Qazaqtyń ánshi - sazger aqyndar. Segiz seri (Muhamedqanapıa) Bahramuly Shaqshaqov
Sabaqtyń taqyryby: Qazaqtyń ánshi - sazger aqyndar. Segiz seri (Muhamedqanapıa) Bahramuly Shaqshaqov
Sabaqtyń maqsaty: 1. Bilimdilik: Seriler poezıasy týraly oılaryn tereńdetý, serilerge tán ortaq qasıetti tanyp - bilý, Segiz seriniń ózine ǵana tán qasıetterin ereksheleý, ajyratý. Ómiri men shyǵarmashylyǵyn tanystyrý. 2. Damytýshylyq: Óz betterimen oılantý, oılandyrý, ózindik dáleldi pikir, tujyrymdy oı aıtýǵa baýlý, úıretý. 3. Tárbıelik: Estetıkalyq tárbıe, ónerdi súıýge, baǵalaýǵa baýlý.
Sabaqtyń túri: izdenis – shyǵarmashylyq sabaq
Sabaqtyń ádisi: Q. O. Bitibaeva jáne STO tehnologıasy
Pánaralyq baılanys: tarıh, mýzyka.
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi
Synyp oqýshylarynyń nazaryn aýdaryp, sabaqqa beıimdeý.
2. Jańa sabaq. Ánshi - sazger aqyndarǵa toqtalý.
Muǵalim: Serilerge tán ortaq qasıetter qandaı edi?
Seri
↓
Ónerli, ánshi, aqyn, sazger, sulýlyqty súıedi, ásemdikti súıedi, talǵamdy, kúıki tirlikpen aınalyspaıdy, el súıiktisi
1. Qyzyǵýshylyǵyn oıatý. Deńgeılik tapsyrmalar:
İ deńgeı. Sózjumbaq. Ótken taqyrypty bekitýge arnalǵan suraqtar.
İİ deńgeı. Shyǵarmashylyq jumys. Óleńderin oqyp, oı tolǵaý
İİİ deńgeı. Án tyńdaý,”Test - ıntervú” júrgizý
İÚ deńgeı. Zertteý, salystyrý
1 - deńgeı «Sózjumbaq» Qaıtalaýǵa arnalǵan suraqtar.
1. Sh. Ýálıhanov Abylaı hannyń kimi? (Shóberesi)
2. Qashaǵan Kúrjimanulynyń tarıhı jyr dastany? (Atameken)
3. Dýlat Babataıulynyń tabıǵat týraly jazǵan óleńi. (Aıagóz)
4. Abaıdyń aqyn inisi kim? (Shákárim)
5. Abaıdyń jyldyń tórt mezgiline arnaǵan bir óleńi? (Jaz)
6. Jambyldyń ustazy kim? (Súıinbaı)
7. Abaıdyń poemasy (Eskendir)
8. Jambyldyń ǵashyq qyzy, qurbysy kim? (Burym)
9. Shákárim qaı tildi jaqsy meńgergen? (Túrik)
2. Maǵynasyn taný. Segiz seri Bahramuly Shaqshaqov ómiri men shyǵarmashylyǵy.
Oqýshylar men sizderge úıden oqyp kelińder dep edim, káne, kim aıtam deıdi? Oqýshylardan suraý. Muǵalim: Segiz seri – ol da seri. Basqa seriden aıyrmashylyǵy - halyq onyń ónerin baǵalap, Segiz seri atandyrǵan, Segiz birneshe kisi emes, bir kisi, ıaǵnı Muhamedqanafıa Bahramulynyń 8 túrli ónerine baılanysty halyq bergen ataý «Segiz qyrly, bir syrly» degennen shyqqan.
Atasy Qojabergen jyraý – Tolybaı Synshyuly. Kóp varıantty «Qobylandy», «Alpamys», «Edige» jyrlarynyń bir - bir nusqasyn ózi shyǵarǵan.
Segiz seri musylmansha da, oryssha da oqyǵan. Ombydaǵy Sibir áskerı ýchılıshesin bitirgen. Otarlaýshy kolchaktaryna basshy nemese tilmash bolýdan bas tartqan. Sol úshin «Buzaqy, moınyna kisi qanyn júktegen» degen jala aıyppen patsha sheneýlikteri ony túrmege qamap, jer aýdarmaq bolǵan. Ony sezgen aqyn Edil - Jaıyq boıyn betke alady. Sebebi atasy Shaqshaqtyń anasy ataqty Syrym Datulynyń týǵan apasy eken. Osy jaqqa kelip, Isataı - Mahambet kóterilisine qatysyp, qozǵalystyń jalyndy jyrshysyna aınalady. Tórt jyl panalaıdy, eline qaıta oralady.
Keıin Mahambetti ádeıi óltirgenin estip, óz elinen arnaıy kelip, Baımaǵambet sultannyń kózin joıýǵa qatysqandardyń bel ortasynda bolady. Eline barǵan soń Segiz Yrysbıke esimdi qyzǵa úılenip januıa quraıdy. Musaıyn, Mustafa atty uldary bolady. Olar da ákesi sıaqty ánshi, aqyn bolyp ósedi. 1854jyly, 36 jasynda Segiz seri aýyryp, óz jerinde qaıtys bolady. Beıiti Dosqul jerinde. Segi serini «án atasy» dep ardaqtaıtyn ýaqyt jetti, bıyl aqynnyń týǵanyna 195 jyl toldy. Segiz seriniń shákirtteri Birjan sal, Jaıaý Musa, Nurjan Naýshabaev, Kempirbaı, Qultýma, osy shákirtteri ózine arnap joqtaý óleńderin shyǵarypty.
