InfoHub Logo

... Qara jerde qyltyńy joq bir elmiz,
Ári bıik, ári keńbiz, tereńbiz.
Ánimiz bar asqaq jalaý syqyldy,
Kóterilse - tik kóterer jurtymdy.
Biz dúnıege máńgilikke kelgenbiz.

Qasym Amanjolov

Men - keńpeıil, kóńili darhan ári álem halqy erjúrek dep tanyǵan qazaq qyzymyn. San ǵasyr adamzat balasyn baýyryna basqan uly dala perzenti de men bolamyn. Qazaq qyzy retinde óz elimdi, óz jerimdi ardaq tutyp, maqtan etemin.Táýelsizdik alǵan sátten bastap bizdiń halqymyz Qazaqstannyń uly tarıhyn jańa jetistikterimen jáne tabysty qaıta qurylymdalýlarymen tamasha jalǵastyryp keledi. Jarasymdy da jasampaz saıasattyń nátıjesinde biz álemdik progreske qol jetkizip, aınalaǵa túgel tanyldyq. Bir tý astyna birikken el azamattary egemen Qazaqstannyń ıgiligi jolynda eńbek tabystary men alǵa qoıylǵan maqsattardyń oıdaǵydaı oryndalýyna aıanbaı ter tókti. Munyń barlyǵyna myń márte shúkirshilik ete otyryp, jańa zamannyń jańa bastalǵanyn da eskerýimiz kerek. Sondyqtan túgendeıtin de, tyńnan izdeıtinimiz de jeterlik. Sál ǵana ózimizge syn kózben qaraıyq. Babalarymyz arman etken táýelsizdikke qalaı qol jetkizdik? San ǵasyr ańsap, armandap qol jetken táýelsizdik buqara halqymyz arasynda túgeldeı shynaıy rýhanı serpilis týǵyza alyp otyr ma? Búgingi táýelsizdigimiz tuǵyrly bolý úshin alda áli ne isteýimiz qajet?

1991 jyly egemendi Qazaqstan alǵash ret álem arenasyna táýelsiz el retinde qadam basty. Otarlyq ezgisine tózbeı, azattyqqa  umtylǵan qazaq halqy sońǵy eki ǵasyrda eki júzden asa ult-azattyq kóterilisterdi bastan ótkerdi. Tolarsaqtan saz keshken kemeńger de batyr babalarymyz baıandy ǵumyryn at aýyzdyǵymen alysa júrip, bostandyq úshin arpalysyp ótkizdi. Degenmen osy teketirestiń sońǵy núktesi tek 1986 jyly ǵana qoıyldy.

1986 jyldyń 17-18 juldyzy aralyǵynda bir top qazaq jastary elimizdiń shyn janashyrlary, patrıottary retinde beıbit sherýge shyǵyp, elimizdiń bolashaǵyna degen alańdaýshylyqtaryn, táýelsizdikke degen jalyndy qulshynystaryn álemge pash etti. «Bas kespek bolsa da, til kespek joq». Ózge degende ózegin julyp berýge ázir márt te jomart, tóbesi shoshaıǵan bireý kórinse, «qyryqtyń biri - qydyr» dep, bary men naryn qonaǵasyǵa shalatyn aqkóńil, tiride eshkimge esesin jibermeıtin namysqoı halyqtyń kúrdeli de ıirimi kóp san qyrly minezin uǵyný kezdeısoq bádáýılerge qıyn edi. Sondyqtan bolar almaǵaıyp kúnderi «ultshyl atanamyn-aý» dep qaımyqpastan «Men-qazaqpyn!» dep aıdaı álemge jar salyp, jalyndaı bilgen qazaq jastaryn aıaýsyz uryp-soǵyp, jalǵan jala jaýyp, qaralap, kúshpen basyp, janshydy. Osy oqıǵa, jeltoqsan aıy bizge qanshalyqty qýanysh syılasa, sonshalyqty qaıǵy-qasiret alyp keldi. Áli kúnge 1986 jyldyń yzǵarly aıyn eske alsaq, tula boıymyz titirkenedi, qanymyz oınap, namysymyz týlaıdy. Degenmen bul  oqıǵa qazaq elindegi, qazaq jerindegi jáne Eýrazıa qurlyǵyndaǵy demokratıalyq jańa ózgeristerdiń  kóshbasshysy boldy.

Tórtkúl dúnıeniń jańarýyna jol ashqan osy bir serpilisten soń buǵaýdan bulqyna shyqqan qazaq eli 1991 jyly 16 jeltoqsanda Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigi jóninde Konstıtýsıalyq zań qabyldady. Bul qýanyshty sátti halqymyz kókjıekten shyqqan kúndeı asyǵa kútken bolatyn...

