InfoHub Logo

Qorqyttyń aýyly Syrdarıanyń jaǵasynda bolypty. Asqan kúıshi, qobyzshy Qorqyt bir kún de úıinde otyrmaı, ylǵı el kezip, qobyzymen kúı tartady eken. Kúıdi qumarlanyp tartqan saıyn Qorqyttyń ólim jaıly qaıǵysy jeńildenip joǵala beripti. Bir kúni túsinde Táńiri aıan berip, Qorqytqa aıtypty: «Sen ólimdi aýzyńa almasań, saǵan eshýaqytta ólim joq».

Budan keıin birtalaı zaman ótedi. Qorqyt ólimdi aýzyna almaı qobyzyn tartyp, el aralap júre beripti. Kúnderdiń bir kúninde el aralap júrip, bir aýylda otyrsa, baılaýly turǵan ógizi dalaǵa qashyp barady eken. Ógizin qýyp júrip: «muny ólsem de ustamaı qoımaspyn» depti.
osy sózdi ashý ústinde aıtaryn aıtsa da, qatty ókinedi, shoshıdy. Tús kórgennen beri, mine, ólimdi birinshi ret aýzyna alyp otyr, endi ólim tyrnaǵyna ilingeni me?! Joq, bul jerden ketý kerek.

Astyna jelmaıa minip, jeldirtip dúnıeniń tórt buryshyn kezip ketedi. Kúnbatysqa da, kúnshyǵysqa da, Saryarqaǵa da, qublaǵa da barady. Barǵan jeriniń bárinde de ózine qazylyp jatqan kórdi kóredi. Qorqyt ta olardan: «Muny kimge qazyp jatyrsyńdar?» dep surasa, «Qorqyt áýlıege» dep jaýap beredi. Qaıda barsa da, aldynan Qorqyttyń qazýly kóri shyǵady. Qazýly kórden ózine qurylǵan ólim torynan qaıtse qutylmaq? Dúnıe kezip júrip ólim quryǵynan qutylmasyn bilgen soń, Qorqyt óziniń týǵan jeri, súıikti mekeni — Syrdarıaǵa qaıtyp keledi.

Eline kelgesin Qorqyt jelmaıasyn soıyp, onyń terisimen qobyzynyń syrtyn qaptaıdy. Qurǵaq jerde tursa, bir kúni ajal jetip keler degen qaýippen bir qyrmyzy masaty kilemdi alyp, Syrdarıanyń sýyna tósep, sonda qobyzyn tartyp tura beripti. Qorqyt dúnıe kezgendegi armanyn da, ólimnen qashqan qaıǵysyn da, ózi kórgen jaqsylyq-jamandyq jaılaryn da qobyzynda oınaǵan ǵajap sulý kúılerimen jetkizip baıandaıdy. Qorqyt kúılerin búkil dúnıe, jan ıesi túgel uıyp tyńdaıdy. Aspandaǵy qus ushýyn, jel esýin toqtatyp, Qorqyt kúıin tyńdapty. Saryarqanyń ańdary da Syrdarıanyń jaǵasyna shubyryp kelip Qorqyt kúıin tyńdaıdy. Syrdarıa aǵysyn toqtatypty, ústine tóselgen Qorqyttyń kilemi sýǵa ne aǵyp, ne batyp ketpeı, kóp zaman sý ortasyndaǵy kemedeı qalqyp turyp alyp, Qorqytqa ólim keltirmeıtin aral bolypty.

Qorqyt Syrdarıanyń kóz jasyndaı sýyna qarap otyryp, qobyzyn kúılep, «ólim meni qansha qýsa da, men ony bul jerge keltirmespin» dep qobyzyn úzdiksiz tarta beripti. Qorqyttyń kúńirengen kúılerin balqyp tyńdaǵan ajal da buǵan jaqyn kele almapty. Qorqyt osylaısha kúndiz-túni uıqy kórmeı, qobyz tartyp ólimmen alysypty. Kóp zamandar boıy úzdiksiz qobyz tartqan Qorqyt qaljyrap, qalǵyp ketedi. Qorqytty izine túsip ańdyǵan ajal sol kezde qaıraq jylan kúıinde jorǵalap kilemge kelip shaqqanda, Qorqyt osydan aýyryp óledi. Biraq Qorqyt ólse de, onyń uzaq zaman tartqan qobyzynyń kúıleri toqtalmaǵan. Qorqyttyń molasy Syrdarıanyń jaǵasynda Qarmaqshydan on segiz shaqyrym jerde bir belestiń ústinde tur. Qorqyttyń qobyzyn sol molaǵa birge qoıǵan eken, ol ózinen-ózi muńdy kúı tartyp, Qorqyttyń ózin tyńdaǵandaı sarnap turatyn bolypty. Qasynan ótken janǵa árdaıym «Qorqyt, Qorqyt» degen muńdy ún úzilmeıdi eken.

Qorqytty tyńdaǵan barlyq el, barlyq ánshi, kúıshi, á men kúıdi, qobyzdy oınaýdy Qorqyttan úırenip, alǵashqy qobyzdy Qorqyt jasapty.

---