InfoHub Logo

Abylaı han qazaqqa han bolyp turǵan kúnde Qaldan Sheringe elshi jibergen eken. Sonda Qaldan Sherin hanymy Qarabas hanymǵa aıtqan eken:

— Qazaqtan elshilikke kelgenderdi aralap kór. Bitim alýǵa jararlyq kisisi bar ma eken. Turarlyq kisisi bar bolsa, synap alyp kel, — dedi, — bitim alyp qaıtarlyq kisisi joq bolsa, meni kórsetpeı, qaıyryp jiberińder! Túzý sóz bilerlik bireýin jibersin, — dep degen soń, Qarabas hanym aralap, tańdap, tórt kisini alyp, Qaldan Sherinniń aldyna keldi deıdi.

Bireýi — qaz daýysty Qazybek, bireýi — Aıdabol balasy Taıkeltir bı, biri — Baltakereı Tursynbaı, biri — Shaqshaq-uly Jánibek.

Sonda Qaldan Sherin hanymynan surapty:

— Bulardy ne synmen alyp keldiń? — dep.

Sonda Qarabas hanym aıtty deıdi:

— Mynaý otyrǵan qaz daýysty Qazybek. Uıyqtaǵanda eki qolyn eki jaqqa, eki aıaǵyn eki [jaqqa] jiberip, kergen tóstikteı jatady eken. Onyń mánisi: «dúnıeniń [tórt] buryshyn qarap týǵan ulmyn» degeni. Qara baqaıyna sheıin qut eken, — deıdi, — ólgende arýlaǵan jerin basyp ótken el baı bolar, — deıdi.

— Mynaý otyrǵan Taıkeltir. Kishkene qolynyń ushy eki ıir bitken eken. Óneri qara sannan keledi eken, — deıdi.

— Mynaý otyrǵan — Baltakereı Tursynbaı. Qulaǵy joq shunaq, quıryǵy joq sholaq eken. Erliginen de mini joq, eńbeginde kiná, tileginde mini joq. Jalǵyz-aq aıyby — jaýy jelkesinde eken, onan basqa qorqar nársesi bolmasa kerek, —  deıdi.

— Mynaý otyrǵan — Jánibek. Eki aıaqty, bir bastynyń syrttany eken, — deıdi, — óziniń oqqaǵary bar eken. Kúninde yńyrshaǵyńdy otqa jaǵyp, baqaıshaǵyńnyń maıyn shaǵatuǵyn osy eken, — deıdi.

Sonda Qaldan Sherin:

— Osyny óltirip tastasam qaıtedi? — deıdi.

Sonda hanymy aıtty deıdi:

— «Hannyń aqyly balanyń shómeteıimen bir bás» deıdi eken dep. Hanymy aıtty: «Qazaq, qalmaqtyń tyıyshlyǵy bolsyn dep elshi jibersin» desip. «Kelgen elshini óltirsek qaıtedi?» deısiń. Sonaý turǵan tórteýi dúnıeniń tórt tireýindeı kisiler emes pe?! «Atsa myltyq, shapsa qylysh
ótpeıtuǵyn, otqa salsa kúımeıtin, sýǵa salsa batpaıtyn» dep osyndaı jandardy aıtady depti, — deıdi.

Qaldan Sherin sonda bul tórteýine, er basyna toqsan jesirdi [dolgsyz] bergen eken deıdi. Buryn qazaq, qalmaq arasynda atys-shabyndylyqta túskenderdi mal berip, satyp alady eken. Bul joly bular satýsyz alyp qaıtty deıdi.

Sonda bir kelinshek qatyn:

— Bı aǵalar-aý, — dep Qazybekke, — men qalyp baramyn, — degende, hannan surap alǵan eken depti.

---