Qyzyl mıanyń emdik qasıeti
«Qyzyl mıanyń emdik qasıeti» taqyrybyndaǵy ǵylymı jobasyna
Anotasıa
Bul zertteý jumysynda Jámet Zamıra Qyzyl mıanyń emdik qasıetin zerttegen.
Tabıǵattaǵy ósimdikter adam ómirinde mańyzdy qyzmet atqarady
Qyzyl mıa ósimdiginiń qasıetteri de jeterlik.
Mine, Jámet Zamıra « Qyzyl mıanyń emdik qasıetteri» taqyrybyndaǵy jumysynda ǵylymı ádebıetterden derekter jınap, praktıkalyq zertteýler, jumystaryn jasaǵan.
Jumys jasaý barysynda joba jumysy Kirispe bólimi, Negizgi bólim, Zertteý bólim, Qortyndy, Paıdalanylǵan ádebıetter tizimi jáne sýretter bóliminen turady.
Kirispede tabıǵattaǵy ósimdikter álemi, onyń damýy men kóptúrliligin atap kórsetken.
Negizgi bólimde dárilik ósimdikterdiń kóptúrliligin, onyń shyǵý tarıhyn, paıdalaný erekshelikterin, sonymen birge zertteý jumysy Qyzyl mıanyń adam densaýlyǵyn emdeýde adam aǵzasyna paıdalylyǵyn ashyp kórsetken.
Zertteý bóliminde halyq eminiń qasıetterin, odan jasap alynǵan ónimniń paıdasy men negizgi qasıetterine toqtalǵan.
Jospary:
I. Kirispe: «Tabıǵat - tilin bilgenge, syryn uqqanǵa tálimi mol mektep»
II. Negizgi bólim: a) «Janǵa - shıpa, dertke – daýa dárilik ósimdikter»
á) «Qyzyl mıa ósimdigi»
b) «Qyzyl mıanyń emdik qasıetteri»
v) «Qundy degen ósimdigimiz quryp barady»
III. Zertteý bólimi:
«Qyzyl mıadan daıyndalatyn emdik shárbát pen maıdyń qasıeti»
IV. Qorytyndy
V. Paıdalanylǵan ádebıetter
I. Kirispe:
«Tabıǵat - adam qazynasy»
Tabıǵat búkil tirshilik ataýlynyń altyn uıasy jáne aıaly besigi, qutty qonysy men ósip óner mekeni.
Tabıǵat adamnyń boıyna qýat, kóńiline shabyt, sezimine lázzat shapaǵat ulatatyn sulýlyq pen ásemdik álemi.
Tabıǵat – adamzat qoǵamynyń baılyǵy, tirshilik kózi
Tabıǵat yrys pen mol qazynanyń qaınar kózi, adam densaýlyǵynyń senimdi saqshysy.
Tabıǵat baılyǵy ortaq baılyq, urpaqtar baılyǵy.
Tabıǵat baılyǵynyń bir toby jer betiniń sáýleti, elimizdiń dáýleti - jasyl álem. Ósimdiktiń adam ómirindegi mańyzy zor. Ol ártúrli tamaqtyq ónimderdiń, tehnıkalyq jáne dárilik shıkizattyń qurylys materıaldaryn óndirýdiń negizgi kózi.
Ósimdik tirshilik negizi. Olar túzetin organıkalyq zattarmen búkil tiri aǵzalar qorektenedi.
Ósimdik tabıǵat qazynasy, halyqtyń baılyǵy. Ósimdiksiz jer betinde tirshilktiń bolýy da múmkin emes. Olaı deıtin sebebimiz, ol tirshilikke qajetti organıkalyq zatpen otteginiń qaınar kózi, ósimdikte túzilgen zattardy búkil tiri organızmder paıdalanady.
Tiri organızmder tutynatyn jáne qorektenetin azyqtardyń negizi osy ósimdikterden alynady, ósimdikterden turady.
«Ósimdikter dúnıesi tabıǵattyń óndirgish kúshi ispettes» dep, ǵalym M. I. Galenkın tegin aıtpasa kerek. Tabıǵattaǵy taǵamdyq, tehnıkalyq, dárilik qasıetteri bar ósimdikter tabıǵı resýrstardyń negizin quraıdy. Sondyqtanda olar óndiriste, aýylsharýashylyǵynda, medısınada keńinen qoldanylady., aýyl men qalalardy kógaldandyrýǵa, topyraqty qunarlandyrýǵa paıdalanady.
