InfoHub Logo

«Myna jaryq dúnıede mańyzdy eki tańdaýda qatelespeý kerek» dep osy sózdi ata-ájelerimiz bala kezden beri qulaǵymyzǵa quıyp keledi. Oqyǵanǵa jaı bir aqyl sekildi estiletin bul sózdiń myna jalǵanda ózekti máselelerdiń biri bolyp otyr. Qazirgi zamanda óz qalaǵan mamandyǵynda qyzmet istep júrgenderdiń sany aıtarlyqtaı az. Onyń sebebin surasaq, bireýler sol mamandyqtarǵa jalaqy az dese, ekinshileri múmkindiktiń joǵynan dep otyr. Jalpy qarastyrǵanda bul máseleniń sebebi óte kóp. Jastarymyzdyń mamandyq tańdaýda qatelesýi tikeleı mektepke baılanysty dep paıymdaımyn. Sebebi, 11 jyl mektep qabyrǵasynda ósken balanyń mamandyq tańdaı almaı, basyn sıpap otyrǵany naǵyz aqymaqtyq. Bul ótken 11jyldyń sapasyz, bos ótkendeginiń beınesi.

Mamandyq – ol seniń bolashaq ómirlik quralyń. Bul qural – seniń keleshek tabys kóziń, ıaǵnı otbasyńnyń kúnkóris kózi. Mamandyqty durys tańdaı otyryp, eldiń bolashaǵyn kórkeıtýge, zamannyń edáýir damý prosesine iligýge úlken múmkindik týady. Al, bul qabiletterdi, árıne, biz joǵarǵy oqý ornynda oqyp úırenimiz. Mamandyǵymyzdyń naǵyz dińgegi ol mektep qabyrǵasynda qalansa, joǵarǵy oqý ornynda ol ári qaraı sharyqtaı túspek. Iaǵnı, tek bilim nárimen qandyryp qana qoımaı, ol balanyń jeke qyzyǵýshylyqtaryna, tolǵanystaryna, shyǵarmashylyq beıimine jol ashady. Mamandyqty kásibı turǵyda tanystyryp, stýdentti naǵyz maman retinde qarastyrý negizgi mindetteriniń biri. Oqyp jatqan stýdentterge tek maman retinde ǵana qaramaı, oǵan durys baǵyt berip, eliniń azamaty, jeriniń janashyry, shyǵarmashylyq daryndy tulǵa retinde qarap, keleshegimizdiń juldyzy retinde taný qajet. Mundaı janashyr tulǵalarymyzdyń janyp, asqaqtaýy, kásibı turǵyda úıretken jetekshi mamandardyń eńbegi dep bilemin.

Men ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń jýrnalısıka fakúltetinde, baspa isi mamandyǵynyń 2 - kýrsynda oqımyn. Bul mamandyqty tańdamas buryn myń tolǵanyp, myń oılanyp úlken qıyndyqtar týdy. Endi mine qazaq eliniń janashyry, halqymnyń janynda bolýdy uıǵaryp osyndaı bir sheshimge kelgen edim. Mamandyǵyma saı oqý ornyn tańdaý men úshin qıynǵa soqpady. Qarastyrǵan ár túrli ýnıversıtetterdiń ishinen eshbiri QazUÝ-ǵa teń kelmedi. Qaı salasynda bolsyn men úshin alǵashqy oryndarda turdy. Qanshama jyl tarıhy bul ýnıversıtettiń alatyn orny men úshin erekshe.

Álemge tóngen myna bir qaýipti pandemıa bárimizge zalalyn tıgizgeni ábden anyq. Ýnıversıtetke túskenimizge qýanǵanymen, alǵashqy oqý jylymyzdy onlaın formatta ótkizetinimiz ishimizdi kúıdirdi. Asyq arman qýǵan qanshama stýdent óziniń QazUU-ǵa degen sol kezdegi ystyq sezimin jetkize almas. Onlaın format dep 1 jylymyzdyń qalaı ótkeninde bilmeı qaldyq. QazUU-ǵa baram degen ystyq lep sol kúıinde qaınap jatty. Alaıda, osy jyly tanysqan grýppalas dos-tanystarymdy kórip biraz sher tarqattym. Ýnıversıtetimizdiń ishin bir aralap saǵynyshymyzdy bir basqanymyz bizge tamasha kóńil-kúı syılady.

