Serýen jáne ony uıymdastyrý joldary (semınar - praktıkým)
Atyraý oblysy, Atyraý qalasy
Atyraý oblystyq aqyl - oıy kem damyǵan balalarǵa arnalǵan
ınternat úıi medısınalyq - áleýmettik memlekettik mekemesiniń
lekoteka mamany: Kalıkova Aıgerim
Maqsaty:
1. Tabıǵat qubylystary týraly bilimderin tıanaqtaý.
2. Serýen kezinde uıymdastyrylǵan eńbek tárbıesi arqyly eńbeksúıgishtikke baýlý.
3. Oıyndar arqyly qımyl - qozǵalysyn, tanymdyq prosesterin damytý.
4. Balalardyń serýen kezindegi ýaqyttaryn tıimdi ári qyzyqty uıymdastyrý.
Internat úıindegi serýen kún tártibiniń bir bóligi bolyp tabylady. Ol negizgi bes bólimnen turady: baqylaý, jeke jumys, qımyldy oıyn, tabıǵattaǵy eńbek jáne derbes (erkin) oıyndar. Bes bólim birin - biri tolyqtyrady.
Serýen arqyly balaǵa aınalany qorshaǵan orta týraly tolyq maǵlumat berýge bolady. Bala aýa - raıyn, tabıǵatty, kúndi, jeldi, topyraqty, aǵashtar men janýarlardy, qustardy baqylaı otyryp, bilimin jetildiredi. Serýen daıyndyqsyz ótkizilmeýi tıis. Olar tanymdyq maqsatqa qurylyp, qyzyqty ótkizilýi kerek. Tárbıeshi josparlaý barysynda aqparattyq materıaldy keńinen qoldanǵany jón. Olar tómendegi maqsattardy júzege asyrýǵa baǵyttalýy tıis:
- Balalardyń oı - órisin keńeıtý.
- Úırengenderin oıyn jáne aýa - raıyn derbes baqylaý ýaqytynda qoldana bilýge úıretý.
- Tabıǵatqa degen qyzyǵýshylyqtaryn qoldaý.
Serýende balalar aınalany qorshaǵan álemge tańdana qaraıdy, alaıda kóp nárseni baıqamaıdy, keıde tipti eń basty nárseni de kórmeýi, baıqamaýy múmkin.
Eger tárbıeshi balaǵa kórsetip, qyzyqqan zatyn túsindirip tanystyrar bolsa, bala kóp nárseni biler edi. Mundaı múmkindikti uıymdastyrylǵan serýen ǵana beredi. Ár serýen kezinde bala jańa nársemen tanysady, burynǵylaryn meńgeredi. Balalardy tabıǵatpen tanystyrýda: óli tabıǵat, tiri tabıǵat, ósimdikter álemi, janýarlar álemi jáne tabıǵattaǵy eńbekke mán bergen jón. Serýen barysyndaǵy qımyldy oıyndar men qımyl - qozǵalystar, balalardyń densaýlyǵy men ózin sezinýine úlken áserin tıgizedi. Erejege baǵynatyn oıyndardy qajetti atrıbýttardy qoldana otyryp oınatý, minez - qulyqtary ártúrli bolyp keletin balalardy biriktirýge, ujym bolyp dostasyp oınaýǵa múmkindik beredi.
Serýendi uıymdastyrýda tómendegi jaǵdaılarǵa kóńil aýdarý kerek:
1. Jer ýchaskesinde oıyndar uıymdastyrýǵa jaǵdaı jasaý.
2. Serýendi balalardyń densaýlyǵyn nyǵaıtýdyń eń mańyzdy quraly retinde keńinen qoldaný.
3. Balalardyń kıimi men aıaq kıimniń aýa - raıyna saı bolýy.
4. Balalarǵa jekeleı yqpal etý (álsiz, shapshań, qozǵalysqa ózi túsetin)
5. Balalardyń qımyl - qozǵalysy áreketin tynysh áreketpen isker retteýge alý.
6. Balalar ómirin densaýlyǵyn qorǵaý tehnıkalyq qaýipsizdiktiń talaptaryn saqtaý.
7. Serýendi ótkizý deńgeıin kóterýde:
a) Serýenge bólinetin ýaqytty azaıtýdy boldyrmaý.
b) Serýenniń qurylysyn saqtaý.
v) balanyń únemi bos bolmaýyn uıymdastyrý qajet.
Serýen – ár kún tártibindegi orny erekshe shara. Tabıǵat bala sanasynda tereń iz qaldyra otyryp, onyń seziminiń kóptúrli, ashyq bolýyn qamtamasyz etedi. Tabıǵatpen tanysa otyryp, bala baıqampaz, saq ańǵarympaz bolýǵa úırenedi. Bala qorshaǵan ortany tanyp bilýi úshin, ýaqytty keńinen qoldana bilýimiz qajet, ásirese serýen barysynda balalar túrli qyzyqty málimetter ala alady.
Tabıǵat bala sanasynda tereń iz qaldyra otyryp, qorshaǵan ortany tanýyna kómegin tıgizedi. Ol shegirtkeniń, torǵaıdyń shyrylyn estip, qardyń usaq ulpalardan, tańǵajaıyp sýretten turatyndyǵyn biledi.
Trenıń “Zatty sıpatta”
Pedagogtar sheńber boıynsha jınalady. Kez - kelgen zatty (japyraq, qaryndash, qalam, aq qaǵaz beti, alma t. b.) qasyndaǵy áriptesine usynady. Usynardan buryn sol zattyń qasıetin qysqasha aıtyp ótedi. Mysaly: japyraq - jasyl nemese sary, beti jyltyr, kólemi sopaqsha t. b.
