Rýhanı jutańdyq qalaı paıda bolady?
Maqsaty
1. Bilimdik - tanymdyq: Oqýshylardyń bilimdik daǵdysyn qalyptastyra otyryp, adamgershilik baǵyttaǵy saýattylyǵyn jetildirý, adamgershilik qasıetterin shyńdaý.
2. Tárbıeligi: Jasóspirimderdiń oı - sanasyn oıata otyryp, ózin - ózi tanýǵa jáne baǵalaýǵa, óz oıyn erkin ashyp aıtýǵa, óz pikirin qorǵaýǵa tárbıeleý.
3. Damytýshylyq: Oqýshylardyń logıkalyq oılaý qabiletterin damytý, rýhanı turǵyda baıytý jetildirý.
Mindeti:
1. Básekege qabiletti deni saý, jan - jaqty, bilimdi, saýattylyǵy jetilgen tulǵa daıarlaý.
2. Oqýshylardyń óz oılaryn ortaǵa salyp, ashyp aıta bilýge daǵdylandyrý.
Túri: Pikiralysý
Ádisi: synı turǵyda oılaýǵa úıretý ádisi
Kórnekilik: Interaktıvti taqta, slaıdtar, naqyl sózder
Tárbıelik baǵyty: Rýh. Adamgershilik.
Júrisi: İ. Uıymdastyrý bólimi
Oqýshylarǵa «Balam, anaý ne?» atty jaǵdaıat suraqtaryna oı júgirtý.
«Ata - ananyń aqysy degendi qalaı túsinesińder?» degen suraq beriledi. Suraqqa oqýshylar toptasyp jaýap beredi. Búgingi sharamyzdyń negizin asha otyryp shara jalǵasady.
İİ. Sharanyń baǵdarlamasymen tanystyrý.
1. Rýh degendi qalaı túsinemiz? (kórermenderge suraq berilip, pikirlesýge múmkindik jasalady).
3. Ata - ananyń qadirin, adam qasıetin, rýhanı qundylyqty túsiný.
4. Rýhanı bastaýymyz Islam dininde emes pe?
5. Altynbek Qorazbaevtyń «Áke muńy» termesin tyńdaý.
6. Shaǵyn logıkalyq suraqtarǵa jaýap.
İİİ. Qorytyndy bólimi.
1. Trenıń oıyny «Bilgenge marjan» (ár oqýshynyń bir sózben óz oıyn qorytýy ).
2. «Men» toptastyrý refleksıasy, «Ne bildik?»
Sharanyń barysy.
Synyp jetekshisi Tajmaǵanbetova Aglenniń sózi: Qaıyrly kún qurmetti ustazdar, oqýshylar jáne búgingi sharamyzdyń arnaıy qonaqtary!
(Sharanyń maqsaty men mindetteri, júrisi, mazmuny jáne ótý barysy tanystyrylady.)
Synyp jetekshisi sózinen keıin «Balam, anaý ne?» atty jaǵdaıatty sheshýge ýaqyt beriledi.
Jaǵdaıat: «Balam, anaý ne?»
... Ertede bir úlkeıgen qart qatty syrqattanyp jatsa, jalǵyz uly kelip:
- Áke, men seni aıshylyq jerde aty shyqqan táýipke aparyp emdetemin,- depti. Sóıtip ákesin arqasyna salyp, jolǵa shyǵypty. Olar uzaq júripti, qas qaraıǵan kezde aldan qaraýytqan sulbany kórsetip ákesi:
- «Balam, anaý ne?» dep surapty.
- «Ol - túıe» - dep jaýap beripti. Sálden keıin ákesi álgi qaraıǵan nárseniń ne ekenin taǵy surapty. Bala áýelgi jaýabyn qaıtalapty. Ákesi osy saýalyn úshinshi ret qaıtalap suraǵanda balasy:
- «Ol - túıe, túıe!» Ózim sharshap kele jatqanda, nege suraı beresiń?- dep renjipti. Sonda ákesi:
- «Balam, kishkene kezińde men aýyr tirlikten sharshap kelip otyrsam da, seniń «Anaý ne, mynaý ne?» dep kúnine júz ret suraıtyn suraǵyńa beti qaıtpasyn, jigeri jasymasyn dep únemi jaýap beretinmin. Bul aýrýdan emdeleıin degen oıym joq edi, tek betińdi qaıtarmaıyn dep kóngenmin, endi senen sóz estigenshe, úıime baryp, ajalǵa moıyn usynǵanym artyq, meni jerge túsir» depti.
(Oqýshylardan osy jaǵdaıatqa oraı ata - ananyń aqysy degendi qalaı túsinetindikteri suralady.)
-«Jaqsydan úıren, jamannan jıren»- demeı me halqymyz. Sizderdiń qysqasha oılaryńyzdy bildik, olaı bolsa endeshe baǵdarlamamyzdy jalǵastyra otyryp ornymyzǵa jaıǵasaıyq.
Muǵalim sózi:
Ózderińizge belgili qazirgi jahandaný úrdisinde elimizde básekege qabiletti urpaq tárbıeleý basty nazarda bolyp otyr. Al adamnyń jan qazynasyn, adamgershilik
bolmysyn qalyptastyrý da, keı adamdardyń túrli jaǵdaılarmen bir - birin túsinbeýi de siz ben bizdi tolǵandyrady. Óıtkeni biz sol qoǵamnyń ishindemiz, ıaǵnı onyń múshesimiz. Iá, bunyń bári shyndyq desek artyq bolmas. Básekege qabiletti urpaqty jan - jaqty qylyp tárbıeleý úshin aldymen jan qazynasynyń negizderiniń biri, senimdilik pen shyndyqtyń bastaýyna úńilý kerek shyǵar. Men osy sharany, «Adamgershilik - jan qazynasy» degen sózdiń astaryna tereń boılaı otyryp, qazirgi kezdegi bala men ata - ananyń arasyndaǵy qarym - qatynasqa arnaımyn. Óıtkeni qazirgi tańda bul másele de, kún tártibindegi mańyzdy máselelerdiń biri bolyp otyr.
«Kórgeni jaqsy kósh bastar», - demeı me, «halyq aıtsa - qalyp aıtpas»- degen taǵy bar, olaı bolsa adamnyń jan qazynasyn qalaı túsinemiz? Bul suraqqa pikir bildirýdi qatysyp otyrǵan qonaqtarǵa beremiz. Keıin oqýshylar da pikir bildiredi.
«Júrektiń túrip qulaǵyn,
Oılanyp taǵy qarashy,
Kimsiń sen? Qaıda turaǵyń?
- Endi qaıda barasyń?» - dep Omar Haıam jyrlap ótkendeı ata - ananyń qadirin, adam qasıetin, jan qazynasyn túsinýde oılaryn aıtqan halyq pikiri men zańger, ǵalym aǵalarymyzdyń oı - pikirlerine nazar aýdaralyq. ( naqyl sózder kórneki slaıd túrde jazylyp qoıylady.)
- Osy jerde pikiralys suraqtar arqyly taǵy da jalǵasady.
«Bes nárseden qashyq bol,
Bes nársege asyq bol»- dep Abaı atamyz jyrlaǵandaı jan qazynasyn uǵýdyń joldarynyń biri jáne rýhanı bastaýymyz Islam dininde emes pe?
Iaǵnı, adamı, rýhanı tárbıeniń bastaýy jan qazynasynan bastalady demeı me?
- Osy jerde oqýshylar men kórermender arasynda ortaq pikiralys júredi.
«Ótkenim búginginiń baspaldaǵy,
Búgingim erteńime bastar taǵy» - degendeı kezekti Altynbek Qorazbaevtyń
«Áke muńy» termesi tyńdalady.
Osydan keıin oqýshylarǵa logıkalyq suraqtar beriledi:
1Rýhanı tolysý neden bastaý alady?
2. Adamnyń jan qazynasyna syrttan kelgen ár - túrli dinderdiń áseri qandaı? Jan qazynamyzdy qalaı qorǵaımyz?
3. Qazirgi tańda jastardyń rýhanı baılyǵynan, adamgershiliginen shatastyryp júrgen túrli aǵymdar týraly ne aıtýǵa bolady?
4. Rýhanı jutańdyq degendi qalaı túsinýge bolady?
5. Rýhanı jutańdyq qalaı paıda bolady?
6. Ony boldyrmaý úshin ne iste kerek
Taǵy da basqa túrli pikirlerge baılanysty suraqtar qoıylyp talqylanady.
Qorytyndy:
Búgingi bizdiń pikir alysymyzda elimizdiń kez - kelgen adamynyń oıyna oı salardaı máseleler qozǵaldy. Biz eshkimge kiná artpaımyz, min taqpaımyz, tek básekege qabiletti urpaqty qalyptastyra otyryp, olardyń oı - pikirlerin ashyq aıtqyzý arqyly ózin - ózi tanýyn, óz jan qazynasyna úńilýin tarazyladyq.
«Bilgenge marjan»
Oqýshylarǵa oılaryn qorytyp, shaǵyn tujyrym jasaý úshin arnaıy sózder beriledi. Oqýshylar sol sózge oraı óz oılaryn qysqasha bildiredi:
Beriletin sózder:
- Rýh
- Aqyl
- Rýhanıat
- Parasat
- Qanaǵat
1. Bilimdik - tanymdyq: Oqýshylardyń bilimdik daǵdysyn qalyptastyra otyryp, adamgershilik baǵyttaǵy saýattylyǵyn jetildirý, adamgershilik qasıetterin shyńdaý.