Qazirgi tańda bilim alyp jatqan mamandyǵym – baspa isi. Mamandyqty oqý barysynda qazirgi baspa isiniń úderisin qamtyp, redaksıalaý men stılısıkany meńgerip, baspanyń standartty túrlerin jikteýdi úırenip jatyrmyz. Ótip jatqan sabaqtardyń ishinen ózime qatty unaǵany ol – stılısıka men redaksıalaý. Kúni búginge deıin bul salalardan habardar bolmaǵanyma ishteı qynjylamyn. Sebebi, baspadaǵy eń aýqymdy, jaýapkershiligi mol salalardyń biri ekenine kózim jetkendeı. Redaksıalaýdy ótý barysynda biz gazet-jýrnalǵa, kitapqa, ár túrli saryndaǵy maqalalarǵa toqtalyp, olardyń jibergen óreskel qatelikterin tizbektep, taýyp jatyrmyz. Bolashaq redaktor retinde aıtarym, redaksıalaýdy jaýapkershilikpen sezine otyryp, oqyp jatqan mátinge nazardy tolyqtaı aýdaryp isteý kerek. Ár jibergen qatege asa mán berip, durys sheshim qabyldaýda basty talaptardyń biri. Apaıymyzdyń bergen sabaǵyna qyzyqqanym sonshalyq, kez-kelgen kitaptyń qatesin birden taýyp alatyn qasıet paıda boldy. Maǵan bul, bolashaqta baspadan shyǵatyn kitaptardyń aına-qatesiz basylýyna óz úlesimdi barynsha qosýyma talpynys berdi. Bul salany meńgerip jatqan stýdentterdiń keleshekte saýatty redaktor bolýyna meniń úmitim zor!

Qazaqtan shyqqan daryndy pýblısıser, jazýshylar jáne jýrnalıser bar. Olardyń árqaısysynyń jeke dara stıli, jazý máneri bar. Osy stılderdiń ara-jigin tolyqtaı ashý, ony saralaý jáne oıǵa túıý stılısıkanyń menshigine kiredi. Stılısıkanyń qyryn, mándi de sándi tustaryn, qyzyǵy men shyjyǵyn úırenip jatqan jaıymyz bar. Stılderdiń túrliligimen, san qıly erekshiligi tilimizdiń kórkemdigin kórsetedi. Jáne osy túrlerdiń árbirinde jeke tulǵaly daryndy qalamgerlerdiń bar bolǵany kóńil qýantady. Qazirgi ýaqytta osy sala boıynsha jýrnalısik zertteý júrgizip, ár jýrnalısiń jazý stıli men mánerin taldap, jaryqqa shyqqan maqala-eńbekterin saralap aýqymy keń dúnıe shyǵarmaqpyz. Mine osyndaı qyzyqqa toly pánderdi qamtyp jatqan baspa isi mamandyǵyn tańdaǵanyma esh ókinbespin!

QazUU-dyń oqý prosesi, jaǵdaı qazirgi zamanǵa saı, ınovasıalyq quraldarmen tolyqtalǵan, stýdentterdiń kóńilinen shyǵatyndaı etilip jasalǵan. Bul jerge túsken stýdentterdiń oqýǵa degen qushtarlyǵy asyp, elge qyzmet qylýǵa degen ystyq lebizi bilinetini aıdan anyq. Basynda aıtyp ketkendeı, osy oqý ornynyń stýdenti retinde ýnıversıtetimiz óz stýdentterine tolyqqandy bilim alý úshin jáne de ósip kele jatqan qazirgi álemniń talaptaryna saı bolý úshin kóptegen múmkindikter beredi dep úlken senimmen aıta alamyn. Sol sebepten, úzdik oqý ornynda oqyǵanǵa ne jetsin demekshi, QazUÝ-dy tańdańyzdar!

Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti

Jýrnalısıka fakúlteti, baspa isi mamandyǵy 2-kýrs

Qalı Áset Samatuly

---