InfoHub Logo

Astana qalasy, Qaztutynýodaǵy Saýda - ekonomıkalyq
koleji tarıh jáne áleýmettik pánderiniń oqytýshysy Qundyzbekova S. M.

Sabaqtyń taqyryby: Qazaq halqynyń qalyptasý tarıhy. Qazaq handyǵynyń kalyptasýy men nyǵaıýy.
Sabaqtyń maqsattary
Bilimdik: Qazaq handyǵynyń qurylýynyń alǵy sharttary, HÚ - HÚİİ ǵasyrlarda onyń damýyn, handardyń saıası baǵyttaryn, syrtqy jaýdan elin, jerin qorǵap, táýelsizdigin saqtap qalǵan qazaq handary týraly aıta otyryp, tarıhı kezeńdi zerdeleý;
Damytýshylyq: Tarıhı derektermen jumys jasaı bilý jáne meńgergen bilimderin shyǵarmashylyqpen qoldaný daǵdylaryn qalyptastyryp, oqıǵalar men qubylystardy salystyrmaly taldaý arqyly oı eleginen ótkizýge daǵdylandyrý jáne oǵan ózindik kózqarastaryn bildirýge úıretý;
Tárbıelik: Óz eliniń tarıhyn oqyp bilý arqyly belsendi, jeke tulǵalyq qasıetin qalyptastyrý. Stýdentterdiń óz eline, jerine degen súıispenshiligin arttyrý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, ózara jumys,
Sabaqtyń kórnekiligi: Interaktıvti taqta, prezentasıalar, beınebaıandar, planshetter, noýtbýktar

Sabaq jospary:
1. Muǵalimniń kirispe sózi.
2. Tirek sózdermen jumys
3. Suraqtarmen jumys
4. Mátinmen jumys
5. Sózdik qory
6. Baǵalaý
7. Refleksıa
8. Úı tapsyrmasy

1. Muǵalimniń kirispe sózi: Sabaqtyń maqsattary men mindetterin, jumys jasaý tártibimen túsindirý.
Sabaq stýdentterdiń óz kúshterimen aldyn ala berilgen úı tapsyrmasy boıynsha Kereı men Jánibek handar eskertkishiniń janynda túsirilgen beınebaıanmen bastalady. Aıat, Nurjan, Ónerbek, Qýat, Jaqsylyqtar qazaq halqynyń qurylýy, qazaq handary týraly málimetterimen bólisedi.

2. Tirek sózdermen jumys:
HAN
TARHANDYQ SYI TARTÝ
QURYLTAI
ORDA
AQ ORDA
ÁBİLHAIYR HANNYŃ JEŃİLÝİ/1457j/
MONǴOL DÁÝİRİ

3. Suraqtarmen jumys
1. Halyqtyń halyq bolyp qalyptasýy úshin qajetti sharttardy atańyz:
/Mádenıet, aýmaq, eldik sana, tili, ataýy antropologıalyq bet pishini;/
2. Qazaq tilininiń qalyptasýynyń nátıjesi? /Tildiń shyǵý tegi/
3. Derbes memleket bolý degen ne? /etnostyq, aýmaqtyq, saıası jaǵynan birtutas qurylymǵa aınalý/
4. Qazaq halqynyń halyq bolyp qalyptasýynyń aıaqtalýy qaı kezeń? /HÚ ǵ ekinshi jartysy HÚİǵ basy/
5. Etnostyq birlestiktiń qalyptasatyn úsh túrin atańyz / rý - taıpa, halyq, ult/
6. «Men qazaqpyn» óleńinen úzindi oqyńyzdar. Osyny etnostyq sanamen baılanystyryńyz./adamnyń ózin - ózi belgili bir etnostyq toptyń múshesimin dep túsinýi/
7. «Qazaq» ataýynyń shyǵý týraly pikirler/ «qaz», «aq», «qas», «saq», «qazaq», «qazaq uǵlym»/
8. Afrasıab patsha Iran shahyn qalaı qorqytady?/ «Kók teńizdiń teristiginde otyrǵan qazaq jurtymdy jiberip shapqyzamyn»/
9. Egıpet memleketin basqarǵan qypshaqtar qandaı sózdik jasatqan? /arab - qypshaq sózdigi, « qazaq» sózi «erkin, kezbe» dep aýdarady/
10. Halyqtyń qalyptasý kezeńi neshege bólinedi? /HÚǵ - Ózbekıa, Ábilhaıyr ulysy - Alash myńy Odaǵy, HÚİ ǵ ekinshi onjyldyǵy - Qasym han bıligindegi úsh júzden turatyn qazaq ulty/

