Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 kún buryn)
Qorshaǵan orta men adam densaýlyǵy
Tárbıe saǵatynyń maqsaty: Qorshaǵan orta men adam densaýlyǵy týraly túsinik berý, dúnıe taný páninen alǵan bilimderin júıeleý.
Tabıǵatty qorǵaý, ekologıalyq tárbıe negizderin qalyptastyrý.
Tabıǵatty qorǵaýǵa, aıalaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: hattar, qaǵazdan qıylǵan úıler.

Ótý barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi
İİ. Psıhologıalyq daıyndyq
«Men qandaımyn»
Damıra - aqyldymyn
Qyzyǵýshylyqty oıatý.
Oı qozǵaý - ne kórdik? Tabıǵat neshege bólinedi
Maǵynany taný

Tabıǵat ol bizdi qorshaǵan orta aspan, aı, juldyz, aýa, kún, ózen, kól, taý, tas, jaryq.
Tabıǵat - baılyqtyń kózi.
Adam men tabıǵat árqashan egiz. Tabıǵat asyraýshyń, qamqorshyń. Ata - babamyz «Jer - qazyna, sý – altyn, mal - baılyq» dep tegin aıtpaǵan. Kúndelikti oqıtyn kitabymyz, jazatyn qaǵazymyz, aýyrǵanda ishetin dárimiz, iship júrgen taǵamymyz, isher sýymyz, tynys alar aýamyz - osylardyń bári tabıǵattyń syıy.
Erte kezderde halqymyz tabıǵattyń keıbir týyndylaryn kıeli, qasıetti dep uǵyp, olardy óltirýge, joıýǵa bolmaıtynyn ýaǵyzdaǵan. Adam tabıǵattan óz keregin ǵana alyp, qalǵanyna eshýaqytta zıan tıgizbegen.
Tabıǵattaǵy keıbir janýarlar men qustardy, kóshpeli turmysqa qatysty zattardy kıeli dep qasterleıdi.
Tabıǵatta únemi ózgerister bolyp turady: aǵash japyraqtary sarǵaıyp túsedi, ózenderde muz qatady, qar jaýady. Bul tabıǵat qubylystary jyl mezgilderine baılanysty bolady.
Sý, qus, ósimdikter týraly oqyp berý.
Sýret boıynsha áńgimeleý.
Oqýshylarǵa sýretter beriledi sol boıynsha áńgimeleıdi.
1. Adamdar tabıǵatqa qandaı zıan keltiredi?
2. Adamdar tabıǵatty qalaı qorǵaıdy, kútedi?
Sýretter arqyly toptastyrady.

Oıyn «Pochta»
Oqýshylarǵa suraq jazylǵan paraqshalar taratylady. Taqtada jaýaby jazylǵan úıler turady. Oqýshylar sáıkes hattardy úılerge taratýy kerek.

1 - hat. Adam ómirine ne qajet? (jaryq, aýa, sý, jylý)
2 - hat. Adam ózine qajetti jaǵdaılardy qaıdan alady? (tabıǵattan)
3 - hat. Tiri tabıǵatty ata. (adam, janýar, ósimdik)
4 - hat. Ósimdik ósý úshin ne kerek? (topyraq, sý, aýa, jylý)

Tyıym sózder oqytý
Qustyń uıasyn buzba.
Janýarlardy uryp - soǵyp jábirleme.
«kókteı solasyń» dep jamandyqqa joryp kókti julǵyzbaıdy.
«Kıeli qus» dep aqqýdy atqyzbaıdy.
Adamdar tabıǵatty anaǵa teńegen. Tabıǵat meıirimdi ana sıaqty, ózińdegi bardy adamǵa, jan - janýarlarǵa beredi.
Topshamalar arqyly tapsyrmalar berý.
1 - oqýshy. Sýretti boıa. neniń sýreti?
2 - oqýshy. Jyrtqysh ańdardyń atyn jaz.
3 - oqýshy. Tiri tabıǵatqa jatatyndardy qorsha.
4 - oqýshy. Semantıkalyq karta

Kókónister men jemister --------- Baqta ósedi ----------- Baqshada ósedi
Alma
Kartop
Sábiz
Júzim
Almurt
Qarbyz

El ishinde keń taraǵan halyq boljamdary.
«Jaz jaýyndy, kúz jyly bolsa, qys uzaq bolady»
«Mysyq jyly jerdi panalasa - aıaz bolady»
«Qys aıazdy bolsa, jaz ystyq bolady»
«Aspanda juldyz kóp bolsa, kún jyly bolady»
«Qustar joǵary ushsa kún sýytady, tómen ushsa kún jyly bolady»
«Uzaq deıtin qustyń bir túri bar, ol kelse qys aıaǵy uzaqqa barmaıdy»

Oı tolǵanys
Sáıkestendirý.
Qaısysy neni jaqsy kóredi? -------- Qaısysy nege jatady?
Qoıan shóp ---------------------------------- Túlki ---------------------------Qus
Aıý jańǵaq -------------------------------- Qasqyr
Sıyr súıek ------------------------------- Torǵaı --------------------------Janýar
Tıin bal ------------------------------------------------------------------------ Jýsan
It alma ------------------------------------ Toqyldaq ---------------------Ósimdik
Kirpi sábiz --------------------------------------------------------------------- Aǵash

Oı shaqyrý
1. Tabıǵat neshege bólinedi?
2. Týǵan jerińniń tabıǵatyn qalaı qorǵaısyń?
3. Qustarǵa qalaı qamqorlyq jasaısyń?
4. sý týraly ne bilesiń?

Qorytyndy.
Tabıǵat baılyqtaryn qorǵaı bilý – azamattyq borysh. Tabıǵatty aıalap, súıe bileıik.
Árbir adam tabıǵatty qorǵaýǵa jáne saqtaýǵa mindetti. Aǵash egemiz, kókti julmaımyz, týǵan aýylymyzdyń tabıǵatyn qorǵaıyq.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama