InfoHub Logo

Elimizdegi halyq sanaǵy sonaý 1897 jyldan bastaý alǵan. Sol kezdegi statısıka boıynsha qazirgi Qazaqstan jerinde 4 mln 333 myń adam turǵan. Esepke 60 ult ókili alynǵan. Olardyń ishinde: Qazaqtar – 3 392,7 myń adam nemese 81,7%; Orystar – 454,4 myń (10,9%); Ýkraınder – 79,5 myń (1,9%); Tatarlar – 55,9 myń (1,34%); Uıǵyrlar – 55,8 myń (1,34%); Ózbekter – 29,5 myń (0,75%) t.t. quraǵan.

Qazaqtardyń oblystardaǵy úles salmaǵy: Semeıde – 90,6%, Torǵaıda– 88,3%, Oralda –71,3%, Aqmolada – 62,6%, Syrdarıa – 60,4%, Jetisýda – 52,1%. Orystar Aqmola (25,5%) men Oral (25%) oblystarynda kóbirek boldy.

Aýylda – 3 882 350 adam, nemese jalpy qazaqtyń 93,6%-y turdy.

Qalada – qazaqtardyń 6%-y ǵana. Oralda – 36,4 myń, Vernyıda (qazirgi Almaty) – 22,7 myń, Semeıde – 20,2 myń, Petropavlovskide – 19,7 myń, Áýlıe-Atada (qazirgi Taraz) – 11,7 myń, Shymkentte – 11,2 myń, Aqmolada – 9,7 myń, Gýrevte (qazirgi Atyraý) – 9,3 myń, Pavlodarda – 7,7 myń, Perovskide (qazirgi Qyzylorda) – 5,0 myń, Aqtóbede – 2,8 myń.

1917 jyl

Halyq sany – 6 218 300 adam.Sonyń ishinde qazaqtar – 3 615 000 (58%).

1926 jyl

Qazaqstanda 6 198 467 adamtirkelgen. Onyń ishinde qazaqtar – 3 627 612. 1897 jylǵymen salystyrǵanda nebári 11 myńǵa ǵana ósip, úlesi 58,5%-ǵa deıin tómendedi.

1917-1920 jyldar aralyǵynda halyq sany 6 218 300 adamnan 4 679 795 adamǵa, al 1923 jyly 3 786 910 adamǵa deıin kemidi. Osylaısha, alty jylda 2 431 390 adamǵa azaıdy.

1939 jyl

KSRO-nyń 1937 jyly júrgizgen halyq sanaǵy aıaqsyz qaldy. Qaıta júrgizilgen 1939 jylǵy sanaq boıynsha Qazaqstanda 6 530 528 adamtirkeldi.

Qazaqtar – 2 327 625 adam (37,84%); Orystar – 2 458 687 adam (40%); Ózbekter – 120 655 adam (1,96%); Tatarlar – 108 127 adam; Uıǵyrlar – 35 409 adam (0,58%); Ázerbaıjandar – 12 966 adam (0,21%); Chývashtar – 6 590 adam (0,11%); Qyrǵyzdar – 5 033 adam (0,08%).

1959 jyl

Halyq sany – 9 309 847adam.

Qazaqtar – 2 794 966, halyqtyń 29,85%-y. Orystar – 3 974 229 (42,68%).

1979-1989 jyldar

Qazaqtyń sany: 1979 jyly – 5 289 349 (halyqtyń 36,02%-y); 1989 jyly – 6 534 616 adam (39,69%-y).

1990-2018 jyldar

Halyq sany – 16 009 597 adam. 1999-2009 jyldar aralyǵynda qazaqtar 26%-ǵa (ıaǵnı 2,1 mln-ǵa) artqan.

Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdiktegi eń alǵashqy Ulttyq halyq sanaǵy Qazaqstan Respýblıkasy úkimetiniń qaýlysyna sáıkes 1999 jyly 25 aqpannan bastap 4 naýryz aralyǵynda ótkizildi. 1999 jylǵy birinshi Ulttyq halyq sanaǵynyń qorytyndysymen qalanyń halyq sany 319324 adamdy qurady, onyń ishinde erler – 148607, al áıelder – 170 717 adam. 1989 jylǵy sanaqpen salystyrǵanda Astana qalasynyń halqy 13,5 paıyzǵa ósken. Halyqtyń qarqyndy ósýi bul qalanyń Qazaqstan Respýblıkasynyń astana statýsyn alǵanyna baılanysty bolyp otyr.

---