Qyzǵanyshtyń kesiri
Qyzylorda qalasy №7 orta mekteptiń
bastaýysh synyp muǵalimi
Tólepbaeva Gúlmıra Ábdiǵapbarqyzy
Páni: ózin ózi taný
Synyby: 4
Taqyryby: Qyzǵanyshtyń kesiri
Maqsaty: Oqýshylarǵa «qyzǵanysh» uǵymyn, onyń qandaı qasıet ekenin túsindirý, kópshildik qasıetterdi qoldanýǵa úıretý;
Mindetteri: - «kópshildik», «baýyrmaldyq», «jomarttyq» qasıetter týraly oı-óristerin keńeıtý;
- oqýshylardyń óz oılaryn jetkize bilýine yqpal jasaý;
- ómirmen baılanystyrý, bireýge jaqsylyq jasaı bilýge tárbıeleý;
Kórnekilikter: DVD dıskiler, beınetaspa, ınterbelsendi taqta
Barysy:
Shattyq sheńberi /qımyl-qozǵalyspen kórsetý/
Amansyń ba, Altyn kún?!
Amansyń ba, Kók aspan?!
Amansyń ba, Jer-Ana?!
Amansyń ba, dostarym?!
Sizderdi kórsem qýanam!
Muǵalim: Kún, kimniń dosysyń?
Oqýshylar: Bárińe ortaqpyn!
Muǵalim: Sen kimniń jolysyń?
Oqýshylar: Bárińe ortaqpyn.
Kádimgi kóńildeı túsetin,
Kádimgi sýyńdaı ishetin,
Aýadaı bárimiz jutatyn,
Barlyǵy áýlıe tutatyn,
Bárińe ortaqpyn!
- Endi qonaqtarmen amandasaıyq.
Úlkenge de siz!
Kishige de siz!
Barshańyzdy qurmettep
Bas ıemiz biz!
- Balalar, kóńildi án áýenin tyńdaı otyryp, bir-birimizge búgingi sabaǵymyzǵa sáttilik tileıikshi. (Balalar aınalyp otyryp: «Barlyǵyńa sáttilik tileımin!» - dep aıtady)
Muǵalim: Al, endi balalar, biz sendermen qazir «Dúken» oıynyn oınaımyz.
Oıyn «Dúken»
Oıynnyń sharty: Oqýshylar dúkennen zat alýy tıis. Ol zattyń bastapqy áripi, árkimniń óziniń atynyń áripi, keletin zatqa saı bolýy tıis. Dúkende zattar, kókónister, oıynshyqtar bar. Mysaly, árkim óz atynan keletin zatty taba alady. «Azyq-túlikter»- dúkeni. - Al qánekeı ne alasyńdar?
Meniń atym – Arýjan. Men almurt satyp alamyn.
Meniń atym - Samat. Men sábiz satyp alamyn.
Meniń atym – Tomırıs. Men tort satyp alamyn.
- Al, endi «Oıynshyqtar» dúkeni.
Meniń atym – Damıra. Men dop satyp alamyn.
Meniń atym – Nurbolat. Men nar satyp alamyn.
Meniń atym - Uljan. Men ushaq satyp alamyn.
- Jaqsy biz búgin osy «Dúken» oıyny jaıly taǵy da áńgimeleıtin bolamyz.
Áńgimelesý
- Qane, balalar, endi ne jaıly áńgimelesetinimizdi myna sózjumbaqty sheshý arqyly tabaıyq. /Jaýaby: Qyzǵanysh/.
Muǵalim: Balalar qyzǵanysh degen sózdi estigende senderdiń oılaryńa ne keldi. Ol qandaı maǵynany bildiredi? /oqýshylardan aınala otyryp árqaısysynan bir sózden jaýap alý/
- Men senderdiń aıtqandaryńa qosyla otyryp, mynadaı J.Baıbulanova apaılaryńnyń áńgimesin aıtyp bereıin.
