesinshe 1, 2, 3, 4, 5 nómirleri qoıylady. Qatysýshylar kelesi tátippen otyrady: 1-shi ústelge barlyq 1-shi nómirli qatysýshylar A1 V1 S1 D1 E1 2-shi ústólge barlyq 2-shi nómirli t.s.s. jaıǵasady. Qaıtadan 5 adamnan ár ústelge otyrǵyzǵannan keıin, árbireýinde óziniń oqylǵan 5 ártúrli taqyryp boıynsha suraqtary bolady. Ózara oqý bastalady, árbir oqýshy 1 ret muǵalim 4 ret oqýshy bolady. Ujymdyq jumysqa belgili bir ýaqyt beriledi(ýaqyt aldyn ala kelisiledi).
Oıynnyń 3-shi satysy-frontaldy (qarsy, mańdaı aldy) jumys jasaý. A V S D E nómirleri qalpyna keltiriledi, oqýshylar ózderiniń alǵashqy oryndaryna oralady. Muǵalim suraýdy bastaıdy № 1-shi taqyrypty suraǵanda kez kelgen toptyń qatysýshylary jaýap bere alady, óıtkeni olar ústel sarapshylarmen berilgen taqyryp boıynsha keńesip, sondaı-aq jaýaptardyn durystyǵyn baǵalaıdy.
4-shi saty: Sabaqtyń qorytyndysy jáne refleksıa.
2 nusqa.
«Qarly kesek»oıynyn óz betimen oqý materıaldarynda qoldanýǵa bolady (eger bir taqyrypqa engen bólim óz betimen jumys jasaý týraly bolsa). Alynǵan aqparatty bekitý kezinde (praktıkalyq jumystardyn oryndalýy), jobalardy daıyndaý kezinde jáne t.b
«Baqytty sát oıyny»
Qural-jabdyqtar:1. Sharlary bar kespek nemese qap 2.sekýndomer 3. Jalpy baǵalaý paraǵy 4. Fıshkalar 5.Úıge berilgen suraqtar ( ár komandaǵa 2 den) 6. Saıys úshin tapsyrmalar 7 jaýap úlgiler.
Oıyn barysy:
Synyp eki komandaǵa bólinedi, ár komandanyń kapıtany men attary bolady.
1 geım. «Sergitý».
Ár komandaǵa 10 -10-nan suraqtan qoıylyp, pikirlesýlerine 5 mın beriledi. Komanda ýákili jaýap beredi, al qarsy komanda jaýap úlgileriniń durystyǵyn qadaǵalaıdy. Suraqtarǵa durys jaýap bergen jáne sandyq kórsetkishteri kóp komanda jeńiske jetedi.
2 geım «Kespektegi qatyrmalar»
Komanda qatysýshylary kespekten nómirlengen sharlardy alady. Júrgizýshi ár nómirge jumbaq jasyrady nemese suraq qoıady. Pikirleskennen keıin kapıtan komandalary jaýap beredi.
3 geım «Báıge»
Júrgizýshiniń suraǵyna jyldam (tez) jaýap bergen komanda jeńiske jetedi. Eger jaýap daıyn bolsa, komanda tý nemese qoldaryn kóterip belgi beredi.
4 geım « Sen maǵan, men - saǵan»
Komandalar bir-birine eki-ekiden suraqtan qoıady. (úı tapsyrmasy)
5 geım «Kósh basshysymen jarys»
Qatysýshylardyń barlyǵy suraqtarǵa jaýap beredi. Durys jaýapty kóp bergen komanda jeńiske jetedi. Balalardyń arasynan durys jaýapty kóp jınaǵan (4-7) komandaǵa qosymsha bal 4-5 jaýap «4 bal» 6-7 jaýap «5» baldan ala alady.
2, 3, 4, 5 geıimniń tapsyrmalaryn oryndaýǵa 1 mınýt beriledi. Eger jaýap tolyq bolsa, onda osy únemdelgen mınýtty komanda basqa basqa suraqty talqylaýǵa qoldana alady. Árbir durys jaýapqa komanda fıshka nemese bir bal alady.
«Aýksıon»-iskerlik oıyny. Bul oıyn bir zatty satyp alý nemese nesıe alý arqyly júzege asady. Ár top bankten qajetti mólsherde nesıe alyp, oıyn sońynda ony belgeli bir paıyzben qaıtarýy tıis. Oıyn barysynda suraqtarǵa jaýap berý arqyly qajetti paıyzdy jınaýlary kerek.
