InfoHub Logo

Eńbekke baýlý 3 klass

Sabaqtyń taqyryby: qazaqtyń ulttyq aspaptaryn jasaý
Sabaqtyń maqsaty:
1. Oqýshylarǵa dombyranyń shyǵý tarıhy týraly ańyzben tanystyrý, qatyrma qaǵazdan dombyra jasaýdyń ádisin úıretý.
2. Oılaý, este saqtaý qabiletterin, qol matorıkasyn damytý.
3. Ulttyq qolónerge degen súıispenshilikke, únemshildikke tárbıeleý. Tehnıka qaýipsizdigin saqtaýdy qalyptastyrý.
Sabaqtyń túri: aralas
Pánaralyq baılanys: mýzyka, ana tili
Sabaqtyń ádisi: saramandyq, suraq – jaýap, oı bólisý
Sabaqqa qajetti kónekilikter: slaıdqa túsirilgen syzbalar, dombyra úlgileri, dombyra aspaby.
Sabaqqa qajetti qural – jabdyqtar: túrli – tústi karton qaǵazdar, jelim flomaster
Úı tapsyrmasy:
● Kebeje degenimiz ne?
● Ol neden jasalady?
● Sizder neden daıyndadyńyzdar?
● Qandaı áshekeıler qoldandyńyzdar?
● Oıý – órnekterdiń qandaı túrlerin bilesińder?

Qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
Maqaldyń jalǵasyn tabamyz.
1. Shydamdy........, alǵyr oı
Naǵyz dostyq bilip qoı. (eńbek)
2. Ónerliniń on saýsaǵy teń,
Ónersizdiń bir......... kem (saýsaǵy)
3. Shyn sheberde.... bolmas (min)
4. Naǵyz qazaq – qazaq emes
Naǵyz qazaq..............(dombyra)
Jańa sabaq.

Adamnyń qýanyshyn da, muńyn da sózsiz aıtatyn aspap qazaqtyń qasıetti dombyrasy. Qazaqtyń ulttyq áýendik aspaptarynyń eń kóp taraǵandarynyń biri – dombyra. Onyń paıda bolýy týraly ańyz bilesińder ma? Bilmeseńder aıtyp bereıin.

Dombyra týraly ańyz
Baıaǵy, baǵzy zamanda bir ańshy ańshylyqpen kúnin kóripti. Birde taý – tasty aralap júrse aldynan bir taý eshkisi shyǵa keledi. Ańshy oljasyna qýanyp, ony atyp almaq bolady. Biraq taýeshki bıik jartasqa shyǵyp ketedi. Ańshy ony qýyp júrip, ol da bıik jartasqa shyǵady da áreń degende álgi taýeshkini atyp alady. Qudaı janýardy adamnyń azyǵy etip jaratqan ǵoı. Sonymen ańshy ádemilep soıyp, etin alyp, taýeshkiniń ishek – qarynyn bıik jartasqa tastap ketedi.
Ekinshi kúni ishek – qarynyn alaıyn dep barsa, jartastan erekshe bir dybystar estıdi. kóterilip kele jatsa bir erekshe dybystar shyqqanyn estıdi. Jan – jaǵyna qarasa, álgi keshegi qaldyryp ketken ishekterge qustar talasyp, tartyp bıikke kóteredi, al jel soqqan saıyn ishekterden bir erekshe kúmbirlegen dybystar shyǵady. Bir ýaqytta ishekter qustar qustardyń aýzynan túsip ketip, aǵashtarǵa ilinip qalypty, jel úrlegen saıyn dybystar shyǵarypty. Sodan ańshy aǵashtan qıyp alyp, ishekti aǵashqa tartyp, ártúrli dybystar oınaı bastaıdy. Dybystardan ásem kúı paıda bolady. Sodan bastap dombyra paıda bolǵan eken.

Mine, osyndaı ańyzy bar aspabymyz dombyra. Onyń qazaqtyń mýzyka ónerindegi orny erekshe. Búgingi sabaǵymyzda túrli – tústi karton qaǵazdan dombyra úlgisin daıyndaımyz. Negizi dombyra aǵashtan jasalady. Dombyranyń jalpy uzyndyǵy – 196mm, moınynyń jýandyǵy – 20mm, moıny – 96mm, úntilshe uzyndyǵy – 80mm. Dombyra syrtqy beınesine qarap ekige bólinedi. Abaı jáne Jambyl dombyrasy dep atalady.

Saramandyq jumys.
1. Qaýipsizdik erejesi
2. Taqtadaǵy úlgi boıynsha syzba jasaımyz
3. Áshekeıleý jumysyn jasaý
Sabaqty bekitý. «Juldyzdy utyp al oıyny»
Jaýabyńdy taba ǵoı, juldyzyńdy ala ǵoı

Baǵalaý.
Ózin – ózi baǵalaý.
Úı tapsyrmasy: saz aspaptary týraly maǵlumat jazyp kelý.