Mátinmen jumys
«Qyzǵanyshtyń kesiri» áńgimesin úziktermen túsindirý. Barysynda qoıylatyn suraqtar:
1. Marjan endi ne istedi dep oılaısyńdar? /meıirimdilik aǵashy/
2. Qyzdardyń neni satyp alǵysy keldi eken? /dostyq aǵashy/
3. Qyzdar monshaqty kimge bergileri keldi? /qaıyrymdylyq aǵashy/
4. Marjan monshaqty bere saldy dep oılaısyńdar ma? /janashyrlyq aǵashy/
5. Qyzdardyń oıyny qalaı aıaqtaldy dep oılaısyńdar?
Sahnalaý
Berilgen oqý materıalynyń mazmunyn emosıonaldyq-sezimdik kúımen áserli qabyldaý úshin 4 «Á» synyp oqýshylaryn «Qyzǵanyshtyń kesiri» áńgimesiniń qoıylymyn tamashalaýǵa shaqyramyn.
Tynyshtyq sáti.
Mátinniń taqyrybyna qatysty balany eńbekqorlyqqa, kópshilikke tárbıeleıtin «Úsh noıan» atty qoıylymdy tamashalatamyn. Sońynda qoıylym boıynsha adamǵa da tán ózimshildik jáne kópshildik qundylyqtarǵa taldaý jasatamyn.
Muǵalim: Ózimshil adam basqalardyń múddesimen sanaspaıdy, tek óz múddesin oılaıdy. Ondaı adam týystary, dostary, synyptastary arasynda tek óziniń ǵana qamyn kózdeıdi. Bul jaqsy qasıet emes. Al kópshil adam kóp kóńilinen shyǵyp, aınalasyndaǵylarmen til tabysady. Keńpeıil, kópshil bolý, syılasa bilý jaqsy qasıet.
Mátinmen jumys. Balalardy úsh topqa bólip ár topqa qysqasha mátin beriledi. Top basshylarynyń basqarýymen ár top ózderine berilgen mátindi sahnalaýy kerek. Sahnalap bolǵan soń, ár top kelesi toptyń qoıylymyna ózi baıqaǵan qasıetterdi aıtady.
İ top. V. Sýhomlınskıı: «Ana qanaty»
Jaıma shýaq jaz edi. Qaz óz balapandarymen serýenge shyǵyp, olardy shópti julyp jeýge úıretti. Balapandarǵa shópter dámdi kórindi. Aýa-raıynyń balapandarǵa unaǵany sondaı olar analaryn umytyp jan-jaqqa bytyrap ketti.
Aspandy bult torlady da jerge jaýyn tamshylary tama bastady. Osy mezette olarǵa analarynyń jyly qanaty túsip, júgirip bardy.
Osy ýaqytta burshaq ta jaýa bastady. Balapandar bolsa anasynyń qanaty astynda jasyrynyp jatty.Sol kezde olar qanat ishinde tynysh,al syrtynda qaýipti ekenin túsindi. Biraq olar burshaqtyń anasyna jaýyp jatqanyn sezbep edi. Bir kezde aýa-raıy saıabyrsyp, tynyshtaldy.Balapandar anasyna qanat astynan shyǵarýyn ótindi. Anasy qanatyn ashty. Balapandar máz bolyp,anasyna da qaramaı kógalǵa júgire jóneldi. Tek kishkentaı ǵana balapan: «Ana, saǵan ne boldy?»,- dedi. Shynynda da qazdyń qanattary qatty burshaqtan jaraly edi. Anasy balapanǵa: «Eshteńe emes, bar oınaı ǵoı»,- dedi de balapandarynyń qýanyshta ekenin kórip ózin baqytty sezindi.
«Mahabbat bar jerde – baqyt bar».
İİ top. Ertegi: «Eki dos». «Birde ormanmen eki dos kele jatqanda olarǵa bir aıý bas salady. Bir bala sasqanynan júgirip baryp aǵashqa minip ketedi. Al ekinshisi úlgere almaı, ótirik ólgen bolyp, jata qalady. Aıý oǵan jaqyndap kelip, ıiskeı bastaıdy. Bala bolsa demin shyǵarmaı tynysh jata qalady. Aıý ony ıiskep-ıiskep ketip qalady. Aıý ketken soń, birinshi bala aǵashtan túsip alyp: «Aıý saǵan ne aıtty?,- deıdi. «Ol maǵan, dosyn tastap ketken dos-dos emes»,- dedi deıdi».