Qoryta kele:
1. Matematıka sabaǵyndaǵy oıyn tehnologıasynyń paıdasy qazirgi kezdegi matematıkany tereń meńgerýge, jańa tásilderdi qoldanýǵa múmkindik beredi.
2. Qyzyqty tapsyrmalar men jattyǵýlar túrleri bilimdi meńgerýmen qatar, oqýshylardyń tanymdyq, ıntellektýaldyq, shyǵarmashylyq qabiletterin arttyrady.
3. Oqýshylardyń oılaý qabiletin kúsheıtedi, kúrdelendiredi. Sonyń áserinen oılaý júıesin damytady.
4. Oqýshylardyń alǵan bilimderin tereńdetedi, sabaqtyń sapasyn jaqsartady.
5. Oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵy, súıispenshiligi artady.
Abaı atyndaǵy mektep-gımnazıasynyń
matematıka páni muǵalimi Kasmedına B.A
Baıandama
Taqyryby «Qaıtalaý sabaqtaryn júrgizý ádistemesi»
Oqýshylardyń bilim-bilik daǵdysyn damytý barysynda sabaqtyń ár túrli tıpterin qoldanamyz. Sabaqty talapqa saı ótkizýdiń birneshe metodıkalyq ádisteri bar. Osy ádisterge saı sabaqty mynadaı tıpterge bólýge bolady:
• Jańa sabaq
• Bilimin jetildirý
• Qaıtalaý sabaǵy
• Aralas sabaq
• Baǵalaý sabaǵy
Sonyń ishinde qaıtalaý sabaǵy oqýshynyń bilimin taraý boıynsha saralap tekserý úshin jáne jeke-jeke bilimin baǵalaý úshin qoldanylady.
Qaıtalaý sabaǵyn ótkizerde aldyn ala jospar jasap, onyń maqsatyn kórsetip sol taraýǵa nemese taqyrypqa negizdep suraqtar men esepter daıyndaý qajet. Suraqtar men esepterdi deńgeılik tapsyrma túrinde alý qolaıly.
Qaıtalaý sabaǵynda sabaqty ótýdiń bes túri qoldanylady.
• Aýyzsha suraqtar
• Ózindik jumys
• Praktıkalyq jumys
• Baqylaý jumysy, test, synaq alý
• İskerlik oıyndaryn uıymdastyrý.
Ótken taqyrypty qaıtalap, pysyqtaý kezinde osy ótken taqyryp boıynsha berilgen suraqtarǵa jaýap berý, esepter shyǵartý, 20-25 mınýtqa arnalǵan ózindik jumys alynýy tıis.
Qazirgi ýaqytta oqýshylardyń bilim-bilik daǵdysyn qalyptastyrý, damytý barysynda túrli ádistemelik ádister qoldanylady.
Saralap deńgeılep oqytý ádisi matematıkany oqytýda jıi qoldanylady. Bul ádis oqýshylardyń jeke shyǵarmashylyqpen jumys jasaýyna jáne oılaý qabiletteriniń damýyna yqpal etedi. Oqý tárbıe úrdisindegi oqýshylardy oqytý men tárbıeleý bilim berý mazmunymen tyǵyz baılanysty. Saralap deńgeıleý ádisiniń ereksheligi de osynda. Oqýshynyń naqty qabiletin anyqtap berýge jáne onyń qandaı deńgeıde bilimi bar ekenin naqty kórsetip beredi.
Bul baıandamada qaıtalaý sabaqtaryn oıyn arqyly júrgizýdi qarastyramyn.
Sabaq – árbir muǵalimniń izdenisiniń nátıjesi. Sabaqty yńǵaıyna qaraı túrlendirip ótkizse, sabaqtyń mazmunyn asha túsedi. Sabaqta oıyn elementterin paıdalaný oqýshylardyń oı-órisin, tanymdyq belsendilikterin arttyrady. Oıynǵa pedagogıkalyq basshylyq jasaý degenimiz-oqýshylardyń uıymshyldyq, shyǵarmashylyq derbes qyzmetterin almastyrmastan, balalardyń ujymmen qarym-qatynasyn jetildire túsýi bolyp tabylady.
