InfoHub Logo

Qazaq tili sabaqtarynda ınteraktıvti oqytý ádisterin qoldaný

Búgingi tańda jeke tulǵany basqarý emes, onyń damý úderisin basqarý qajet. Ony pedagogıkalyq is áreket arqyly kórinedi. Oqýshy belsendiliginiń áserin arttyrý úshin qoldanylatyn ádisterdi - ınteraktıvti ádis dep ataıdy.

Interaktıvti ádisti tańdaý sebebi kóbine ol oqýshylardan modeldeýdi jáne qatysýshynyń daǵdysyn damytý, ıaǵnı búgingi demokratıalyq qoǵamǵa qajetti bolýyn talap etedi. Munan ary qaraı "ınteraktıvti oqytý" termıniniń mazmuny túsindiriledi, biz bul oqytý túrin ne úshin, qaıda qoldanýymyz kerek, sonymen birge ony sabaq barysynda senimdi túrde jáne únemi qoldaný kerek. Atap aıtý kerek, usynylyp otyrǵan ádister kez kelgen sabaqqa, kez kelgen deńgeıge qatysy bar.

Interaktıvti úderis degenimiz - oqý úderisine qatysýshylardyń ózara yqpaldastyǵy men bir - birine ózara áseriniń maqsatqa baǵyttalǵan túrdegi úrdisi. Interaktıvti ádis oǵan qatysýshylardyń qarym - qatynas jasaýynyń joǵary qarqyndylyǵymen, ózara qyzmet almasýymen, qyzmet túrlerin aýystyrýmen jáne túrlendirýimen, prosesýaldylyqpen (qatysýshylar jaǵdaıynyń ózgerýimen), olardyń óz qyzmetin maqsatqa baǵyttaý túrindegi refleksıasymen sıpattalady.

Oqytý men oqýdaǵy ınteraktıvti ádis, bul sabaq barysyndaǵy oqýshy - oqýshy, oqýshy - muǵalim arasyndaǵy joǵary deńgeıdegi ózara áreketter. Mundaı ózara áreketter kóbine, usynylǵan sheshimniń qanshalyqty qajettiligine jáne de máselelerdiń qandaı joldarmen sheshiletin nusqalaryn talqylaý formasynda júzege asyrylady.

Mundaǵy eń bastysy, jaýaptyń ózinen de máseleni sheshý úderisiniń mańyzdy nemese mańyzdyraq ekenin túsiný. Interaktıvti ádistiń maqsaty tek qana aqparat berý ǵana emes, oqýshylardyń óz betimen jaýap tabý daǵdylaryn qalyptastyrýmen baılanysty bolyp otyr jáne pedagogıkalyq ózara yqpaldastyq áreketine qatysýshylardyń minez - qulyq jáne qyzmet úlgilerin ózgertý jáne jaqsartý. Óz áreketin jáne seriktesiniń áreketin taldaı kele, árbir qatysýshy óz minez - qulqynyń úlgisin ózgertedi jáne ony sanaly túrde meńgeredi.

Interaktıvti úderisti uıymdastyrýdyń jetekshi qaǵıdalary:
- oılaý qyzmetin uıymdastyrý;
- mazmun shyǵarýshylyq qyzmetti uıymdastyrý;
- tańdaý erki;
- refleksıany uıymdastyrý.

Interaktıvti ádis ózara áreket túrin jáne keń kólemdegi tapsyrmalardy qamtıdy. Biraq ta qandaı ádistemelik tásilder bolmasyn, negizgi bilim kózderi oqýshynyń óz ómirindegi tájirıbesi bolyp tabylady. Oqytý barysynda oqýshylarmen ózara áreketter bolady:
- muǵalimmen ( ıaǵnı oqýshy muǵalimniń suraqtaryna jaýap bergende);
- Shaqyrylǵan adamdarmen (nemese synyp basqa mekemede jáne adamdardan birge);
- basqa oqýshylarmen (juptyq jumys);
- shaǵyn topta (3 - 5 oqýshy);
- úlken topta (róldik oıyndar/debat, synyptaǵy taldaý jáne t. b.);
- oqýshylar toby jáne turǵyndar (oqýshylar áleýmettik suraý júrgizedi);
- keıbir tehnıkanyń túrleri (mysaly, kompútermen).
Interaktıvti oqytý ádisin uıymdastyrýdyń negizgi erejeleri:

Birinshi ereje. Jumysqa barlyq oqýshylar qatystyrylýy kerek, osy maqsatta pikirtalas áreketine barlyq qatysýshylardy tartatyn tehnologıany tańdaý mańyzdy.
Ekinshi ereje. Qatysýshylardy psıhologıalyq daıyndaý qajet. Mundaı jumys túrine barlyq qatysýshylar birdeı daıyn bolmaýy múmkin. Osyǵan baılanysty qatysýshylardy únemi maqtap, ózin kórsetýge múmkindik berip otyrý kerek.
Úshinshi ereje. Interaktıvti oqytýda qatysýshylar sany kóp bolmaý kerek, 25 adamnan artpaýy kerek. Tek osy jaǵdaıda ǵana, az toppen jemisti, durys jumys jasaýǵa bolady.
Tórtinshi ereje. Jumys jasaýǵa arnalǵan jerdiń daıyndyǵy. Oqýshylar top - toppen jáne jalpy túgeldeı syıýy úshin jaılylyq qajet.
Besinshi ereje. Jumys ýaqytyn naqty belgileý. Buǵan jumys basynda kelisip, ony buzbaý kerek. Árkimniń sóz sóıleýge quqyly ekendigin este saqtaý kerek.
Altynshy ereje. Toptarǵa bólý kezinde túsinistikpen qaraý kerek. Bas kezinde óz erikterimen, qalaýynsha bólinýin qamtamasyz etý. Sodan keıin kezdeısoq tańdaýdy paıdalanýǵa bolady.