İİİ top.Áńgime: «Ata men nemere» (L.N Tolstoı) «Ata qartaıa kele álsizdenip, júre almaıtyn halge jetedi. Tamaqty da durys ishe almaıtyn bolady. Bir kúni ata tamaq iship otyryp, keseni qulatyp alady. Al kelini balanyń anasy bolsa ony ursady.» Endi tamaqty pesh túbinde aǵash ydyspen ishisiń»,- deıdi oǵan. Al ata bolsa kúrsinip eshteńe aıtpaıdy. Ata osylaısha tamaqtanyp júredi.
Bir kúni anasy jumystan kelse, balasy bir buryshta aǵash ydystarmen oınap júrgenin kóredi. «Ne, istep júrsiń?,- deıdi anasy. «Men ákem ekeýińe aǵash ydys jasap otyrmyn, sender qartaıǵanda osy ydyspen tamaqtandyramyn»,- deıdi. Anasy óz qylyǵynan uıalyp,atany ústel basyna otyrǵyzatyn boldy.
Muǵalim: Bul mátinderden qandaı qasıetter alǵanymyzdy aldaryńdaǵy qaǵazdarǵa jazyp, myna qasıetter tusyna japsyryńdar.
«ózimshildik»
«kópshildik»
Dáıeksóz
«Bolmaǵyn kekshil, bolsaıshy kópshil» (Abaı)
Júrekten júrekke
«Jyly lebiz» aǵashyn egý arqyly biz bir-birimizge degen ystyq lebizimizdi bildireıik.
- Balalar, búgin bizdiń qalamyzdyń mańynan «Baqyt kerýeni» ótip barady eken. Olar baqyt izdep uzaq sapardan kele jatsa kerek. Biz sabaqtan «baqyt» degenimiz ne ekenin uǵyndyq qoı. Múmkin kerýenge baǵyt berermiz? Sondyqtan men senderge qalam-qaǵaz alyp, «Baqyt degenimiz ne?» degen suraqqa jaýap bolatyndaı bir-bir sóz jazyp, kerýendegi túıelerdiń qorjyndaryna salýdy tapsyramyn.
(Balalar ózderi jazǵan sózderdi daýystap oqyp, nege ol sózdi jazǵanyn uǵyndyrady da sheńberge kelip turady.)
Muǵalim:
- Balalar, men sendermen búgingideı mán-maǵynasy tereń, keremet sabaq ótkenime baqyttymyn.
Aıaqtaý
bastaýysh synyp muǵalimi
Tólepbaeva Gúlmıra Ábdiǵapbarqyzy
Páni: ózin ózi taný
Synyby: 4
Taqyryby: Qyzǵanyshtyń kesiri
Maqsaty: Oqýshylarǵa «qyzǵanysh» uǵymyn, onyń qandaı qasıet ekenin túsindirý, kópshildik qasıetterdi qoldanýǵa úıretý;
Mindetteri: - «kópshildik», «baýyrmaldyq», «jomarttyq» qasıetter týraly oı-óristerin keńeıtý;
- oqýshylardyń óz oılaryn jetkize bilýine yqpal jasaý;
- ómirmen baılanystyrý, bireýge jaqsylyq jasaı bilýge tárbıeleý;
Kórnekilikter: DVD dıskiler, beınetaspa, ınterbelsendi taqta
Barysy:
Shattyq sheńberi /qımyl-qozǵalyspen kórsetý/
Amansyń ba, Altyn kún?!
Amansyń ba, Kók aspan?!
Amansyń ba, Jer-Ana?!
Amansyń ba, dostarym?!
Sizderdi kórsem qýanam!
Muǵalim: Kún, kimniń dosysyń?
Oqýshylar: Bárińe ortaqpyn!
Muǵalim: Sen kimniń jolysyń?
Oqýshylar: Bárińe ortaqpyn.
Kádimgi kóńildeı túsetin,
Kádimgi sýyńdaı ishetin,
Aýadaı bárimiz jutatyn,
Barlyǵy áýlıe tutatyn,
Bárińe ortaqpyn!
- Endi qonaqtarmen amandasaıyq.
Úlkenge de siz!
Kishige de siz!
Barshańyzdy qurmettep
Bas ıemiz biz!
- Balalar, kóńildi án áýenin tyńdaı otyryp, bir-birimizge búgingi sabaǵymyzǵa sáttilik tileıikshi. (Balalar aınalyp otyryp: «Barlyǵyńa sáttilik tileımin!» - dep aıtady)
Muǵalim: Al, endi balalar, biz sendermen qazir «Dúken» oıynyn oınaımyz.
