InfoHub Logo

Qazaq eli - máńgilik el
«Biz bolashaqqa kóz tigip, táýelsiz elimizdi «Máńgilik El» etýdi murat qyldyq»
N. Á. Nazarbaev
(Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna arnalady)

Biz qazaqpyz!
Ejelden - aq qazaq bolyp atalǵan,
Qatal boldy ár kún, ár tún, atar tań
Kúıdirse de yzǵarly aıaz, jalyndy ot,
El bop keldik, qalyp qoımaı qatardan.

Keregimdi alý úshin jahannan,
Beıimdeldim zamanyma jańarǵan.
Sadaq tartyp, oq jonýdy úırenip,
Tárbıe aldym tálimi mol atamnan.

O, táńirim tanyp bilmeı bizdi jurt,
Ár túrli atpen ózderinshe ataǵan.
Skıfter dep Gerodot bizge at berdi,
Al parsylar – óz tilinshe Saq dedi.

Iá, ras, bizdi bar jurt Saq dedi,
Bul jalǵan at ultymyzǵa jat edi.
Shettegi jurt ne dese de shyndyǵy,
Bar qazaqtyń qazaq bolar naq tegi.

Túrki árpimen jazýy bar basynda,
Bılik qurǵan sonaý 6 - ǵasyrda.
Qazaq degen anyq túsken jazý tur
Jyr jazylǵan Kúlteginniń tasynda.

Bizdiń zamanymyzdan da burynǵy,
Derekter kóp, bolarlyq dálel turymdy.
Jetisýda ómir súrgen Úısinder
Óte qýatty memleket bop quryldy.

Astanasy « Qyzyl ańǵar» qalasy,
Mekeni İle óńiri Ystyqkóldiń arasy.
Qytaımenen qarym - qatynas jasasyp,
Alys - beris bolsa kerek shamasy.

Osynaý keń qazaǵymnyń jerinde,
Dalasy, taýy, ózen – kóli, teńizde.
Memleket quryp ǵumyr keshti Ǵundar da
Bári sóılep ortaq túrki tilinde.

Damydy, ósti óner - ǵylym, mádenıet
Syzba syzyp jazyldy tarıh, ádebıet.
Áskeri bar syrtqy jaýdan qorǵaıtyn,
Tańqalarlyq el bop turdy keremet.

Darhan dala qazaqtyń keń jerinde.
Asý bermes Alataý, Altaı belinde,
Máýeli baqty Jetisýdyń kóginde.
Edil - Jaıyq, Alakól, Balqash kólinde.

Túrki tildes taıpalardyń tańy atty,
Álem nazaryn ózderine qaratty.
Toǵyz júz alpysynshy jyldary
Allanyń joly ıslam dinin taratty.

Arab, túrki tilderinde jazylǵan,
Eńbekteri baǵaly kóp san alýan.
ál - Farabı, Mahmýd Qashqarı,
Júsip Balasaǵun, Ahmet Iassaýı
Teńdesi joq ǵylym qoryn qaldyrǵan.

Emes pe dálel - Syǵanaq pen Aqqorǵan,
Qyzyl ańǵar, Otyrar, Taraz, Túrkistan.
Qazaqtar da órkenıet el bolyp,
Egin egip, sáýletti qala turǵyzǵan.

Úısin, Qańly jelbiregen týlary,
Deshti Qypshaq qazaqtyń rýlary.
Túrki tildes halyqtar bóten emes
Dini bir, tili de bir baýyrlarym.

Biz qazaq ejelden - aq el bop keldik,
El qorǵaýda jasadyq san myń erlik.
Bolashaqtyń atar dep jarqyn tańy,
Urpaq úshin tozaqtyń otyn kórdik.

Beıhabar malyn baqqan jomart eldi,
Tutqıyldan shapty jaý Jońǵar tegi.
Aıǵaı attan, shýlyǵan árbir aýyl,
Jıǵan maldan aırylyp úıi órtendi.

Úı kıizin keskilep toqym etti,
Qyz, kelinge zorlyq qyp qatyn etti.
Erdi qul, áıeldi kúń tul jetim ǵyp,
Balany ata - anadan qashyq etti.

Qorlyq kórip, zorlyq kórip qalmaqtan,
Shubyra shýlap týǵan jerin tastaǵan.
Ógiz artyp, taı minip, jaıaý - jalpy,
Kóshe - kóshe boldy tozyp aqtaban.

Elim - aılap, jerim - aılap zar saldy,
Qyzyǵy mol beıbit kúndi ańsady.
Qıyndyqtyń, qorlyqtyń zardaby ótip,
Bala - shaǵa, qart kempir - shal sharshady.

Batty ábden tizesi sum qalmaqtyń,
Bılep, tóstep qaratty bar aımaqty.
Kórsetken zorlyǵy men zombylyǵy,
Qazaqtardyń yza - kegin oıatty.

Qalmaqqa barlyq qazaq qarsy turdy,
Bas qosyp han men bıler aqyl qurdy.
Orys, qytaı qalmaqtan aman shyǵar,
Ult taǵdyryn oılaıtuǵyn kún týdy.

Tarıhta handyq qurǵan Kereı, Jánibek,
Halyq baǵa beredi ádil han dep.
Bar qazaqtyń alǵashqy hany bolǵan,
Kereı hannyń bılikte orny erek.

Bizge jetken tarıhta kóp bar derek,
Óz tusynda ár hannyń orny bólek.
Tóle bıdeı danadan tálim alǵan,
Han Abylaı qazaqqa boldy kerek.

«Alystan orys, qytaı – aýyr salmaq
Jaqynnan tynshytpaıdy qalyń qalmaq
Artynda or, alynda kór, jan - jaǵy jaý
Sol kezde elge qorǵan bolǵan Abylaı
Kóp jaýdyń birin shaýyp, birin arbap...»
- dep Maǵjan Abylaıdy jyrlaǵandaı,
Júk kótergen beli myqty qara nardaı.
Qıannan qıa baspaı jol tabatyn,
Qazaqtyń bıleri men handary - aı...