Segiz seri ( Muhamedqanapıa ) Bahramuly Shaqshaqov 1818 - 1854
Sabaqtyń maqsaty: 1. Bilimdilik: Seriler poezıasy týraly oılaryn tereńdetý, serilerge tán ortaq qasıetti tanyp - bilý, Segiz seriniń ózine ǵana tán qasıetterin ereksheleý, ajyratý. Ómiri men shyǵarmashylyǵyn tanystyrý. 2. Damytýshylyq: Óz betterimen oılantý, oılandyrý, ózindik dáleldi pikir, tujyrymdy oı aıtýǵa baýlý, úıretý. 3. Tárbıelik: Estetıkalyq tárbıe, ónerdi súıýge, baǵalaýǵa baýlý.
Sabaqtyń túri: izdenis – shyǵarmashylyq sabaq
Sabaqtyń ádisi: Q. O. Bitibaeva jáne STO tehnologıasy
Pánaralyq baılanys: tarıh, mýzyka.
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi
Synyp oqýshylarynyń nazaryn aýdaryp, sabaqqa beıimdeý.
2. Jańa sabaq. Ánshi - sazger aqyndarǵa toqtalý.
Muǵalim: Serilerge tán ortaq qasıetter qandaı edi?
Seri
↓
Ónerli, ánshi, aqyn, sazger, sulýlyqty súıedi, ásemdikti súıedi, talǵamdy, kúıki tirlikpen aınalyspaıdy, el súıiktisi
1. Qyzyǵýshylyǵyn oıatý. Deńgeılik tapsyrmalar:
İ deńgeı. Sózjumbaq. Ótken taqyrypty bekitýge arnalǵan suraqtar.
İİ deńgeı. Shyǵarmashylyq jumys. Óleńderin oqyp, oı tolǵaý
İİİ deńgeı. Án tyńdaý,”Test - ıntervú” júrgizý
İÚ deńgeı. Zertteý, salystyrý
1 - deńgeı «Sózjumbaq» Qaıtalaýǵa arnalǵan suraqtar.
1. Sh. Ýálıhanov Abylaı hannyń kimi? (Shóberesi)
2. Qashaǵan Kúrjimanulynyń tarıhı jyr dastany? (Atameken)
3. Dýlat Babataıulynyń tabıǵat týraly jazǵan óleńi. (Aıagóz)
4. Abaıdyń aqyn inisi kim? (Shákárim)
5. Abaıdyń jyldyń tórt mezgiline arnaǵan bir óleńi? (Jaz)
6. Jambyldyń ustazy kim? (Súıinbaı)
7. Abaıdyń poemasy (Eskendir)
8. Jambyldyń ǵashyq qyzy, qurbysy kim? (Burym)
9. Shákárim qaı tildi jaqsy meńgergen? (Túrik)
2. Maǵynasyn taný. Segiz seri Bahramuly Shaqshaqov ómiri men shyǵarmashylyǵy.
Oqýshylar men sizderge úıden oqyp kelińder dep edim, káne, kim aıtam deıdi? Oqýshylardan suraý. Muǵalim: Segiz seri – ol da seri. Basqa seriden aıyrmashylyǵy - halyq onyń ónerin baǵalap, Segiz seri atandyrǵan, Segiz birneshe kisi emes, bir kisi, ıaǵnı Muhamedqanafıa Bahramulynyń 8 túrli ónerine baılanysty halyq bergen ataý «Segiz qyrly, bir syrly» degennen shyqqan.
Atasy Qojabergen jyraý – Tolybaı Synshyuly. Kóp varıantty «Qobylandy», «Alpamys», «Edige» jyrlarynyń bir - bir nusqasyn ózi shyǵarǵan.
Segiz seri musylmansha da, oryssha da oqyǵan. Ombydaǵy Sibir áskerı ýchılıshesin bitirgen. Otarlaýshy kolchaktaryna basshy nemese tilmash bolýdan bas tartqan. Sol úshin «Buzaqy, moınyna kisi qanyn júktegen» degen jala aıyppen patsha sheneýlikteri ony túrmege qamap, jer aýdarmaq bolǵan. Ony sezgen aqyn Edil - Jaıyq boıyn betke alady. Sebebi atasy Shaqshaqtyń anasy ataqty Syrym Datulynyń týǵan apasy eken. Osy jaqqa kelip, Isataı - Mahambet kóterilisine qatysyp, qozǵalystyń jalyndy jyrshysyna aınalady. Tórt jyl panalaıdy, eline qaıta oralady.
Keıin Mahambetti ádeıi óltirgenin estip, óz elinen arnaıy kelip, Baımaǵambet sultannyń kózin joıýǵa qatysqandardyń bel ortasynda bolady. Eline barǵan soń Segiz Yrysbıke esimdi qyzǵa úılenip januıa quraıdy. Musaıyn, Mustafa atty uldary bolady. Olar da ákesi sıaqty ánshi, aqyn bolyp ósedi. 1854jyly, 36 jasynda Segiz seri aýyryp, óz jerinde qaıtys bolady. Beıiti Dosqul jerinde. Segi serini «án atasy» dep ardaqtaıtyn ýaqyt jetti, bıyl aqynnyń týǵanyna 195 jyl toldy. Segiz seriniń shákirtteri Birjan sal, Jaıaý Musa, Nurjan Naýshabaev, Kempirbaı, Qultýma, osy shákirtteri ózine arnap joqtaý óleńderin shyǵarypty.
Segiz seri ( Muhamedqanapıa ) Bahramuly Shaqshaqov 1818 - 1854
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