Oıyn «Dúken»
Oıynnyń sharty: Oqýshylar dúkennen zat alýy tıis. Ol zattyń bastapqy áripi, árkimniń óziniń atynyń áripi, keletin zatqa saı bolýy tıis. Dúkende zattar, kókónister, oıynshyqtar bar. Mysaly, árkim óz atynan keletin zatty taba alady. «Azyq-túlikter»- dúkeni. - Al qánekeı ne alasyńdar?
Meniń atym – Arýjan. Men almurt satyp alamyn.
Meniń atym - Samat. Men sábiz satyp alamyn.
Meniń atym – Tomırıs. Men tort satyp alamyn.
- Al, endi «Oıynshyqtar» dúkeni.
Meniń atym – Damıra. Men dop satyp alamyn.
Meniń atym – Nurbolat. Men nar satyp alamyn.
Meniń atym - Uljan. Men ushaq satyp alamyn.
- Jaqsy biz búgin osy «Dúken» oıyny jaıly taǵy da áńgimeleıtin bolamyz.
Áńgimelesý
- Qane, balalar, endi ne jaıly áńgimelesetinimizdi myna sózjumbaqty sheshý arqyly tabaıyq. /Jaýaby: Qyzǵanysh/.
Muǵalim: Balalar qyzǵanysh degen sózdi estigende senderdiń oılaryńa ne keldi. Ol qandaı maǵynany bildiredi? /oqýshylardan aınala otyryp árqaısysynan bir sózden jaýap alý/
- Men senderdiń aıtqandaryńa qosyla otyryp, mynadaı J.Baıbulanova apaılaryńnyń áńgimesin aıtyp bereıin.
Mátinmen jumys
«Qyzǵanyshtyń kesiri» áńgimesin úziktermen túsindirý. Barysynda qoıylatyn suraqtar:
1. Marjan endi ne istedi dep oılaısyńdar? /meıirimdilik aǵashy/
2. Qyzdardyń neni satyp alǵysy keldi eken? /dostyq aǵashy/
3. Qyzdar monshaqty kimge bergileri keldi? /qaıyrymdylyq aǵashy/
4. Marjan monshaqty bere saldy dep oılaısyńdar ma? /janashyrlyq aǵashy/
5. Qyzdardyń oıyny qalaı aıaqtaldy dep oılaısyńdar?
Sahnalaý
Berilgen oqý materıalynyń mazmunyn emosıonaldyq-sezimdik kúımen áserli qabyldaý úshin 4 «Á» synyp oqýshylaryn «Qyzǵanyshtyń kesiri» áńgimesiniń qoıylymyn tamashalaýǵa shaqyramyn.
Tynyshtyq sáti.
Mátinniń taqyrybyna qatysty balany eńbekqorlyqqa, kópshilikke tárbıeleıtin «Úsh noıan» atty qoıylymdy tamashalatamyn. Sońynda qoıylym boıynsha adamǵa da tán ózimshildik jáne kópshildik qundylyqtarǵa taldaý jasatamyn.
Muǵalim: Ózimshil adam basqalardyń múddesimen sanaspaıdy, tek óz múddesin oılaıdy. Ondaı adam týystary, dostary, synyptastary arasynda tek óziniń ǵana qamyn kózdeıdi. Bul jaqsy qasıet emes. Al kópshil adam kóp kóńilinen shyǵyp, aınalasyndaǵylarmen til tabysady. Keńpeıil, kópshil bolý, syılasa bilý jaqsy qasıet.
Mátinmen jumys. Balalardy úsh topqa bólip ár topqa qysqasha mátin beriledi. Top basshylarynyń basqarýymen ár top ózderine berilgen mátindi sahnalaýy kerek. Sahnalap bolǵan soń, ár top kelesi toptyń qoıylymyna ózi baıqaǵan qasıetterdi aıtady.
İ top. V. Sýhomlınskıı: «Ana qanaty»
Jaıma shýaq jaz edi. Qaz óz balapandarymen serýenge shyǵyp, olardy shópti julyp jeýge úıretti. Balapandarǵa shópter dámdi kórindi. Aýa-raıynyń balapandarǵa unaǵany sondaı olar analaryn umytyp jan-jaqqa bytyrap ketti.
