InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Rasıonal teńdeýler
Sabaqtyń maqsaty:
1. Rasıonal teńdeýler týraly bilimderin keńeıtý. Bólshek - rasıonal teńdeýlerdi sheshýdi úıretý.
2. Alǵan bilimderin esepter shyǵarýda qoldana bilýge úıretý.
3. Uqyptylyq pen birin - biri tyńdaı bilýge, bir - birinen úırene bilýge úıretý.
Kórnekilik: Interaktıvti taqta
Sabaqtyń túri: Habarlaý, suraý, áńgimeleý.
Sabaq tásili: Oqýshylardyń ózdiginen «Oı tolǵaý» sabaǵy.

Sabaq barysy:
I. Men bilemin
1. Kvadrat teńdeý dep qandaı túrde berilgen teńdeýdi aıtamyz?
2. Tolymsyz teńdeý jáne tolyq kvadrat teńdeý degenimizdi qalaı túsinemiz?
3. Dıskrımınanttyń mánine baılanysty kvadrat teńdeýdiń túbirler sanyn qalaı anyqtaımyz?

1. Myna teńdeýlerdiń qansha túbiri bar?
a. h2 - 5h - 8=0
á. h2 - 14h+49=0
b. - 0, 5h2+6h - 7=0
v. - h2+6h - 11=0

2. Teńdeýdi sheshińder:
a. 9h2 - 4=0
á. 4h2 - 2h=0
b. 0, 64 - ý2=0
v. h2+14h+45=0

II. Bilgim keledi
Sender bilesińder R(h)=Q(h) (mundaǵy R(h) jáne Q(h)- bútin rasıonal órnekter) teńdeýlerdi sheshýdi úırendińder. Mundaı teńdeýler bútin rasıonal teńdeýler dep atalady. Al, keıbir teńdeýler bútin rasıonal órnektermen qatar bólshek - rasıonal órnekterden turýy múmkin. Mundaı teńdeýlerdi bólshek - rasıonal teńdeý dep ataıdy.

Bútin teńdeýler:
h - 3=0
h2+1/2h=1, 5
Bólshek - rasıonal teńdeýler:
h+1/h - 3=2h+5/h - 3
h+4/h+3=3h - 15

Bólshek - rasıonal teńdeýlerdi sheshý algorıtmi:
1. Teńdeýge kiretin bólshekterdiń EKOB tabamyz;
2. Teńdeýdiń eki jaq bóligin EKOB - ge keltiremiz;
3. Alymdaryn teńestirý arqyly bútin rasıonal teńdeýdi alamyz;
4. Shyqqan túbirlerdiń ishinen bógde túbirlerdi alyp tastaımyz.
Mysaly: h - 3/h - 5+1/h=h+5/h(h - 5);
EKOB: h(h - 5)≠0.
h(h - 3)+h - 5= h+5;
h2 - 3h+h - 5=h+5;
h2 - 3h - 10=0.
(h+2)(h - 5) =0
h1=- 2, h2=5
tekserý. h1=- 2, h(h - 5)=14>0
h2=5, h(h - 5)=0=0
teńdeýdiń túbiri. h=- 2

III. Neni bilý kerek?
Bólshek - rasıonal teńdeýlerge esepter shyǵarý
Sabaqty qorytyndylaý.
Úıge tapsyrma