InfoHub Logo

Synyptan tys jumystar – oqýshylardyń óz betinshe izdenip, pándi tereń bilýge qushtarlyǵyn qalyptastyrady. Osy baǵytta 6 - synyp oqýshylarynyń arasynda «Qyzyqty matematıka» atty saıysyn ótkizdim.

Taqyryby: «Qyzyqty matematıka» saıysy
Maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylardyń oılaý qabiletin, oı ushqyrlyǵyn, oqýǵa yntasyn arttyrý;
Damytýshylyq: Uıymdastyrýshylyq qabiletin damytý;
Tárbıelik: Oqshylardy uıymshyldyqqa, naqty pánge qyzyǵýshylyqqa, jaýapkershilikke, ózin - ózi tárbıeleýge úıretý;
Kórnekiligi: gazetter, logıkalyq tapsyrmalar
Túri: toptyq saıys

Jospary:
1. Tanystyrý (komanda gazeti, emblema)
2. Vıktorınalyq suraqtar
3. Toptyq saıys (tapsyrma beriledi)
4. Matematıkalyq váls
5. Kim jyldam? (sandar daıyndaý)
6. Kapıtandar saıysy (matematıkalyq termın aıtý)
7. Jankúıerler saıysy (maqal - mátel aıtý)
8. Matematıkalyq fokýs kórsetý

Barysy:
Júrgizýshi:
Qaıyrly kún qadirli kórermender! Barshańyzdy «Kóńildi matematıka» saıysyna qosh keldińizder! Búgingi oıyn toptyq saıys túrinde ótedi.
Bastalyq aqyl - oıdyń dara keshin,
Halaıyq sender bizge jaqyn kelshi,
Matematıka ǵylymyna umtylǵandar,
Sen eger kim ekenin bilgiń kelse...
Al kóńildi tapqyshtar, bilgishter,
Bar ónerin aldaryna salady.
Kim bilimdi, kóp oqyǵan bolsa eger,
Búgingi kún jeńimpazy bolady.
Esepten saıysady qos komanda,
Alǵa ozar eń myqtysy osy jolda
Kópshilik ónerlerin qyzyqtamaq,
Suraıyq shyǵýlaryn jurt aldyna.
(toptar ortaǵa shyǵady)

Matematıka syrlary
Qyzyqtyrdy bizderdi
Oıynǵa birge qatysýǵa
Shaqyramyz sizderdi. – dep
Endi saıyskerlerimizdiń bilimi men ónerine baǵa beretin ádil qazy alqasyn
tanystyryp óteıik.(Ádil qazy alqasy tanystyrylady.)

Oıyn barysy boıynsha
İ. «Tanystyrý» kezeńi (Toptar ózderin tanystyrady)
İİ. «Vıktorınalyq suraqtar»:
İ topqa
1. Buryshty ólsheıtin qural... (transportır)
2. Boıy 2 qarys, Syıyp tur 25 arys? (syzǵysh)
3. 31 qus ushyp kele jatty. Ańshy bireýin atyp aldy. Olardyń qanshasy qaldy? (1)
4. Qandaı san barlyq sanǵa qaldyqsyz bólinedi? (0)
5. Eń kishi natýral san? (1)
6. Barlyq qabyrǵalary teń tiktórtburysh? (kvadrat)
7. Sheńberdiń sentri arqyly ótetin horda? (dıametr)
8. Bir jazyqtyqtyqta qıylyspaıtyn eki túzý? (paralel túzýler)

İİ topqa
1. Qatar turǵan ýsh sannyń qosyndysy da. Kóbeıtindisi de 6-ǵa teń. Olar qandaı sandar? (1, 2, 3)
2. Tórtburyshtyń bir buryshyn kesip tastasa qansha burysh qalady? (besburysh)
3. Jazyńqy buryshtyń shamasy? (180º)
4. Sheńber syzatyn qural? (sırkúl)
5. Barlyq buryshtary tik bolatyn tórtburysh? (tiktórtburysh)
6. Tik burysh jasap qıylysatyn eki túzý? (perpendıkýlár túzýler)
7. Qandaı sandar 0 - den úlken? (oń sandar)
8. 1 sany men ózine ǵana bólinetin sandar? (jaı sandar)