Ósimdikter tirshiliktiń tiregi, ári aınalamyzdy qorshap turǵan tabıǵattyń bir bólimi.
1
Adam men qorshaǵan orta arasyndaǵ qarym qatynas máselesi jáne tabıǵat baılyqtaryn qorǵaý, saqtaý jónindegi naqtyly is - sharany júzege asyrý búgingi kúni ár memlekettiń, ár eldiń óz betimen atqaratyn isi ǵana emes, barlyq memleketter bas qosyp, kúsh biriktirip, jumyla jasaıtyn búkilhalyqtyq máselege aınalyp otyr.
2
İİ. Negizgi bólim.
Janǵa - shıpa, dertke – daýa dárilik ósimdikter
Dárilik ósimdikter (lat. Plantae medicinalis), shıpaly ósimdikter – medısınada jáne mal dárigerliginde emdeý jáne aýrýdyń aldyn alý maqsatynda qoldanylatyn ósimdikter. Dárilik ósimdikterdiń emdik qasıeti olardyń quramynda steroıd, trıterpen, alkaloıd pen glıkozıdterdiń, vıtamınderdiń, efır maılary men tutqyr zattar sıaqty túrli hımıalyq qosylystardyń bolýyna baılanysty. Qazaqstannyń ósimdik álemi ár túrli paıdaly ósimdikterge baı, onyń ishinde dárilik ósimdikterdiń alatyn orny erekshe. Dárilik preparattardyń 40 paıyzynan astamy dárilik ósimdikterden jasalǵan. Shópterden jasalynǵan preparattardyń hımıalyq quramy adamǵa ýly áseriniń azdyǵymen jáne kóp mólsherde paıdalanýǵa bolatyn qasıetimen erekshelenedi.
Mardan Baıdildaev atyndaǵy
№232 orta mektebiniń
7 synyp oqýshysy Jámet Zamıra
Qyzyl mıanyń emdik qasıeti. júkteý
Anotasıa
Bul zertteý jumysynda Jámet Zamıra Qyzyl mıanyń emdik qasıetin zerttegen.
Tabıǵattaǵy ósimdikter adam ómirinde mańyzdy qyzmet atqarady
Qyzyl mıa ósimdiginiń qasıetteri de jeterlik.
Mine, Jámet Zamıra « Qyzyl mıanyń emdik qasıetteri» taqyrybyndaǵy jumysynda ǵylymı ádebıetterden derekter jınap, praktıkalyq zertteýler, jumystaryn jasaǵan.
Jumys jasaý barysynda joba jumysy Kirispe bólimi, Negizgi bólim, Zertteý bólim, Qortyndy, Paıdalanylǵan ádebıetter tizimi jáne sýretter bóliminen turady.
Kirispede tabıǵattaǵy ósimdikter álemi, onyń damýy men kóptúrliligin atap kórsetken.
Negizgi bólimde dárilik ósimdikterdiń kóptúrliligin, onyń shyǵý tarıhyn, paıdalaný erekshelikterin, sonymen birge zertteý jumysy Qyzyl mıanyń adam densaýlyǵyn emdeýde adam aǵzasyna paıdalylyǵyn ashyp kórsetken.
Zertteý bóliminde halyq eminiń qasıetterin, odan jasap alynǵan ónimniń paıdasy men negizgi qasıetterine toqtalǵan.
Jospary:
I. Kirispe: «Tabıǵat - tilin bilgenge, syryn uqqanǵa tálimi mol mektep»
II. Negizgi bólim: a) «Janǵa - shıpa, dertke – daýa dárilik ósimdikter»
á) «Qyzyl mıa ósimdigi»
b) «Qyzyl mıanyń emdik qasıetteri»
v) «Qundy degen ósimdigimiz quryp barady»
III. Zertteý bólimi:
«Qyzyl mıadan daıyndalatyn emdik shárbát pen maıdyń qasıeti»
IV. Qorytyndy
V. Paıdalanylǵan ádebıetter
I. Kirispe:
«Tabıǵat - adam qazynasy»
Tabıǵat búkil tirshilik ataýlynyń altyn uıasy jáne aıaly besigi, qutty qonysy men ósip óner mekeni.
