InfoHub Logo

Qattybalanyń kózi osy qystaýǵa qaraı kósiltip kele jatqan salt attyny qıadan shalǵan. Atqa bir jambastap qısaıa otyrysynan, at jeligende qopań-qopań etip, bir orynnan ekinshi orynǵa ushyp-qonǵan saýysqandaı shoqań-shoqań etisinen, munyń qoı fermasynyń meńgerýshisi Sárýar  ekenin birden tanyp, qozy kósh  jerden aldynan shyǵyp qarsy alǵan.

Amandyqtan soń: «Bizdiń úıdegi aǵań tósek tartyp jatqanyna jarty aıdyń júzi boldy.

Kolhoz bastyǵyna ózim arnaıy baryp jolyqtym. «Kólik jiberemin. Aýdan ortalyǵyna aparyp dárigerge kórsetińiz»,- dep edi. Oǵan da birneshe kún ótti. Sizge eshteńe degen joq pa?»- dep suraǵan .Ol munyń sálemin salǵyrt alyp, manadan únsiz   kele jatqan ferma meńgerýshisiniń sol sát talaǵy tars aıryldy.

-Áı, aljyǵan qaqbas, seniń záredeı bolsyn partıanyń saıasatynan habaryń bar ma, joq pa? Joq, álde partıaǵa qarsysyń ba? (bul sóz onyń bismillási edi). Sol sát ol Qattybalaǵa qaharyn tigip, kárlene qarady.

-O, nesi eı?!- dedi sózin odan ári sabaqtap,- partıa úshin seniń shalyń yz-yz etip ushyp, qoqystan-qoqysqa qonyp júrgen qara masa! Uqtyń ba? Qattybala basyn ızedi. -Ol búgin óle me, erteń óle me partıaǵa báribir.

Osy sát ózine-ózi rıza bolǵan keıipte partıa úshin seniń shalyńdaı shaldardyń ony ólse túk emes, al bir toqty óle qalsa... Komýnıs Sárýar Shaldýaruly, qaıda qaradyńyz?- dep suraýdyń astyna alady.

-E-e, solaı de, - dedi Qattybala munyń yńǵaıyna kóshken syńaı tanytyp.

 -Áıteýir bir suraý bar eken ǵoı.

-Endi qalaı dep edińiz?- dedi anaý ekilenip. -Búgin aýyl ortalyǵynda aýdannyń birinshi hatshysy jınalys ótkizbek. Saǵatyna qarap: «Áne- mine degenshe kelip te qalar»,- dep aýdan ortalyǵynan aýylǵa ótetin jolǵa kóz tastaǵan.

 -Sodan soń sizdiń ferma jolda tur. Soǵan soǵa qalsa, ondaǵylar áldeneni kóıtip júrmesin. Sen baqylaý jasa, aýyzdaryn ashtyrmaıtyn bol,- dep kolhoz bastyǵy meni kún ilgeri osynda jiberdi. Bul – partıalyq tapsyrma. Al sen bolsań...  aýzyńa kelgendi ottap... beri taman jaqyndashy!

Onyń ne aıtqaly turǵanyn túsinbegen Qattybala bir basyp, eki basyp buǵan jaqyndaı bergen.  Sol sát Sárýar qamshysyn úıirip:

 -Ittiń qatyny!- degen aqyryp, - ana hatshyǵa aýzyńnan qaǵynyp, birdeńe dediń bar ǵoı, ajalyń  menen!- dep qamshysyn silteı bergende, Qattybala denesine  darytpaı qolyn ustap úlgergen.

 Osy sát abalaı úrgen ıttermen jarysa  sálem bergen aýyl adamdary  onyń sózin bólgen. Ol atynan túsip, ózin qarsy alǵan qoıshylarmen birge mal qorasyna kirgen tusta. Bul meńgerýshiniń atyna qarǵyp minip, aıdaý jolǵa qaraı aǵyza jóneldi.

- Laǵynettiń basynýyn- aı! Tipti qamshysyn siltep!..- osylaı dep ol dalany basyna kóterip, ańyrap jylap jiberdi. Yzaly edi.    

Jol jıegine jetken tusta attan túsip, alǵa qaraı jaıaý bettedi. Aǵyp kele jatqan qara volganyń aldyn kes-kestep:

-Toqta, toqta!- dep yshqyna aıǵaılaı umtyldy. Álden soń aýdannyń birinshi hatshysy mashınasynan  túsip, bas ızep:

-Jaıshylyq pa, jeńgeı?-dep surady.

-Jaıshylyq bolsa, aldyńnan shyǵyp jolyńdy keser me edim? Itten týyp, innen shyqqanym joq, qazaqy qalypty tárbıe alǵan jandardyń birimin,- dedi ol.  

- Ana fermada meniń kúıeýim sizdiń  qyp-qyzyl kommýnısińiz  qara tyshqaqtan ólgeli jatyr. Soǵan bir kómegi bolmas pa eken?- dep aldyńyzdan shyǵyp edim.  

-Ol kisiniń aty-jóni kim?

-Ol kisi sonshalyqty jýas adam. Sodan ba aýyldyń basshy-qosshylary «Qattybalanyń kúıeýi» dep ataıdy. Siz de ...

Al Sárýar jaıly jaq jazbaǵan. Jazasyn Alla bersin deýmen shektelgen edi.

Baıǵustyń kórer jaryǵy bar eken. Birer kúnnen keıin syrqatynan aıyǵa bastady.

Qattybalanyń    tilegi qabyl boldy ma kim bilsin, ferma meńgerýshisi qoıshynyń áıeliniń kórpesin bylaı qoıyp, etegin túrip,   áıeldiń enesi ústinen túsip, aıǵaı-shýdan basy aryla almaı qaldy. Kelinshektiń aıtysyna qaraǵanda, muny da «partıaǵa qarsysyń ba?» dep qorqytyp degenine jetse kerek.

İsin partıa jınalysynda qaralyp, qyzmetinen bosady. Sol tusta ǵoı aýyl aqsaqaldarynyń biri: «Qara tyshqaq partıa, oınasqor partıa mynalar ózi partıany qoljaýlyq qylyp bitti-aý!»- dep renjipti. Bul endi jalǵyz onyń emes, kópshiliktiń keıisti kóńilin meńdegen túıne túıtkili edi.

 

Cúleımen Baıazıtov

 

---