Matematıkalyq oıyndar-synypta júrgiziletin jumystardyń eń qyzyqtysy. «Oıyn degenimiz ushqyn, bilimge qushtarlyq pen elikteýdiń mazdap janar oty» dep V.F.sýhomlınskıı aıtqanyndaı oıyn aqyldy, oıdy, tapqyrlyqty, alǵyrlyqty damytady.
Maqsaty: Matematıka sabaǵynda oıyn tehnologıalaryn paıdalana otyryp, oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn, jaýapkershiligin, súıispenshiligin arttyrý.
Mindetteri:
- matematıka sabaqtarynda oıyn elementterimen tanysý;
- matematıka baǵdarlamasyna saraptama jasap, oıyn sátterin engizetin taqyryptardy anyqtaý;
- oqýshylardyń teorıalyq bilimin júıeleýge jáne praktıkada qoldanýyna, qalyptasýyna jaǵdaı týǵyzý;
- óz oıyn, kózqarasyn bildirýge, ekinshi bir adamnyń jaýabyn tyńdap, ony tolyqtyrýǵa, jetistikteri men kemshilikterin aıta bilýge jattyqtyrý;
- oqýshylardyń pánge degen qyzýǵýshylyǵynyń dengeıin sezinýge, ony ıgerýde, óz múmkindigin bolashaqta baǵalaı bilýine kómek kórsetý;
- oqýshylardyń qyzyǵýshylyq is-áreketin uıymdastyrý.
Eger matematıka sabaǵynda:
- oıyn elementteri jıi jáne júıeli paıdalansa;
- ýaqytty tıimdi paıdalansa;
- tapsyrma ár oqýshynyń múmkindigine qaraı berilse,
onda oqýshylar sabaqqa belsene qatysady, pánge degen qyzyǵýshylyǵy, tanymdyq belsendiligi bilim sapasy men úlgerimi artady.
Oıyn elementterin jıi paıdalanatyn bolsaq:
- sabaqta turaqty belsendilik, qyzyǵýshylyq paıda bolady.
- oqýshy tulǵa retinde ózin kórsete biledi, onyń is-áreketi óziniń qabileti men deńgeıine baılanysty bolady.
- oıyn arqyly bir-birimen tez til tabysady, jaqsy uǵysady, bir-birinen eptilikti sergektikti úırenedi.
- oqýshylardyń matematıkalyq qabiletteri aıqyndalady.
«Qarly kesek» iskerlik oıyny.
1 nusqa. Synyp oqýshylary 5 adamnan bes topqa bólinedi(4 top 4 adamnan) Ár ústeldiń belgisi bar: A, V, S, D, E .Ár top osy ústelderdiń birine jaıǵasady. Oıynǵa qatysýshy ár oqýshynyń jeke nómiri bolady. A ústeliniń qatysýshylary A1 A2 A3 A4 A5 V ústeliniń qatysýshylary V1 V2 V3 V4 V5 jáne t.b. kete beredi.
Oıynnyń 1-shi satysy- toppen jumys jasaý: Ár topqa tapsyrma beriledi, ony aldyn-ala belgilengen ýaqyt boıynsha barlyǵy birge oryndaıdy.
Oıynnyń 2-shi satysy-ujymdyq jumys jasaý: Ústelderden A, V;S, D, E belgileri alynyp tastalynady, ornyna sáıkesinshe 1, 2, 3, 4, 5 nómirleri qoıylady. Qatysýshylar kelesi tátippen otyrady: 1-shi ústelge barlyq 1-shi nómirli qatysýshylar A1 V1 S1 D1 E1 2-shi ústólge barlyq 2-shi nómirli t.s.s. jaıǵasady. Qaıtadan 5 adamnan ár ústelge otyrǵyzǵannan keıin, árbireýinde óziniń oqylǵan 5 ártúrli taqyryp boıynsha suraqtary bolady. Ózara oqý bastalady, árbir oqýshy 1 ret muǵalim 4 ret oqýshy bolady. Ujymdyq jumysqa belgili bir ýaqyt beriledi(ýaqyt aldyn ala kelisiledi).