4. Mátinmen jumys júrgizý: Oqýlyq atorlary: Á. Tóleýbaev, J. Qasymbaev, M. Qoıgeldıev, E. Qalıeva, T. Dalaeva; Sabaqtyń materıaldaryna oqýlyq betine 3 mınýttan beriledi. Mátindi muqıat oqý kerek. Sońynan suraqtarǵa jaýap beredi. 20 Suraq beriledi:
1. Syr boıyndaǵy qalalar qandaı rol atqardy?/ dástúrli ekonomıkalyq, saıası, rýhanı ortalyq/
2. Qazaq handary qandaı aýmaqty mekendedi?/ Syǵanaq, Saýran, Túrkistannyń soltústik jaq beti, Qarataýdyń Sozaq t. b. Syrdyń tómengi aǵysyn, Aral jaǵalaýyn/
3. HÚǵ sońy shaıbanılyqtar men qazaq handary arasynda kúres qaı aımaqtar úshin boldy?/Túrkistan men Qarataý óńirleri/
4. Qasym hannyń memleketti nyǵaıtýdaǵy sharalary/ ishki turaqtylyq, mal basynyń ósýi, eginshilik tabıǵı ónim almasý, saýdaǵa jol ashý/
5. Mamash han qalaı qaıtys bolady?/aýyr saýytyna tunshyǵyp/
6. Esim han qaı jerde jerlengen? /Túrkistanda/
7. Jáńgir han qazaq memleketin qalaı saqtap qaldy?/saıasatkerligi, qolbasshy - batyrlyǵy/
8. Jońǵar Alataýynda qontaıshy áskerine qandaı aıla qoldandy?/tar jylǵaǵa or qazdyrady, bekiniste úsh júz jaýynger ornalastyrady t. b./
9. Áz - Táýke zamany qalaı ataldy?/ «qoı ústine boztorǵaı jumyrtqalaǵan kez»/
10. Urys hannyń urpaqtaryn atańyz, olardyń eńbekteri nede dep oılaısyńdar?/jalpy ulttyq múddeni jeke ómirden joǵary qoıdy/
11. HÚİİǵ. qaı jerlerdi ıemdenip jatty?/Altaı taýlary, Jaıyq ózeni, Oral taýlary, eýrazıalyq keńistikti óziniń atamekeni dep bilgen/
12. Han qalaı saılandy?/sultandar men bılerdiń, t dinbasylar, bedeldi adamdardyń jalpy ulttyq quryltaıynda/
13. Sultandar bılik júrgizdi me?/bir taıpa eldi basqardy/
14. Jergilikti rý - taıpany kim basqardy/ qyzmeti men aqyl - parasatyn el moıyndaǵan aqsaqaldar/
15. Joǵary sot ıeligi kimde boldy?/han/
16. Tómengi sot bıligi kimde boldy?/ bılerde/
17. Orys tarıhshysy A. Levshın qazaq memlekettiligi týraly qandaı málimetti jazdy?/ « Ol óziniń aqyl - parasatymen jáne ádildigimen bárin de ózine baǵynýǵa májbúr etti.../
18. Tóleńgitter degen kimder?/halyqtan alym - salyq jınaýshylar/
19. «Jeti Jarǵy» boıynsha salyqtyń kólemi/ sultandardan basqa qarý asynatyndar han men el bıleýshilerine jyl saıyn múlkiniń 20 - dan bir bóligin salyq retinde tóleıdi/
20. Jer ıelený, jerge menshik túrlerin atańyz/ ıkta, soıyrǵal, vakýf, mılk/

Sergitý sáti
5. Sózdik qory tekseriledi sabaqta qansha sózdi jazyp, túsindire alady. Qorytyndysy shyǵarylady.

6. Baǵalaý eń belsendi stýdentter baǵalanady.

7. Refleksıa
8. Úıge tapsyrma berý. №21 aýdıtorıada Qazaq handaryna prezentasıa daıyndaý.