InfoHub Logo

 

Ana - árbir adamnyń jaryq dúnıedegi eń jaqyny, janashyry, qadirlisi, qamqorshysy, aq sútin emizip aıalaǵan, janyn da aıamaǵan ardaqtysy. Ómirge kelgennen bastap janymyzdan tabylatyn meıirimdi jan - ana. Dúnıede anadan jaqyn kim bar balaǵa? Óziniń jaǵdaıyna qaramasa da, balasyna báıek bolady. Óz aýzynan jyryp bar tátti - dámdisin, jyly jumsaǵyn balasyna qoıady. Sál nársege qabaǵyń tússe, eń áýeli kórip qoıatyn, ne boldy dep, úreıi ushyp, tynym tappaı janyńnan tabylatyn - da sol ǵazız jan. Anaǵa teńeý jetpeıtini de sondyqtan. Abaı atamyz: «Bes nárseden qashyq bol, bes nársege asyq bol»- dep eskertkenin uqtyratyn ana bizdi bes nárseden qashyq, bes nársege asyq bolsyn dep beınettenedi. Úlgi kórsetip ónerge, jaqsyǵa baýlıdy. Ár ana óz balasyn tisimen tistep júrip, qanattyǵa qaqtyrmaı, tumsyqtyǵa shoqyttyrmaı, arly, namysty bolyp ósýge qolynan kelgenin aıamaıdy. Bar ana balasymen maqtanyp, balasymen myń jasaýdy armandaıdy. Ana - bizdiń sarqylmaıtyn bulaǵymyz. Ol bizderge móp - móldir, tunyq kúıinde úlgi ónegesimen sýsyndatýǵa jaralǵan erekshe jaratylys ıesi.

Ana- barlyq ómirdiń bastaýy. Ol adamdy ómirge ákeledi, ony tárbıeleıdi, ósiredi. Adam boıyndaǵy barlyq asyl qasıet kúnniń nurynan, ananyń aq sútinen darıdy. Ana - uly adam, Ana - qudiretti jan.
Myna jaryq dúnıege ákelgen ana aldynda bárimiz de bas ıemiz.
«Áıel, bir qolymen besik terbetse, ekinshi qolymen álemdi terbetedi»- degen halqymyz. Qandaı naqtyly aıtqan oı deseńshi. Shyndyǵynda analarsyz, myna álemdi elestetý múmkin emes.
Bizdiń boıymyzǵa eń jaqsy qasıetter aldymen anadan taraıdy. Ananyń názik úni, jumsaq aıaly alaqany, jan jylýymen aıalaýy bizdi áldılep jubatady. Ana-úıdiń berekesi, qyz balanyń ónegesi, sharýanyń nesibesi.

Árbir ana sábıiniń deni saý bolyp, jaqsy azamat bolyp óskenin qalaıdy. Ana shynynda da ómirdiń gúli, kúnniń nury eken. Tún uıqysyn tórt bólip oıanatyn ananyń senimin aqtaý qajet. Ol úshin biz jaqsy oqyp, úlgili tártibimizben, sporttaǵy, ónerdegi jetistikterimizben kózge túsýimiz kerek .

Ana - týraly oıdy aıtyp jetkizý múmkin emes. Árkimniń óz anasy bar, jáne de barlyǵy óz analaryń jaqsy kóredi. Dál sol adamdardyń qatarynda mende barmyn. Ana – men úshin osy jalǵan ómirdegi eń asyl adam. Anam maǵan ómir syılaǵany úshin ol kisige ómir boıy alǵys aıtyp ótetin bolamyn. Ana – osy úsh áripti, bir sózdiń astarynda kóptegen ystyq sezim jatyr. Ana – ol qasterli de, maǵynaly da, adam janyna jaqyn sóz bolyp tabylady.

Ana!Osy sózdi estigende-aq boıyńdy bir jylylyq baýrap alatyn tárizdi.Ana – ulylardyń ulysy,mahabbattyń bastaýy.Keń dúnıeni sharlap,jer betin aralasam da anadan qasıetti,uly jandy taba almas em?! Nege ekenin bilmeımin «eń ystyq jan kim?» dese kózime ana elesteıdi.Otbasynyń shamshyraǵy,eriniń asyl jary,balanyń ómiri ol – Ana.Ras , ana bir qolymen besikti terbetse,bir qolymen álemdi terbetedi. Analar adamdy besiginen bastap baýlıdy…Ómirdiń irge tasy da solardyń qolymen qalanady.Shirkin-aı ,ana degen sózdi aıtyp jetkizýdiń ózi múmkin emes shyǵar, sirá?!
Árbir adam anasyn syılap ótýi tıis. «Áke – asqar taý, ana – móldir bulaq» -  dep uly halqymyz qalaı aıtqan deseńshi?!Bıik taýǵa jaqyndaǵan saıyn aýa tazara túsedi,jupar aýany jutyp,janymyz da rahattanady.Dál sol sekildi ardaqty ákemizdiń arqasynda erkin ómir súremiz.Al, «ana – móldir bulaq» degenge kelsek, bulaqqa jýynyp, serigip qalatynymyz sekildi, aıaýly anamyzdyń mahabbatynan da nár alyp ósemiz. Anamyz bizdiń tamaǵymyz dámdi bolý úshin,kıimderimiz taza bolýy úshin kúnde tynym tappaıdy.Áke - anamyzdyń kún saıyn aınalyp súıgeni, meıirimdi qushaǵy, jyly sózderi –  bári - bári biz úshin rýhanı azyq. Ana degen sózdi estigende eleń etpeıtin jan joq shyǵar,sirá?!Ana balasynyń baqytyn,qýanyshyn ańsaıtyn jan.Sábıdi ómirge ákelgennen bastap,tún uıqysyn tórt bólip,damylsyz qamyn jasap júredi. Balasynyń tezirek aıaqqa turyp,adam bolyp ketkenin tileıdi.Al,biz osynshama baqytqa baýlyp júrgen anany syılap júrmiz be?
Keıbir jasóspirim balalar anasyz shetel jaǵalap júrgeni ótirik emes.Ananyń jyly alaqanyna zárý.Al , ananyń jyly alaqanyna bólenip, aıaǵyna turǵan soń, keıbir adamdar anasyn tyńdamaı, endi biri anasyn baǵýǵa shamasy kelmeı qarttar úıine jiberip jatyr.Bul ne sumdyq.Kezinde , ana, shamasy kelmesede, ósirip, baqqan edi ǵoı.Al, biz kimbiz sonda?

