InfoHub Logo

Mine, tórt jyldan astam ýaqyt boıy osy jarıalanym jaryqqa shyqty, bul qoǵamdyq pikirtalas pen úlken qyzyǵýshylyq týdyrdy. 2017 jyldyń sáýir aıynda Prezıdentimiz Qazaqstan halqyna "Bolashaq qabaǵdar: rýhanı jańǵyrý" - "Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý" baǵdarlamalyq maqalasymen júgindi, onda Memleket basshysy "bolashaqqa qalaı birge qadam jasaıtynymyzdy, birlik pen yntymaq bolý úshin rýhanı sanany qalaı ózgertetinimizdi óz paıymymen bólisýge sheshim qabyldady jáne jaýapty adamdar". Nýrsýltan Abıshevıch Nazarbaevtiń Qazaqstan halqyna olardy berý nysanyna qaramastan joldaǵan barlyq ótinishteri óte aqparattandyrylǵan jáne áserli bolyp tabylady, olar ózderiniń aýqymymen jáne bizdiń Kóshbasshymyzdyń kóregendiginiń dárejesimen tań qaldyrady. "Bolashaqqa kózqaras: qoǵamdyq sanany jańǵyrtý" maqalasy da erekshelik emes. Onda Prezıdent nazar aýdardy bizdiń ómirimizdiń mańyzdy aspektileri: damý, ózin-ózi damytý, ulttyq biregeılik, ulttyń mádenı jáne rýhanı deńgeıi týraly. Maqala Qazaqstan halqynyń sıpatyn, ulttyq basymdyqtardy kórsetedi, "ulttyń mádenı kodyn" kórsetedi. Prezıdent bizdiń negizgi rýhanı qundylyqtarymyzdyń: ǵylym, mádenıet, bilim berýdiń damý baǵyttaryn qoǵamdyq sanany jańǵyrtý arqyly baıandap berdi. "Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý" baǵdarlamalyq maqalasynyń jarıalanýy bizdiń memleketimiz úshin shyn máninde taǵdyrly qadam boldy dep senimmen aıtýǵa bolady, sondyqtan osy baǵdarlamany iske asyrý aıasynda júzege asyrylǵan ózgerister sonshalyqty aýqymdy jáne mańyzdy bolyp tabylady. Tarıhı ólshem boıynsha kóp ýaqyt ótpedi, biraq "Rýhanı jańǵyrý" konteksinde júrgizilgen jumystardyń nátıjeleri kóńil kónshiterlik. Bul jaı ǵana ádemi sózder men bizdiń qalalarymyzdyń kóshelerinde keremet kóp gúldi qustyń beınesi bar keremet bannerler emes, bul búkil el boıynsha da, jeke adamdardyń taǵdyrynda da mańyzdy oqıǵalar. "Tutas qoǵamnyń da, árbir qazaqstandyqtyń da sanasyn jańǵyrtý" prosesi iske qosyldy. Árıne, sheshýdi qajet etetin mindetterdiń kólemi áserli, biraq bul kezeńde de az emes. "Rýhanı jańǵyrý"qoǵamdyq sanany jańǵyrtý baǵdarlamasyn iske asyrý jónindegi Ulttyq komısıaǵa usynylǵan keıbir derekter ǵana,:

— Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń jarlyǵymen latyn álipbıine negizdelgen qazaq tiliniń álipbıi bekitildi;

— QR Úkimeti janynan kezeń-kezeńimen Ulttyq komısıa quryldy;

— qazaq tili álipbıin latyn grafıkasyna kóshirý;

— "jańa adamgershilik bilim. 100 jańa oqýlyq" jobasy aıasynda "Ulttyq aýdarma búrosy" komersıalyq emes qory qurylyp, memlekettik tilge aýdarylyp, áleýmettik-ekonomıkalyq jáne gýmanıtarlyq bilim salasyndaǵy 17 úzdik álemdik oqýlyq sıfrlandyryldy;

— "Qazaqstannyń 100 jańa esimi" jobasyn iske asyrý aıasynda búkilhalyqtyq onlaın daýys berý 102 jeńimpazdy anyqtady. Daýys berýge barlyǵy 340 myń qazaqstandyq qatysty;

— "Qazaqstannyń kıeli geografıasy" jobasy sheńberinde Jalpyulttyq jáne óńirlik mańyzy bar obektilerdi irikteý jáne stematızasıalaý boıynsha ǵylymı-saraptamalyq keńes quryldy; jalpyulttyq mańyzy bar kıeli obektiler boıynsha 3D týry bar kıeli obektilerdiń vırtýaldy kartasy ázirlendi;

— "Jahandyq álemdegi zamanaýı qazaq mádenıeti" jobasy boıynsha Qazaqstannyń Táýelsizdik kezeńinde jasalǵan qazaqstandyq mádenıet týyndylaryn jınaý jáne júıeleý júzege asyryldy.

2017 jyly Parıjdegi UNESCO shtab-páterinde "Rýhanı jańǵyrý" baǵdarlamasynyń tusaýkeseri bolyp, is-sharalar ótkizilip, sheteldik aýdıtorıaǵa qazaqstandyq mádenıettiń túrli baǵyttaryn kórsetti. Otandyq teatrlardyń, murajaılardyń jáne mýzykalyq koleksıalardyń qatysýymen 20-dan astam sheteldik qurylys, kórmeler jáne basqa da mádenı sharalar uıymdastyryldy. Otandyq kınematografıany dáripteý maqsatynda AQSH-ta jáne Ita lıada qazaqstandyq kıno kúnderi ótkizildi. Dalatunes - In jobasy júzege asyryldy.

Internet-Qazaqstannyń úzdik mýzykalyq shyǵarmalaryna sandyq formatta qol jetkizýdi qamtamasyz etetin resýrs. Jańa talantty avtorlar men týyndylardy anyqtaýǵa baǵyttalǵan alǵashqy halyqaralyq "Rýh" ádebı baıqaýy uıymdastyryldy. Respýblıkalyq jáne óńirlik deńgeılerde murajaı qorlaryn sıfrlaý jónindegi jumysty belsendi júrgizedi.

Qorytyndylaı kele, "Rýhanı jańǵyrý" baǵdarlamalyq maqalasy búkil elimiz boıynsha áserli ózgeristerdiń katalızatoryna aınalǵanyn, jahandyq qaıta qurýlar úshin de, bizdiki sıaqty shyǵarmashylyq jobalar úshin de qozǵaýshy jáne dem berýshi kúsh bolǵanyn taǵy da atap ótkim keledi. Bul baǵyttaǵy árbir qadam, óziniń aýqymyna qaramastan, belgilengen maqsatqa qaraı jalpy qozǵalystyń bir bóligi: álemniń damyǵan otyz memleketiniń qataryna kirý. Osy aýqymdy mindetti iske asyrý "lıtıkalyq jáne ekonomıkalyq moderasıa boıynsha jaı ǵana tolyqtyryp qoımaı, olardyń ózegine aınalatyn qoǵamdyq sanany ozyq jańǵyrtýmen súıemeldenýi tıis".

Ábdihanıev Álisher

---