InfoHub Logo

Mektepke daıalyq tobynyń uıymdastyrylatyn oqý is - áreketi. (prezentasıasymen)

Bilim berý salasy: «Qatynas»
Bólimderi: Qórkem ádebıet.
Taqyryby: "Maqta qyz ben mysyq" Ybyraı Altynsarın.
Maqsaty: Ertegiler týraly bilimderin kúsheıtý, qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý.
Sóıleý mádenıetin, erkin sóılep, óz oılaryn durys jetkizý.
Balanyń sózdik qoryn damytý, sóz ónerine degen qurmet.
Balalardy eńbekke, tatýlyqqa tárbıeleý.
Balalardy erteginiń basty keıipkerlerimen tanystyra otyryp, erteginiń mazmunyn durys tyńdaýǵa mánisin túsinip aıta bilýge úıretý.
Ertegidegi keıipkerlerdiń ret - retimen shatastyrmaı aıtýǵa úıretý.
Ertegini tyńdaýlaryna, zeıin qoıýlaryna úlken mán berý.
Ár keıipkerlerdiń minez - qulyǵyn tolyq jetkize bilýlerine ıaǵnı ıntonasıa men mımıka arqyly úıretý.
Kórnekilikter: slaıd, úntaspa, keıipkerler sýretteri.
Ádis - tásilderi: suraq - jaýap, áńgimeleý, túsindirý, oqý.
Uıymdastyrý kezeńi:
Balalardyń nazaryn sabaqqa aýdarý.
Psıhologıalyq sát:
Erte, erte, erte de,
Eshki júni bórtede...
«Ertegi» degen hanym bopty
Balalardy jaqsy kóripti,
Sıqyrly ertegileri kóp bopty,
Qane sony tyńdaıyq,
Aqylyn toqyp alaıyq.

