InfoHub Logo

Iasaýı degen bir bıleýshi bılik quryp turǵan. Qysta Samarqanda turyp, jazda Túrkistan taýlarynda ómir súretin. Barlyq túrki bıleýshileri sıaqty, ań dese, ishken asyn jerge qoıatyn bul padıshah jazdy Túrkistan taýlarynda ań aýlaýmen ótkizetin. Birde jaz ýaqytynda Qarashyq taýynda ań aýlamaqshy bolǵanymen, taýdyń oıy-qyry oǵan kedergi jasap, bul oıynan aınytady. Qarashyqta, sóıtip, eshqandaı ań aýlaı almaıdy. Sol sebepten bul taýdy tegistep tastamaqshy bolady. Ózi bılik júrgizgen jerlerde qansha áýlıe bolsa, sonyń bárin jınap alady da, olardyń duǵalarynyń bereketimen bul taýdy alyp tastaýlaryn suraıdy. Túrkistan áýlıeleri bıleýshiniń bul ótinishin qabyl alady. Ihram kıip úsh kún boıy osy taýdy joıyp jiberý úshin jalbarynyp, sıynady. Biraq bul sıynýlar, jalbarynýlar úmit etkendeı bolmastan, nátıjesiz qalady. Sebebinizdestiredi. «Bul óńirdegi bilgish, áýlıelerden kelmegen bar ma?» — dep surastyrady. Sol kezde shaıqy Ybyraıymnyń uly Qoja Ahmettiń áli kishkentaı bolǵandyǵy úshin [keremet kórsetýge] qatyspaǵany jetkiziledi. Dereý Saıramǵa adam jiberip, shaqyrtyp alady. Bala ápkesimen keńesedi. Ápkesi: «Ákemizdiń ósıeti bar. Seniń ortaǵa shyǵatyn ýaqytyńnyń kelip-kelmegenin bildiretin nárse — ákemniń mazaryndaǵy baılaýly turǵan dastarhan. Eger ony ashýǵa qudiretiń jetse, bar, baǵyńdy synap kór! Sol kezde belgili bolar», — deıdi.

Bala sodan keıin mazarǵa baryp, dastarhandy ashady. Sóıtip, ortaǵa shyǵatyn ýaqytynyń jetkenine kózi jetedi. Dereý dastarhandy alyp Iasy qalasyna keledi. Barlyq áýlıeler sol jerde daıyn bop turady. Dastarhanyndaǵy bir tilim nandy dýalaıdy. Muny qabyl etip fatıha oqıdy. Sóıtip, nandy jınalǵandarǵa bólip beredi. Barlyǵyna jetedi. Áýlıelerden jáne padıshahtyń ámirleri men áskerlerinen toqsan toǵyz myń adam saqadaı saı turady. Olar bul keremetti kórgende, Qoja Ahmet Iasaýıdiń ulylyǵyna bas ıedi. Qoja Ahmet ákesiniń beshpentin kıip, ákesiniń batasynyń sońyn kútip otyrady. Sol kezde kenetten kók júzinen sel aǵyp, jer ataýly sýdyń astynda qalady. Shaı-
qylardyń jaınamazdary tolqyn ústinde qalqıdy. Sol sebepten bári aıqaılap-shýlap jalbaryna bastaıdy. Qoja Ahmet beshpentten basyn shyǵarady. Kenetten daýyl toqtaı qalady da, kún jarqyrap shyǵady. Taý jaqqa qaraǵan kez- de Qarashyq taýynyń jym-jylas joq bop ketkenin kóredi. Qazir ol taý ornynda Qarashyq degen qalashyq bar. Ol jer — Qojanyń urpaqtarynyń mekeni jáne otany. Bul keremetti kórgen bıleýshi Iasaýı atynyń, esiminiń qıametke deıin jıhanda máńgi baqı qalýy úshin Qojadan járdem suraıdy. Qoja bul tilekti qabyl alyp: «Álemde kim bizdi jaqsy kórse, seniń atyńmen birge eske alsyn!» — deıdi. Mine, osyǵan baılanysty sol kúnnen beri «Qoja Ahmet
Iasaýı» dep eske alynatyn boldy.

---