2. Tárbıeligi: Jasóspirimderdiń oı - sanasyn oıata otyryp, ózin - ózi tanýǵa jáne baǵalaýǵa, óz oıyn erkin ashyp aıtýǵa, óz pikirin qorǵaýǵa tárbıeleý.
3. Damytýshylyq: Oqýshylardyń logıkalyq oılaý qabiletterin damytý, rýhanı turǵyda baıytý jetildirý.
Mindeti:
1. Básekege qabiletti deni saý, jan - jaqty, bilimdi, saýattylyǵy jetilgen tulǵa daıarlaý.
2. Oqýshylardyń óz oılaryn ortaǵa salyp, ashyp aıta bilýge daǵdylandyrý.
Túri: Pikiralysý
Ádisi: synı turǵyda oılaýǵa úıretý ádisi
Kórnekilik: Interaktıvti taqta, slaıdtar, naqyl sózder
Tárbıelik baǵyty: Rýh. Adamgershilik.
Júrisi: İ. Uıymdastyrý bólimi
Oqýshylarǵa «Balam, anaý ne?» atty jaǵdaıat suraqtaryna oı júgirtý.
«Ata - ananyń aqysy degendi qalaı túsinesińder?» degen suraq beriledi. Suraqqa oqýshylar toptasyp jaýap beredi. Búgingi sharamyzdyń negizin asha otyryp shara jalǵasady.
İİ. Sharanyń baǵdarlamasymen tanystyrý.
1. Rýh degendi qalaı túsinemiz? (kórermenderge suraq berilip, pikirlesýge múmkindik jasalady).
3. Ata - ananyń qadirin, adam qasıetin, rýhanı qundylyqty túsiný.
4. Rýhanı bastaýymyz Islam dininde emes pe?
5. Altynbek Qorazbaevtyń «Áke muńy» termesin tyńdaý.
6. Shaǵyn logıkalyq suraqtarǵa jaýap.
İİİ. Qorytyndy bólimi.
1. Trenıń oıyny «Bilgenge marjan» (ár oqýshynyń bir sózben óz oıyn qorytýy ).
2. «Men» toptastyrý refleksıasy, «Ne bildik?»
Sharanyń barysy.
Synyp jetekshisi Tajmaǵanbetova Aglenniń sózi: Qaıyrly kún qurmetti ustazdar, oqýshylar jáne búgingi sharamyzdyń arnaıy qonaqtary!
(Sharanyń maqsaty men mindetteri, júrisi, mazmuny jáne ótý barysy tanystyrylady.)
Synyp jetekshisi sózinen keıin «Balam, anaý ne?» atty jaǵdaıatty sheshýge ýaqyt beriledi.
Jaǵdaıat: «Balam, anaý ne?»
... Ertede bir úlkeıgen qart qatty syrqattanyp jatsa, jalǵyz uly kelip:
- Áke, men seni aıshylyq jerde aty shyqqan táýipke aparyp emdetemin,- depti. Sóıtip ákesin arqasyna salyp, jolǵa shyǵypty. Olar uzaq júripti, qas qaraıǵan kezde aldan qaraýytqan sulbany kórsetip ákesi:
- «Balam, anaý ne?» dep surapty.
- «Ol - túıe» - dep jaýap beripti. Sálden keıin ákesi álgi qaraıǵan nárseniń ne ekenin taǵy surapty. Bala áýelgi jaýabyn qaıtalapty. Ákesi osy saýalyn úshinshi ret qaıtalap suraǵanda balasy:
- «Ol - túıe, túıe!» Ózim sharshap kele jatqanda, nege suraı beresiń?- dep renjipti. Sonda ákesi:
- «Balam, kishkene kezińde men aýyr tirlikten sharshap kelip otyrsam da, seniń «Anaý ne, mynaý ne?» dep kúnine júz ret suraıtyn suraǵyńa beti qaıtpasyn, jigeri jasymasyn dep únemi jaýap beretinmin. Bul aýrýdan emdeleıin degen oıym joq edi, tek betińdi qaıtarmaıyn dep kóngenmin, endi senen sóz estigenshe, úıime baryp, ajalǵa moıyn usynǵanym artyq, meni jerge túsir» depti.
(Oqýshylardan osy jaǵdaıatqa oraı ata - ananyń aqysy degendi qalaı túsinetindikteri suralady.)
-«Jaqsydan úıren, jamannan jıren»- demeı me halqymyz. Sizderdiń qysqasha oılaryńyzdy bildik, olaı bolsa endeshe baǵdarlamamyzdy jalǵastyra otyryp ornymyzǵa jaıǵasaıyq.