«Ana» degende tolqymaıtyn júrek, tolǵanbaıtyn jan joq. Osy úsh qana áripten turatyn «ana» sóziniń astarynda ushan teńiz oı jatyr. Ana  - árbir adam balasy úshin eń ystyq, janǵa jaqyn, maǵynaly da qasterli sóz. Adamnyń aýzynan shyǵatyn eń alǵash sózi de – «ana». Mirjaqyp Dýlatov aǵamyz aıtqandaı, bizdi súıetuǵyn, kúıetuǵyn, árqashan qamymyzdy oılap júretuǵyn abzal jandy adam, bul – ana. Aldyńa qoıǵan maqsatyńa jetýiń úshin ana janyn qıýǵa da daıyn. Ananyń mahabbatyna, qudiretine tamsanǵan talaı aqyn ánin arnap, jyryn jazyp, talaı jazýshy qalam terbegen.
«Anańdy mekkege úsh arqalap barsań da, qaryzyn óteı almaısyń» degen dana qazaq halqy. Shynynda da, osynshama qınalyp, kóz jasyn tóge júrip, bizdi ósirgen anańa qolyńnan kelgenińniń bárin isteseń de, onyń bári anańnyń tún uıqysyn tórt bólgen bir kúnindeı ǵana. Óz paryzyńdy óteý, bul – ana aldyndaǵy paryzdy óteý.Qanshama baılyq ıesi bolsań da, álemge áıgili adam bolsań da, anańdy, onyń saǵan jasaǵan jaqsylyǵyn umytpaý - seniń ómir boıyndaǵy boryshyń. Qaı adam qolynan kelgen syı - qurmetin jasamady deseńshi, shirkin! Biraq sonyń bári anańnyń bir aýyz jyly sózine de jetpeıdi. Dúnıeniń nury, ómirdiń gúli, qyzyqtyń qyzyǵy -ananyń qolynda. Ana bir qolymen besik terbetse, ekinshi qolymen álemdi terbetedi.

Ómirdiń ıesi sen, ǵazız Ana,

Keltirgen dúnıege neler dana.

Anasyz batyr da joq, aqyn da joq,

Ómirdiń altyn kilti sonda ǵana, -

degendeı kóktem tabıǵatymen jymdasqan jylylyq, sheksiz meıirimdilik, dúnıege jańa kelgen tirshilik ıesine nuryn shashyp, keleshekke aq jol, adal nıet nusqap ómir sebýshi asqaq qudiret ıesi, adam sáýletshisi – ol Ana.

Adam balasynyń bári de anadan týady. Adam “adam” bolǵysy kelse, aldymen anany qasterleı bilýi kerek. Muhammed paıǵambarymyzdyń hadısterinde de eń aldymen anany qurmetteý paryz ekeni aıtylady. “Áýeli anańa, taǵy da anańa, sodan soń ákeńe jaqsylyq jasa” delingen onda.

Ata - anaǵa ne isteseń, aldyńa sol qaıtady. Dúnıe kezek. Sen ómir boıy jas bolyp turmaısyń. Sen ata - anańdy syılasań, seniń balalaryń da qartaıǵanda ózińdi aıalap kútip, baǵyp - qaǵatyn bolady.
Ata - anaǵa qatygezdik jasaǵan adam dúnıedegi eń kúnási kóp, adamdyq ardan bezgen jan bolyp sanalady. Qazaq halqynda ondaı pendeler qatań jazaǵa, qatty qarǵysqa ushyraǵan.
Alaıda, «Ananyń kóńili – balada, balanyń kóńili – dalada», - demekshi, óziniń perzenttik boryshyn túsinbegen, sóıtip, ata - anasyn jerge qaratyp, kókirekterin qars aıyrǵandar buryn da bolǵan, qazir de joq emes.

Iá, ana boıyndaǵy mahabbat pen alyp kúshti esh nársemen salystyrýǵa kelmeıdi.Ana  sıaqty bala da óz anasyn jaqsy kóredi. Men úshin dúnıede anadan qymbat, anadan artyq eshteńe joq.  Qaı kezde bolmasyn qasymnan tabylyp, únemi aqyl-keńes aıtyp otyrady. Meniń bolashaqta bilimdi, tárbıeli, úlken azamat bolǵanymdy qalaıdy. Men de anamdy qatty jaqsy kóremin, eshqashan renjitpeýge tyrysamyn. Anamnyń aq sútin aqtaý-paryzym. Sol paryzymdy oryndaımyn.

Pavlodar oblysy Aqsý qalasy №1 qazaq orta mektebiniń

9 «á» synyp oqýshysy Sagıtova Azel

Muǵalimi: Kaısına Láılá Kýlýmhanovna

---