Aspandy bult torlady da jerge jaýyn tamshylary tama bastady. Osy mezette olarǵa analarynyń jyly qanaty túsip, júgirip bardy.
Osy ýaqytta burshaq ta jaýa bastady. Balapandar bolsa anasynyń qanaty astynda jasyrynyp jatty.Sol kezde olar qanat ishinde tynysh,al syrtynda qaýipti ekenin túsindi. Biraq olar burshaqtyń anasyna jaýyp jatqanyn sezbep edi. Bir kezde aýa-raıy saıabyrsyp, tynyshtaldy.Balapandar anasyna qanat astynan shyǵarýyn ótindi. Anasy qanatyn ashty. Balapandar máz bolyp,anasyna da qaramaı kógalǵa júgire jóneldi. Tek kishkentaı ǵana balapan: «Ana, saǵan ne boldy?»,- dedi. Shynynda da qazdyń qanattary qatty burshaqtan jaraly edi. Anasy balapanǵa: «Eshteńe emes, bar oınaı ǵoı»,- dedi de balapandarynyń qýanyshta ekenin kórip ózin baqytty sezindi.
«Mahabbat bar jerde – baqyt bar».
İİ top. Ertegi: «Eki dos». «Birde ormanmen eki dos kele jatqanda olarǵa bir aıý bas salady. Bir bala sasqanynan júgirip baryp aǵashqa minip ketedi. Al ekinshisi úlgere almaı, ótirik ólgen bolyp, jata qalady. Aıý oǵan jaqyndap kelip, ıiskeı bastaıdy. Bala bolsa demin shyǵarmaı tynysh jata qalady. Aıý ony ıiskep-ıiskep ketip qalady. Aıý ketken soń, birinshi bala aǵashtan túsip alyp: «Aıý saǵan ne aıtty?,- deıdi. «Ol maǵan, dosyn tastap ketken dos-dos emes»,- dedi deıdi».
İİİ top.Áńgime: «Ata men nemere» (L.N Tolstoı) «Ata qartaıa kele álsizdenip, júre almaıtyn halge jetedi. Tamaqty da durys ishe almaıtyn bolady. Bir kúni ata tamaq iship otyryp, keseni qulatyp alady. Al kelini balanyń anasy bolsa ony ursady.» Endi tamaqty pesh túbinde aǵash ydyspen ishisiń»,- deıdi oǵan. Al ata bolsa kúrsinip eshteńe aıtpaıdy. Ata osylaısha tamaqtanyp júredi.
Bir kúni anasy jumystan kelse, balasy bir buryshta aǵash ydystarmen oınap júrgenin kóredi. «Ne, istep júrsiń?,- deıdi anasy. «Men ákem ekeýińe aǵash ydys jasap otyrmyn, sender qartaıǵanda osy ydyspen tamaqtandyramyn»,- deıdi. Anasy óz qylyǵynan uıalyp,atany ústel basyna otyrǵyzatyn boldy.
Muǵalim: Bul mátinderden qandaı qasıetter alǵanymyzdy aldaryńdaǵy qaǵazdarǵa jazyp, myna qasıetter tusyna japsyryńdar.
«ózimshildik»
«kópshildik»
Dáıeksóz
«Bolmaǵyn kekshil, bolsaıshy kópshil» (Abaı)
Júrekten júrekke
«Jyly lebiz» aǵashyn egý arqyly biz bir-birimizge degen ystyq lebizimizdi bildireıik.
- Balalar, búgin bizdiń qalamyzdyń mańynan «Baqyt kerýeni» ótip barady eken. Olar baqyt izdep uzaq sapardan kele jatsa kerek. Biz sabaqtan «baqyt» degenimiz ne ekenin uǵyndyq qoı. Múmkin kerýenge baǵyt berermiz? Sondyqtan men senderge qalam-qaǵaz alyp, «Baqyt degenimiz ne?» degen suraqqa jaýap bolatyndaı bir-bir sóz jazyp, kerýendegi túıelerdiń qorjyndaryna salýdy tapsyramyn.
(Balalar ózderi jazǵan sózderdi daýystap oqyp, nege ol sózdi jazǵanyn uǵyndyrady da sheńberge kelip turady.)
Muǵalim:
- Balalar, men sendermen búgingideı mán-maǵynasy tereń, keremet sabaq ótkenime baqyttymyn.
Aıaqtaý
You Might Also Like