Muǵalim sózi:
Ózderińizge belgili qazirgi jahandaný úrdisinde elimizde básekege qabiletti urpaq tárbıeleý basty nazarda bolyp otyr. Al adamnyń jan qazynasyn, adamgershilik
bolmysyn qalyptastyrý da, keı adamdardyń túrli jaǵdaılarmen bir - birin túsinbeýi de siz ben bizdi tolǵandyrady. Óıtkeni biz sol qoǵamnyń ishindemiz, ıaǵnı onyń múshesimiz. Iá, bunyń bári shyndyq desek artyq bolmas. Básekege qabiletti urpaqty jan - jaqty qylyp tárbıeleý úshin aldymen jan qazynasynyń negizderiniń biri, senimdilik pen shyndyqtyń bastaýyna úńilý kerek shyǵar. Men osy sharany, «Adamgershilik - jan qazynasy» degen sózdiń astaryna tereń boılaı otyryp, qazirgi kezdegi bala men ata - ananyń arasyndaǵy qarym - qatynasqa arnaımyn. Óıtkeni qazirgi tańda bul másele de, kún tártibindegi mańyzdy máselelerdiń biri bolyp otyr.
«Kórgeni jaqsy kósh bastar», - demeı me, «halyq aıtsa - qalyp aıtpas»- degen taǵy bar, olaı bolsa adamnyń jan qazynasyn qalaı túsinemiz? Bul suraqqa pikir bildirýdi qatysyp otyrǵan qonaqtarǵa beremiz. Keıin oqýshylar da pikir bildiredi.
«Júrektiń túrip qulaǵyn,
Oılanyp taǵy qarashy,
Kimsiń sen? Qaıda turaǵyń?
- Endi qaıda barasyń?» - dep Omar Haıam jyrlap ótkendeı ata - ananyń qadirin, adam qasıetin, jan qazynasyn túsinýde oılaryn aıtqan halyq pikiri men zańger, ǵalym aǵalarymyzdyń oı - pikirlerine nazar aýdaralyq. ( naqyl sózder kórneki slaıd túrde jazylyp qoıylady.)
- Osy jerde pikiralys suraqtar arqyly taǵy da jalǵasady.
«Bes nárseden qashyq bol,
Bes nársege asyq bol»- dep Abaı atamyz jyrlaǵandaı jan qazynasyn uǵýdyń joldarynyń biri jáne rýhanı bastaýymyz Islam dininde emes pe?
Iaǵnı, adamı, rýhanı tárbıeniń bastaýy jan qazynasynan bastalady demeı me?
- Osy jerde oqýshylar men kórermender arasynda ortaq pikiralys júredi.
«Ótkenim búginginiń baspaldaǵy,
Búgingim erteńime bastar taǵy» - degendeı kezekti Altynbek Qorazbaevtyń
«Áke muńy» termesi tyńdalady.
Osydan keıin oqýshylarǵa logıkalyq suraqtar beriledi:
1Rýhanı tolysý neden bastaý alady?
2. Adamnyń jan qazynasyna syrttan kelgen ár - túrli dinderdiń áseri qandaı? Jan qazynamyzdy qalaı qorǵaımyz?
3. Qazirgi tańda jastardyń rýhanı baılyǵynan, adamgershiliginen shatastyryp júrgen túrli aǵymdar týraly ne aıtýǵa bolady?
4. Rýhanı jutańdyq degendi qalaı túsinýge bolady?
5. Rýhanı jutańdyq qalaı paıda bolady?
6. Ony boldyrmaý úshin ne iste kerek
Taǵy da basqa túrli pikirlerge baılanysty suraqtar qoıylyp talqylanady.
Qorytyndy:
Búgingi bizdiń pikir alysymyzda elimizdiń kez - kelgen adamynyń oıyna oı salardaı máseleler qozǵaldy. Biz eshkimge kiná artpaımyz, min taqpaımyz, tek básekege qabiletti urpaqty qalyptastyra otyryp, olardyń oı - pikirlerin ashyq aıtqyzý arqyly ózin - ózi tanýyn, óz jan qazynasyna úńilýin tarazyladyq.
«Bilgenge marjan»
Oqýshylarǵa oılaryn qorytyp, shaǵyn tujyrym jasaý úshin arnaıy sózder beriledi. Oqýshylar sol sózge oraı óz oılaryn qysqasha bildiredi:
Beriletin sózder:
- Rýh
- Aqyl
- Rýhanıat
- Parasat
- Qanaǵat
You Might Also Like
-
Bilimdilik: HVİİİ ǵasyrda qazaq mádenıeti men ádebıetiniń damýyna yqpal etken tulǵalar jaıly maǵlumat berý, qazaq aqyn – jyraýlarynyń shyǵarmalarymen tanystyrý;