İİİ. Toptyq saıys (tapsyrma beriledi)
Matematıka men fızıkada túrli ǵylymı jańalyqtardyń ashylýynyń ózindik syr, sebep saldary bar. Mysaly áıelderden shyqqan tuńǵysh matematık Sofıa Kovalevskaıanyń matematıkaǵa qyzyǵýshylyǵy bylaı týyndaǵan eken.
Birde ata - anasy Sofıanyń bólmesine túsqaǵaz japsyrady. Jetpeı qalǵan túsqaǵazdyń ornyna matematıka kitabynyń bir betin japsyrǵan eken. Sol bettegi matematıkalyq órnekti kúnde kórip júrgen qyzdyń matematıkaǵa qyzyǵýshylyǵy kúnnen - kúnge artyp, keıinen dúnıe júzine belgili matematık – ǵalym bolǵan eken.

İ top tapsyrmasy İİ top tapsyrmasy
Sýrette neshe úshburysh bar? Sýrette neshe sharshy bar?

İÚ. Matematıkalyq váls
Myqty bolsań aldaǵyny basyp oz,
Myqty bolsań arttaǵyny jetkizbe,
Myqty bolsań taıǵanama kók muzda,
Myqty bolsań bógetterdi buzyp ót – dep saıysty jalǵastyramyz.
Top qatysýshylaryna aldyn ala daıyndalǵan tapsyrmalar ilinedi. Olar mýzyka oınaǵanda óz jubyn taýyp bıge shaqyrýy tıis.

İ top múshelerine İİ top múshelerine
- ınterval
- kesindi
- jartylaı ınterval
- ashyq sáýle
- sáýle
- sáýle

Ý. Kim jyldam? (sandar daıyndaý)
Eki toptyń múshelerine sıfrlar ilinedi. Sandy oqyǵan kezde eki top músheleri ózine ilingen sıfr boıynsha jyldam ornyn taýyp oryndyqqa otyrýy tıis: 123450, 134205, 104253, 425301, 254013, 531420, 243051, 352014

Úİ. Kapıtandar saıysy (matematıkalyq termın aıtý)
2030 - dyń baǵdarly bıigi
Bilimniń enshisi buny árkim biledi
Sondyqtan dostar termınderdi qaraıyq
Ortaǵa top kapıtandaryn shaqyraıyq.
Kapıtandar kezektesip matematıkalyq termınderdi aıtyp jarysady.
Teorema - aksıoma, radıýs - dıametr, sheńber - ınterval...

Jınalǵan ylǵı daryndar,
Júrekte ot, kózderinde jalyn bar.
Jankúıerlerdi qarsy halaıyq,
Qol soǵyp qarsy alaıyq.
Úİİ. Jankúıerler saıysy (maqal - mátel aıtý)
Oıyn jankúıerleri matematıkaǵa, sanǵa, sıfrǵa qatysy bar maqal - mátel aıtady.
Segiz qyrly, bir syrly. El qulaǵy – elý.
Bilgeniń bir toǵyz, bilmegeniń toqsan toǵyz.

Úİİİ. Matematıkalyq fokýs kórsetý
Daıyndyqpen kelip turmyz jarysqa,
Esep bilsek jetemiz ǵoı tabysqa,
Saıystarda ózimizdi saralap,
Sıqyrlardy kórsetemiz, qalyspa.

Toptar ózderi úı tapsyrmasyna daıyndaǵan fokýstar kórsetedi.
Shyrpynyń kómegimen, sıqyrly kvadrattar kómegimen jasaıdy.
1. «Sizdiń týǵan kúnińiz» atty matematıkalyq sıqyr
2. «Siz oılaǵan janýar» matematıkalyq fokýs

Qorytyndy.
Sóz ádil qazy alqasy múshelerine beriledi.
Marapattaý.
Negizi bar ǵylymnyń matematıka
Jalyqpaı oqyp úıren tek qana
Bilimniń esigin ashty, kózin taýyp
Núton, Kolmogorov, Kovalevskaıa
Búginde matematıka barlyq jerde
Qurylysta, tehnıkada, óndiriste
Syrlaryn bul ǵylymnyń úırenińder.
Jas dostar, zerdelikpen meńgerińder.