Qorytyndy: Kez kelgen zatty túrlishe sıpattaýǵa bolady.
Atyraý oblystyq aqyl - oıy kem damyǵan balalarǵa arnalǵan
ınternat úıi medısınalyq - áleýmettik memlekettik mekemesiniń
lekoteka mamany: Kalıkova Aıgerim
Maqsaty:
1. Tabıǵat qubylystary týraly bilimderin tıanaqtaý.
2. Serýen kezinde uıymdastyrylǵan eńbek tárbıesi arqyly eńbeksúıgishtikke baýlý.
3. Oıyndar arqyly qımyl - qozǵalysyn, tanymdyq prosesterin damytý.
4. Balalardyń serýen kezindegi ýaqyttaryn tıimdi ári qyzyqty uıymdastyrý.
Internat úıindegi serýen kún tártibiniń bir bóligi bolyp tabylady. Ol negizgi bes bólimnen turady: baqylaý, jeke jumys, qımyldy oıyn, tabıǵattaǵy eńbek jáne derbes (erkin) oıyndar. Bes bólim birin - biri tolyqtyrady.
Serýen arqyly balaǵa aınalany qorshaǵan orta týraly tolyq maǵlumat berýge bolady. Bala aýa - raıyn, tabıǵatty, kúndi, jeldi, topyraqty, aǵashtar men janýarlardy, qustardy baqylaı otyryp, bilimin jetildiredi. Serýen daıyndyqsyz ótkizilmeýi tıis. Olar tanymdyq maqsatqa qurylyp, qyzyqty ótkizilýi kerek. Tárbıeshi josparlaý barysynda aqparattyq materıaldy keńinen qoldanǵany jón. Olar tómendegi maqsattardy júzege asyrýǵa baǵyttalýy tıis:
- Balalardyń oı - órisin keńeıtý.
- Úırengenderin oıyn jáne aýa - raıyn derbes baqylaý ýaqytynda qoldana bilýge úıretý.
- Tabıǵatqa degen qyzyǵýshylyqtaryn qoldaý.
Serýende balalar aınalany qorshaǵan álemge tańdana qaraıdy, alaıda kóp nárseni baıqamaıdy, keıde tipti eń basty nárseni de kórmeýi, baıqamaýy múmkin.
Eger tárbıeshi balaǵa kórsetip, qyzyqqan zatyn túsindirip tanystyrar bolsa, bala kóp nárseni biler edi. Mundaı múmkindikti uıymdastyrylǵan serýen ǵana beredi. Ár serýen kezinde bala jańa nársemen tanysady, burynǵylaryn meńgeredi. Balalardy tabıǵatpen tanystyrýda: óli tabıǵat, tiri tabıǵat, ósimdikter álemi, janýarlar álemi jáne tabıǵattaǵy eńbekke mán bergen jón. Serýen barysyndaǵy qımyldy oıyndar men qımyl - qozǵalystar, balalardyń densaýlyǵy men ózin sezinýine úlken áserin tıgizedi. Erejege baǵynatyn oıyndardy qajetti atrıbýttardy qoldana otyryp oınatý, minez - qulyqtary ártúrli bolyp keletin balalardy biriktirýge, ujym bolyp dostasyp oınaýǵa múmkindik beredi.
Serýendi uıymdastyrýda tómendegi jaǵdaılarǵa kóńil aýdarý kerek:
1. Jer ýchaskesinde oıyndar uıymdastyrýǵa jaǵdaı jasaý.
2. Serýendi balalardyń densaýlyǵyn nyǵaıtýdyń eń mańyzdy quraly retinde keńinen qoldaný.
3. Balalardyń kıimi men aıaq kıimniń aýa - raıyna saı bolýy.
4. Balalarǵa jekeleı yqpal etý (álsiz, shapshań, qozǵalysqa ózi túsetin)
5. Balalardyń qımyl - qozǵalysy áreketin tynysh áreketpen isker retteýge alý.
6. Balalar ómirin densaýlyǵyn qorǵaý tehnıkalyq qaýipsizdiktiń talaptaryn saqtaý.
7. Serýendi ótkizý deńgeıin kóterýde:
a) Serýenge bólinetin ýaqytty azaıtýdy boldyrmaý.
b) Serýenniń qurylysyn saqtaý.
v) balanyń únemi bos bolmaýyn uıymdastyrý qajet.
Serýen – ár kún tártibindegi orny erekshe shara. Tabıǵat bala sanasynda tereń iz qaldyra otyryp, onyń seziminiń kóptúrli, ashyq bolýyn qamtamasyz etedi. Tabıǵatpen tanysa otyryp, bala baıqampaz, saq ańǵarympaz bolýǵa úırenedi. Bala qorshaǵan ortany tanyp bilýi úshin, ýaqytty keńinen qoldana bilýimiz qajet, ásirese serýen barysynda balalar túrli qyzyqty málimetter ala alady.
Tabıǵat bala sanasynda tereń iz qaldyra otyryp, qorshaǵan ortany tanýyna kómegin tıgizedi. Ol shegirtkeniń, torǵaıdyń shyrylyn estip, qardyń usaq ulpalardan, tańǵajaıyp sýretten turatyndyǵyn biledi.
Trenıń “Zatty sıpatta”
Pedagogtar sheńber boıynsha jınalady. Kez - kelgen zatty (japyraq, qaryndash, qalam, aq qaǵaz beti, alma t. b.) qasyndaǵy áriptesine usynady. Usynardan buryn sol zattyń qasıetin qysqasha aıtyp ótedi. Mysaly: japyraq - jasyl nemese sary, beti jyltyr, kólemi sopaqsha t. b.
Qorytyndy: Kez kelgen zatty túrlishe sıpattaýǵa bolady.
You Might Also Like