1992 jyly 2 naýryzda BUU Bas Assambleıasynyń 46-sessıasynda Qazaqstan Respýblıkasyn BUU-ǵa múshelikke alý jónindegi qararǵa qol qoıyldy. Óziniń dostastyq peıilin tanyta otyryp elimiz álemdegi qaýipsizdik pen beıbitshilik máselesine belsendi qoldaý kórsetip otyrdy.

1999 jyldyń qańtarynan bastap elimizde Eýropadaǵy qaýipsizdik pen yntymaqtastyq uıymynyń  ortalyǵy Almaty qalasynda turaqty túrde jumys jasaı bastady. Osy oraıda Qazaqstan  burynǵy keńestik elderdiń aldy bolyp, 2010-2011 jyldar aralyǵynda osy uıymǵa tóraǵalyq etý múmkindigine ıe boldy. Bul bir jaǵynan, táýelsiz elimizdi moıyndaý bolsa, ekinshi jaǵynan, Qazaqstannyń halyqaralyq bedeliniń óskendigin kórsetti.

2011 jyldyń aıtýly oqıǵasy – VII qysqy Azıada oıyndarynyń qazaq jerinde saltanat qurýy.  Batys pen Shyǵysty jalǵaǵan ulan-ǵaıyr qazaq dalasyndaǵy dúbirli doda Astana men Almaty qalalarynda qatar ótkizildi. Elimizdiń abyroıyn asqaqtatar mundaı baıraqty básekelerde jerlesterimiz baryn salyp, namysty qoldan bermedi. Sportshylarymyz táýelsizdik jyldarynda birneshe ret jeńiske jetip, álem sahnasynda Kók Týymyzdy jelbiretip, Gımnimizdi shyrqady.

Qazaqstan - 1997 jyldan bastap Halyqaralyq kórmeler búrosyna múshe  jáne «EXPO» kórmesine 2005 jyldan beri qatysyp keledi. 2017 jyly Búkilálemdik «EXPO» halyqaralyq kórmeniń meniń jerimde ótýi – zor maqtanysh...

«Qaz turyp, qadam basqan táýelsizdik sábılik tusaýyn ómirsheń ýaqytqa keltirgen kezden bastap, osynaý jıyrma segiz jyldyń bederinde aıshylyq jerdi alty ret attaǵan alyp sekildi, dáýir jolyn myǵym ustap, tizginin myǵym qaǵa bildik» - dep  Elbasymyz aıtqandaı, Qazaqstan búginde eńsesi bıik, kemel memleketke aınaldy. Bir kezderi asqaq armandaı kóringen «Qazaqstan-2030» strategıalyq damý baǵdarlamasy da táýelsiz memleketimizdiń ál-aýqatyn odan ári arttyra túsip, halqymyz úshin alǵa bastar sara jolǵa aınaldy.

Táýelsizdik  árbir memlekettiń atrıbýty desek, al bostandyq, azattyq pen erkindik - sol memlekettiń árbir múshesiniń asqaq armany men ómir súrý salty. Osy qasıetti uǵymdar úshin san ǵasyr arpalysqan halqymyz bereke-birligin, tutastyǵyn saqtaı bildi. Juban aqyn jyrlaǵandaı, biz rasynda, «myń ólip, myń tirildik». Soǵan qaramastan, jasymadyq, jasqanbadyq. Anyǵy, bizdi jasyta, jasqanta almady.  Jıyrma segiz jyl ishinde halqymyzdyń ulttyq sanasy jańǵyrdy jáne ejelden kele jatqan tarıhyn aqıqat shyńyna shyǵaryp, rýhanı baılyǵymyz artty. Sondyqtan táýelsizdik  merekesi -  kúlli Qazaqstan halqy úshin  ótkenge degen taǵzym men bolashaqqa degen  senim  merekesi.

«Amanatyn babamnyń,

Aqtaǵan kún - myna kún.

Aq peıilin dalanyń,

Saqtaǵan kún - myna kún.

Azattyqqa umtylyp,

Aıqasqan kún - myna kún»-dep jas aqyn N.Baǵdatuly jyrlaǵandaı, bul kún - qazaq halqynyń qaıta dúnıege kelip, egemen el irgetasy qalanǵan kún. Ár qazaqtyń júreginde úmit pen senim uıalatqan rýhy asqaq aıtýly kún - Táýelsizdik kúni.  Bul kúni biz keýdemizdi erekshe shattyq kernep, jaǵaǵa soqqan tolqyndaı ǵalamat kúı keshemiz, qýanyp ulan-asyr toı jasaımyz. Ulttyń mereıin asyrar ulyq merekeni toılaý bizdiń, táýelsiz eldiń urpaqtarynyń, mańdaıyna jazylypty. Táýelsizdik jasaı bersin! Máńgilik el jasaı bersin!       

---