InfoHub Logo

Eń áýeli salqynqandy halyqtyń sanasyn sóz etpesten buryn, “sary basylym” uǵymyna toqtalaıyq. Sary basylym - sensasıalyq, shýly, belgili bir ózektiligi bolmasa da halyq arasynda keńinen talqylanatyn baspasózdiń bir bólimi. Búginde qazaq qoǵamynda atalǵan basylymǵa suranys tipten joǵary. Halyqtyń “sapaǵa” qaraǵanda “sary” basylymǵa bet burýynyń ózindik sebepteri de joq emes. Jańa tehnologıalar zamanynda  eńbektegen baladan eńkeıgen qartqa deıin áleýmettik jelige táýeldi ekendigi jasyryn emes. Oqyrmannyń jasynan kárisine deıin kúnde juldyzdardyń paraqshasyn aqtaryp, ózgeniń jeke ómirinen habardar bolǵandy unatady. Sońǵy talqyǵa ilikken taqyryptardyń biri - Uly Dala balasy Tóreǵalıdyń qaryndasynyń toıy. Qos ǵashyqqa baqyt tilegen oqyrmandarǵa qaraǵanda, “Qalyń maly qansha bolypty?” , “Jasaýynda tek brend zattar eken” degen sekildi suraqtar el qyzyǵýshylyǵyn týdyrdy. Eń ókinishtisi, búgingi qoǵamǵa el ishindegi eleýli oqıǵaǵa qaraǵanda osy syndy arzan aqparattar áldeqaıda ótimdi. Sonyń arqasynda mardymsyz dúnıeler baspasóz betterin qyzyl jalyndaı jalmap jatyr. Qalyń buqaranyń sensasıaly ósek-aıanǵa qumartýy sapaly basylymnyń ózin-ózi aqtamaýyna ákelýde. 

Odan bólek, bizdiń qoǵamda saıası bilimniń tómendigi de sapasyz aqparatqa táýeldiliktiń birden bir sebebi bolyp otyr. Demokratıaly qoǵamda halyq únin “tyńdaıtyn” emes, “tonaıtyn” bıliktiń ústemdigi baıqalady. Saldarynan  kópshilik qoǵamdaǵy qordalanǵan máseleni qozǵaýdan aıaq tartyp, maǵynasyz máseleni mise tutady. 

Qoǵamnyń daýryqpa áńgimege úıir bolýy shyndyqty shyrqyrata jazatyn basylymdardyń sanyn azaıtyp, reıtıń úshin jumys jasaıtyn redaksıa qataryn kóbeıtip otyr. Ósek-aıanǵa qumartqan oqyrmannyń arqasynda “qıalı, aranshyl, sýaıt” jýrnalıser de kún sanap artýda. 

Demek, BAQ betterindegi mardymsyz aqparattyń dáýiri jaqyn arada aıaqtalmasy belgili. Qoǵam sanasynyń soqyrlyǵynan ba, álde, bıliktiń jibergen qateliginen be “sary basylymnyń” ǵumyry uzaryp, betteri áli de qalyńdaı túspek. Alaıda, tek bir nárseni esten shyǵarmaıyq. Áńgime buzaý emizer, buzaý taıaq jegizer. Bos áńgimege ýaqyt qurtyp, bolashaqtyń enshisinen taıaq jemesek bolǵany.

---