Tabıǵat adamnyń boıyna qýat, kóńiline shabyt, sezimine lázzat shapaǵat ulatatyn sulýlyq pen ásemdik álemi.
Tabıǵat – adamzat qoǵamynyń baılyǵy, tirshilik kózi
Tabıǵat yrys pen mol qazynanyń qaınar kózi, adam densaýlyǵynyń senimdi saqshysy.
Tabıǵat baılyǵy ortaq baılyq, urpaqtar baılyǵy.
Tabıǵat baılyǵynyń bir toby jer betiniń sáýleti, elimizdiń dáýleti - jasyl álem. Ósimdiktiń adam ómirindegi mańyzy zor. Ol ártúrli tamaqtyq ónimderdiń, tehnıkalyq jáne dárilik shıkizattyń qurylys materıaldaryn óndirýdiń negizgi kózi.
Ósimdik tirshilik negizi. Olar túzetin organıkalyq zattarmen búkil tiri aǵzalar qorektenedi.
Ósimdik tabıǵat qazynasy, halyqtyń baılyǵy. Ósimdiksiz jer betinde tirshilktiń bolýy da múmkin emes. Olaı deıtin sebebimiz, ol tirshilikke qajetti organıkalyq zatpen otteginiń qaınar kózi, ósimdikte túzilgen zattardy búkil tiri organızmder paıdalanady.
Tiri organızmder tutynatyn jáne qorektenetin azyqtardyń negizi osy ósimdikterden alynady, ósimdikterden turady.
«Ósimdikter dúnıesi tabıǵattyń óndirgish kúshi ispettes» dep, ǵalym M. I. Galenkın tegin aıtpasa kerek. Tabıǵattaǵy taǵamdyq, tehnıkalyq, dárilik qasıetteri bar ósimdikter tabıǵı resýrstardyń negizin quraıdy. Sondyqtanda olar óndiriste, aýylsharýashylyǵynda, medısınada keńinen qoldanylady., aýyl men qalalardy kógaldandyrýǵa, topyraqty qunarlandyrýǵa paıdalanady.
Ósimdikter tirshiliktiń tiregi, ári aınalamyzdy qorshap turǵan tabıǵattyń bir bólimi.
1
Adam men qorshaǵan orta arasyndaǵ qarym qatynas máselesi jáne tabıǵat baılyqtaryn qorǵaý, saqtaý jónindegi naqtyly is - sharany júzege asyrý búgingi kúni ár memlekettiń, ár eldiń óz betimen atqaratyn isi ǵana emes, barlyq memleketter bas qosyp, kúsh biriktirip, jumyla jasaıtyn búkilhalyqtyq máselege aınalyp otyr.
2
İİ. Negizgi bólim.
Janǵa - shıpa, dertke – daýa dárilik ósimdikter
Dárilik ósimdikter (lat. Plantae medicinalis), shıpaly ósimdikter – medısınada jáne mal dárigerliginde emdeý jáne aýrýdyń aldyn alý maqsatynda qoldanylatyn ósimdikter. Dárilik ósimdikterdiń emdik qasıeti olardyń quramynda steroıd, trıterpen, alkaloıd pen glıkozıdterdiń, vıtamınderdiń, efır maılary men tutqyr zattar sıaqty túrli hımıalyq qosylystardyń bolýyna baılanysty. Qazaqstannyń ósimdik álemi ár túrli paıdaly ósimdikterge baı, onyń ishinde dárilik ósimdikterdiń alatyn orny erekshe. Dárilik preparattardyń 40 paıyzynan astamy dárilik ósimdikterden jasalǵan. Shópterden jasalynǵan preparattardyń hımıalyq quramy adamǵa ýly áseriniń azdyǵymen jáne kóp mólsherde paıdalanýǵa bolatyn qasıetimen erekshelenedi.
Mardan Baıdildaev atyndaǵy
№232 orta mektebiniń
7 synyp oqýshysy Jámet Zamıra
Qyzyl mıanyń emdik qasıeti. júkteý
You Might Also Like
-
Qazaqstan Respýblıkasynyń tuńǵysh prezıdenti kúnine arnalǵan «1 jeltoqsan - máńgilik el bolýǵa bastaǵan kún» atty keshtiń ótilý senarıi