Negizgi kezeń:
- Balalar, osy analarymyz úı jınaǵanda meniń aqyldy oqýshylarym súıikti analaryna kómektesedi dep oılaımyn? Solaı ma?
- Tamasha, olaı bolsa búgingi ertegimizdi bizdiń qazaqtyń asa kórnekti aǵartýshy - pedagogy, jazýshy, etnograf, fólklorshy Ybyraı Altynsarın atamyzdyń sizderge, kishkentaı dostaryna arnaǵan ertegisin tyńdaıyq:«Maqta qyz ben mysyq».
Slaıd arqyly ertegini kórsetý, daýysyn ózgertip otyryp aıtýdy umytpaý.
*1 bet
Ertede bir Maqta qyz bolypty. Maqta qyzdyń jaqsy kóretin mysyǵy bolǵan eken, bir kúni Maqta qyz úıdi jınap jatyp bir meıiz taýyp alady. Bólisip jemek bolyp Maqta qyz mysyǵyn shaqyrady:
- Mysyǵym, mysyǵym! Aý, mysyǵym, mysyǵym! – dep.
Mysyq kúnniń kózinde maýjyrap ýıyqtap jatqan túri Maqta qyzǵa barýǵa erinedi. Maqta qyz mysyǵyn shaqyrǵanǵa kelmegen soń, meıizdi ózi jep qoıady. Biraz ýaqyt ótken soń uıqysy qanǵan mysyq Maqta qyzǵa keledi.
*2 bet
Ia, Maqta qyz, meni nege shaqyrdyń? – deıdi.
Maqta qyz:
- Shaqyrǵanda kelmegensiń, endi aıtpaımyn! – deıdi
Mysyq:
Aıtpasań, men seniń qatyǵyńdy tógip tastaımyn! – deıdi
Maqta qyz:
Al men seniń quıryǵyńdy julyp alamyn! – deıdi.
Sonymen mysyq qatyqty tógedi, Maqta qyz mysyqtyń quıryǵyn julyp alady.
*3 bet
Biraz ýaqyt ótken soń mysyq maqta qyzǵa kelip quıryǵyn suraıdy.
Maqta qyz:
- Meniń qatyǵymdy tóle! – deıdi.
Mysyq sıyrǵa barady:
- Sıyr, sıyr, maǵan qatyq bershi! – deıdi.
Sıyr:
- Meniń qarnym ashyp tur. Maǵan japyraq ákelip bershi! – deıdi.
*4 bet
Mysyq aǵashqa baryp:
- Aǵash, aǵash, japyraǵyńdy bershi! – deıdi.
Aǵash:
- Men shóldep turmyn. Sý ákelseń, japyraq beremin, - deıdi.
*5 bet
Mysyq sýǵa bara jatsa, sý ákele jatqan qyzdardy kóredi:
Qyzdar, maǵan sý berińdershi! – deıdi.
Qyzdar oǵan:
- Bizge saǵyz ákelip berseń, biz saǵan sý beremiz, - deıdi.
*6 bet
Mysyq sýǵa bara jatsa, sý ákele jatqan qyzdardy kóredi:
Qyzdar, maǵan sý berińdershi! – deıdi.
Qyzdar oǵan:
- Bizge saǵyz ákelip berseń, biz saǵan sý beremiz, - deıdi.
*7 bet
Mysyq dúkenge barady:
- Dúkenshi, dúkenshi, maǵan saǵyz bershi!- deıdi
Dúkenshi:
- Maǵan jumyrtqa ber, - deıdi.
*8 bet
Mysyq taýyqqa barady:
- Taýyq, taýyq, maǵan jumyrtqa bershi! – deıdi
Taýyqtar:
- Bizge dán ákelip berseń, biz saǵan jumyrtqa beremiz, - deıdi.
*9 bet
Mysyq: “Endi ne qylamyn!” dep bara jatsa, in qazyp jatqan bir tyshqandy kóredi. Mysyq tyshqandy bas salady:
- Janyńnyń barynda aıt! Úıińde ne bar, - deıdi.
- Tyshqan qoryqqany sonshalyqty:
- - Úıimde bir tabaq tary bar, - deıdi.
Mysyq:
- Maǵan bir ýys tary ber, - deıdi.
Tyshqan úıine baryp, bir ýys tary ákelip beredi.
*10 bet
Mysyq taryny aparyp taýyqqa beredi. Taýyq jumyrtqa beredi. Jumyrtqany aparyp dúkenshige beredi. Dúkenshi saǵyz beredi. Saǵyzdy aparyp qyzdarǵa beredi. Qyzdar sý beredi. Sýdy aparyp aǵashqa beredi. Aǵash japyraq beredi. Japyraqty sıyrǵa beredi. Sıyr qatyq beredi. Qatyqty aparyp Maqta qyzǵa beredi. Maqta qyz mysyqtyń quıryǵyn qaıtaryp beredi
*11 bet
Tyńdaǵandaryńyzǵa kóp rahmet!
Uıymdastyrýshylyq – izdenýshilik:
- Balalar, ertegi unady ma?
- Ne týraly ertegi?
- Basty keıipkeri kim dep oılaısyzdar?
- Ne sebepten Maqta qyz mysyǵynyń quıryǵyn julyp aldy?
- Al sender Maqta qyzdyń ornynda bolsańyzdar qandaı áreket jasar edińizder?
- Mysyq qatyqty Maqta qyzǵa qaıtarý úshin qandaı is - áreketke bardy?
- Kim - kimderge bardy ret - retimen ataıyqshy?
- Qalaı oılaısyzdar, mysyq istegen isine ókindi ma?
Maqta qyzǵa mysyq quıryǵyn bergen soń eń sońynda ne deý kerek edi dep oılaısyzdar?
- Árıne, keshirim suraýdy umytyp ketti dep oılaımyn.
- Al endi balalar, osy ertegini jalǵastyrýǵa bolar ma edi? Qalaı?
Mysaly:
«Mysyq Maqta qyzǵa qatyǵyn qaıtaryp bergen soń, keshirim surady, istegen isine uıalyp, keleshekte ondaı jaman qylyq jasamaýǵa ýáde beredi. Qýanǵan Maqta qyz mysyǵyn qatty qushaqtap alyp shyn júrekten keshirgenin aıtady. Sodan keıin mysyq ta eńbekti baǵalaı ekendigin túsindi jáne de ekeýi sonan beri eshqashan renjispepti desedi»
Iaǵnı osy ertegiden túıip alatyn aqyl ol:
Adam eńbegin árqashanda baǵalaı bilý kerektigin, barlyq jaqsy nátıje, jemisiń eńbektiń arqasynda keletini týraly aıtylǵan dep aıtýǵa bolady, ıa balalar?
Jánede árqashanda keshirimdi bolý kerek, bir - birine túsinýshilikpen qaraý kerektigin úırenýge bolady dep túıindeýge bolady.

Qorytyndy:
- Balalar ertegi unady ma?
- Osy erteginiń unaǵan keıipkerin úıde sýrettep kelesińder.
Kelesi ertegini tyńdaǵanǵa deıin qosh saý bolyńdar. Rahmet!
Kútiletin nátıje:
Neni bildi: Balalar erteginiń basty keıipkerlerimen tanysty, erteginiń mazmunyn durys tyńdaýǵa mánisin túsinip aıta bilýge úırendi.

Neni meńgerdi: Keıipkerdiń beınesin ıntonasıa arqyly kórsete otyryp, aıtyp meńgerdi. Balanyń boıyndaǵy adamgershilik, jaýapkershilik, ımandylyq qasıetteri ashyldy. Meıirimdilik sóziniń mánin túsindi.