Oıynnyń 3-shi satysy-frontaldy (qarsy, mańdaı aldy) jumys jasaý. A V S D E nómirleri qalpyna keltiriledi, oqýshylar ózderiniń alǵashqy oryndaryna oralady. Muǵalim suraýdy bastaıdy № 1-shi taqyrypty suraǵanda kez kelgen toptyń qatysýshylary jaýap bere alady, óıtkeni olar ústel sarapshylarmen berilgen taqyryp boıynsha keńesip, sondaı-aq jaýaptardyn durystyǵyn baǵalaıdy.
4-shi saty: Sabaqtyń qorytyndysy jáne refleksıa.
2 nusqa.
«Qarly kesek»oıynyn óz betimen oqý materıaldarynda qoldanýǵa bolady (eger bir taqyrypqa engen bólim óz betimen jumys jasaý týraly bolsa). Alynǵan aqparatty bekitý kezinde (praktıkalyq jumystardyn oryndalýy), jobalardy daıyndaý kezinde jáne t.b
«Baqytty sát oıyny»
Qural-jabdyqtar:1. Sharlary bar kespek nemese qap 2.sekýndomer 3. Jalpy baǵalaý paraǵy 4. Fıshkalar 5.Úıge berilgen suraqtar ( ár komandaǵa 2 den) 6. Saıys úshin tapsyrmalar 7 jaýap úlgiler.
Oıyn barysy:
Synyp eki komandaǵa bólinedi, ár komandanyń kapıtany men attary bolady.
1 geım. «Sergitý».
Ár komandaǵa 10 -10-nan suraqtan qoıylyp, pikirlesýlerine 5 mın beriledi. Komanda ýákili jaýap beredi, al qarsy komanda jaýap úlgileriniń durystyǵyn qadaǵalaıdy. Suraqtarǵa durys jaýap bergen jáne sandyq kórsetkishteri kóp komanda jeńiske jetedi.
2 geım «Kespektegi qatyrmalar»
Komanda qatysýshylary kespekten nómirlengen sharlardy alady. Júrgizýshi ár nómirge jumbaq jasyrady nemese suraq qoıady. Pikirleskennen keıin kapıtan komandalary jaýap beredi.
3 geım «Báıge»
Júrgizýshiniń suraǵyna jyldam (tez) jaýap bergen komanda jeńiske jetedi. Eger jaýap daıyn bolsa, komanda tý nemese qoldaryn kóterip belgi beredi.
4 geım « Sen maǵan, men - saǵan»
Komandalar bir-birine eki-ekiden suraqtan qoıady. (úı tapsyrmasy)
5 geım «Kósh basshysymen jarys»
Qatysýshylardyń barlyǵy suraqtarǵa jaýap beredi. Durys jaýapty kóp bergen komanda jeńiske jetedi. Balalardyń arasynan durys jaýapty kóp jınaǵan (4-7) komandaǵa qosymsha bal 4-5 jaýap «4 bal» 6-7 jaýap «5» baldan ala alady.
2, 3, 4, 5 geıimniń tapsyrmalaryn oryndaýǵa 1 mınýt beriledi. Eger jaýap tolyq bolsa, onda osy únemdelgen mınýtty komanda basqa basqa suraqty talqylaýǵa qoldana alady. Árbir durys jaýapqa komanda fıshka nemese bir bal alady.
«Aýksıon»-iskerlik oıyny. Bul oıyn bir zatty satyp alý nemese nesıe alý arqyly júzege asady. Ár top bankten qajetti mólsherde nesıe alyp, oıyn sońynda ony belgeli bir paıyzben qaıtarýy tıis. Oıyn barysynda suraqtarǵa jaýap berý arqyly qajetti paıyzdy jınaýlary kerek.
Qoryta kele:
1. Matematıka sabaǵyndaǵy oıyn tehnologıasynyń paıdasy qazirgi kezdegi matematıkany tereń meńgerýge, jańa tásilderdi qoldanýǵa múmkindik beredi.
2. Qyzyqty tapsyrmalar men jattyǵýlar túrleri bilimdi meńgerýmen qatar, oqýshylardyń tanymdyq, ıntellektýaldyq, shyǵarmashylyq qabiletterin arttyrady.
3. Oqýshylardyń oılaý qabiletin kúsheıtedi, kúrdelendiredi. Sonyń áserinen oılaý júıesin damytady.
4. Oqýshylardyń alǵan bilimderin tereńdetedi, sabaqtyń sapasyn jaqsartady.
5. Oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵy, súıispenshiligi artady.
You Might Also Like
