InfoHub Logo

H. Dosmuhamedov atyndaǵy Atyraý memlekettik ýnıversıteti
jýrnalısıka mamandyǵynyń III kýrs stýdenti Batyrbek Gúlaıym
Jetekshisi: Jumabaeva Anarhan

«Shoý bıznes» aǵylshyn tilinen engen «kórinis, kórme, spektákl» degen uǵymmen tyǵyz baılanysty. Shoý bıznestegi basty mindetterdiń biri-óner adamy halyq aldyna shyǵyp darynyn pash etý, tabysqa kenelý. Qazirgi tańda qazaq estradasynda án de, ánshi de barshylyq. Alaıda, elimizde sany bar, sapasyz dúnıeler kezdesip jatqandyǵy málim.

Qazaq shoý bıznesi birtindep damýda onyń birdáleli elimizdiń talantty ánshileri ózderin joǵary deńgeıde kórsetetin vokaldyq baıqaýlar ótkizilip jatyr. Bul shoý bıznesimizdiń damı túskendigi jáne de qazaq sahnasy jańa esimdermen tolyǵýda. Sonyń biri qazaq estradasynda q pop baǵyty ıaǵnı, qazaq pop mýzykasy. Osy baǵyttyń kemesimen túrli ánshiler jelkendelip keledi. Qazaq pop baǵytyn qurýshy ókilderiniń biri —  Ninety One toby. Bul topty halyqtyń birinshi jaǵy maqtap jatsa, ekinshisi dattaýda. Árıne, qansha halyq turaqtalsa, sonsha pikir bolýy zańdylyq. Degenmen de, halyqtyń basym kópshiligi toptyń syrtqy kelbetterine syn-pikirler aıtylýda. Birinshiden, sahnalyq obraz bolǵan jerde halyq durys qabyldaýy qajet dep sanaımyn. Ekinshiden, sahnaǵa bet burǵasyn, nazaryn halyqqa ilindirgesin jerde bárine daıyn bolý jón syndy. Ásirese, qazaq estradasynda halqymyz synshyl bolyp keledi. Halyqty baýrap alýmen qatar, sahnada qalyqtaý kerek. Sonymen birge, bir baǵytpen qatyp qalmaı óner adamyna jan-jaqtylyq kerek.

Qazirgi ýaqytta Qazaqstanda shoý bıznesten góri, toı-bıznesti kóp estıtinimiz ras. Sebebi, qazaq halqynyń qalyptasýy toı deńgeıine deıin túsip ketkeni me? Elimizde shoý deńgeıin órkendetý úshin ne tyndyrýymyz qajet? Qazaq jurty úshin toı uǵymy erekshe. Halqymyz baǵzy zamannan beri otyz kún oıyn, qyryq kún toıyn jasaǵan. Ár ulttyń ózindik ereksheligi bar. Bul da bir óz ultymyzdyń erekshe tusy shyǵar. Biz ulan asyr toı ótkizip, aǵaıyn-týystyń basyn biriktirip, áýelegen áýezdi ánge bılegendi unatamyz.

Shynymen de, berekeli qazaq halqy toı toılaýdan sharshamaıdy, laıym ár kezde solaı bolǵaı. Áıtkenmen de toı degende, jaǵymsyz pikirler ánshilerge tıip jatady. Ánderdiń quny ketip, bir saryndy ánder tolyp ketti deıdi. Árıne, ánshini toıǵa shaqyrtý úshin onyń 2-3 áni halyqty ózine tartyp, bıletken durys. Baıaý ánderdi toıshyl qaýym sabyrmen qulaq asyp tyńdaı almaıdy. Sonda ánshi ne isteýi qajet? Múlde toıdan bas tartqan jón dep sanaısyz ba? Saıyp kelgende, jasóspirimderge zamanaýı áýender, eresek býyn ókilderine eski áýenderdi zamanǵa saı turǵyda jazý. Sondaı-aq án ánshisin tabýy tıis. Sonda ǵana qazaq shoý bıznesi qarqyndamaq.

---