Sheshendik sózder - qundy mura, asyl qazyna
Synyby: 9
Qazaq ádebıeti
Janzaqova Rahıa
Sabaqtyń taqyryby: Sheshendik sózder - qundy mura, asyl qazyna (prezentasıasymen)
Tóle bı, Qazybek bı, Áıteke bı.
Sabaqtyń maqsaty: Bilimdilik. Oqýshylarǵa sheshendik sózdiń túrleri, erekshelikteri týraly maǵlumatty tereńdete túsý, Tóle, Qazybek, Áıteke bı ómirleri jaıly málimet berý, olardyń kórkem sózden «saraı salǵan» sheshendikterimen birge qazaqtyń áıgili de aıbarly bıleri ekendigin tanytý, dilmar sheshendikterine baılanysty áńgime, ańyzdardy taldata oqytý, mazmunyn meńgertý, qurylysyn tanytý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń sheshender sózderindegi oralymdy ótkir oıdy tanyp, taldaı bilýlerin jetildire otyryp, shyǵarmashylyq izdeniske baǵyttaý, mánerlep oqý sheberligin, sóıleý
mádenıetin qalyptastyrý.
Tárbıeligi: El tutastyǵyn saqtaýǵa zor maǵyna bergen bıler kelbetin úlgi tutý, isterin ónege etý, halyqtyq mura - sheshendik sózderdi jáne halyqtyq salt - dástúrimizdi saqtap, sheshendik ónerdi qadirleýge, ulttyq qundylyqtardy baǵalaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilim berý.
Sabaqtyń túri: Dástúrli emes
Sabaqtyń ádisi: STO (Blým)
Sabaqtyń kórnekiligi: Bıler sýretteri, tirek syzbalar.
Sabaqtyń qural - jabdyqtar: Interaktıvti taqta.
Pánaralyq baılanys: Tarıh, qazaq tili.
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi
Oqýshylarmen amandasý, sabaqqa nazaryn aýdarý.
II. Úı tapsyrmasyn suraý. Zymyran suraqtar.
1. Halyq aýyz ádebıetiniń salalaryn ata
2. Sheshendik sózder degenimiz ne?
3. Sheshendik ónerdiń qundylyǵy jáne qıyndyǵy týraly aıtylǵan sózder.
4. Sheshendik sózderdiń ózindik erekshelikteri qandaı?
5. Dúnıede ne ólmeıdi?
III. Jańa sabaq.
Kezeńderi ------------- Oqýshylardyń is – áreketteri.
Bilim ------------------- «Úsh paıǵambar» atanǵan bıler týraly
Túsiný ----------------- «Atanyń sózi - aqyldyń keni» ıntellektýaldy oıyn
Qolda ----------------- «Úsh kemeńger, dúldilim» atty shaǵyn kórinis
Taldaý ---------------- 1. Semantıkalyq karta
1. Jınaqtaý ---------- Sheshendiktiń taǵy bir tarmaǵy – maqal - mátelder.
2. Toptastyr-----------Baǵalaý. «Ne úırendim, ne bildim?» Osy sabaqtan «Júregime ne túıdim?»
(Saıahatshy, zertteýshi A. Ianýshkeevıchtiń sózi tyńdalady)
Taqtada bıler sýretteri kórsetiledi.
«Men qazaq aqynynyń sýyryp salma ónerin, asqaqtata salǵan ánin tyńdap, erekshe áserge bólendim, budan birneshe kún buryn eki el egesinde sharshy toptyń aldynda sóz sóılegen sheshenderdi kórgen edim, sonda men týmysynda Demosfen, Sıserondardy estip, bilmegen jandardyń jeztańdaı dilmarlyǵyna tań - tamasha bolǵan edim. Al búgin meniń aldymda ne oqı, ne jaza bilmeıtin aqyndar bulbuldap saırap otyr. Jaratqan ıesi mundaı óner bergen halyq mádenıet álemine ógeı bolýǵa tıis emes...»
Muǵalim sózi: Ataqty orys zertteýshisin tań etken sheshender men aqyndar sıaqty
Jırenshe sheshen aıtyp ketken jaqsylar qatarynda bir - birinen bóle-jara qaraýǵa kelmeıtin áıgili Tóle, Qazybek, Áıteke bılerge arnalǵan búgingi sabaǵymyzdy bastaımyz.
Tóle bı, er Qazybek, tildi Áıteke,
Asqar taý Qazyǵurttaı bilim edi.
Biri kún, biri týǵan aıdaı bolyp,
Zamanǵa sáıkesimen kelip edi
(Qazanǵap Baıboluly)
Endi, sol ótken babalardy tyńdaıyq
1. Toppen jumys.(Beıne jazbadan úzindi)
Ár top oqýshylary I top Tóle bı
II top Qazybek bı
III. top Áıteke bıler týraly ózderi daıyndalyp kelgenderi boıynsha sóıleıdi.
(Aýyzsha jaýaptary tyńdalyp jatqanda bıler sýretterin ekranǵa shyǵarý.)
2. «Atanyń sózi - aqyldyń keni» atty ıntellektýaldy oıynyn júrgizbekpin.
Oıyn talaby - uıashyqtarda berilgen bı - sheshenderdiń sózderin jalǵastyrý.
10 20 30 40 50
Suraqtar. Óleń jolyn jalǵastyrý.
50 Tegimdi meniń surasań,
Dýlattan tarap órbigen
Janystan shyqqan Tóle edim...
(Óleńniń jalǵasyn aıt)
50 Jamanǵa da baq qonatyn kún bolady,
Bireýdiń ótirigi shyn bolady.
(Kimniń óleńi, óleńdi jalǵastyr)
40 Jańbyr jaýmasa,
Jer jetim
(Kimniń óleńi, ári qaraı jalǵastyr)
30 Buqar jyraýdyń qartaıǵan kezinde kóńilin suramaq bolyp Qaz daýysty Qazybek keledi.
Tósekte jatqan Buqar jyraý:
- Birden onǵa deıin sannyń maǵynasyn maǵan eshkim aıtyp bere almady, Qazybek sen aıtyp bershi? – degen. (Qazybektiń bergen jaýabyn aıt)
30 Qalmaqtyń hany Qońtajyǵa Qazybektiń aıtqan sózin aıt.
20 Qazybektiń «kim jaqyn, ne qymbat, ne qıyn?» degen úsh suraqqa bergen jaýabyn aıt.
20Eki adam kerisse, onyń arty qyzyl shoq,
Biz úsh júz kerispeıik, keliseıik.
(Kimniń óleńi, jalǵasyn aıt)
10 Ashý degen aǵyn sý,
Aldyn ashsań arqyrar.
(Kimniń óleńi, jalǵasyn aıt)
10 Sýalmaıtyn sýat joq,
Tartylmaıtyn bulaq joq.
(Kimniń óleńi, jalǵasyn aıt)
3. Ár top ózderi daıyndap kelgen kórinisterin kórsetedi.
I top. Ánet baba men Tóle
II top. Qazybek bıdiń tóreligi
III top. Áıteke bıligi.
4. Semantıkalyq karta
№---- Sheshendik sózder, olardyń taqyryptary ------- Tóle bı --- Áıteke bı ------- Qazybek bı
1.---- «On jumbaqtyń jaýabyn tapqan bı kim?» ----------------------------------------------------+
2.----«Alty atasyn arqalap júrgendi senderden kórdik» -----------------+
3.----«Jańa úıretken jas tulpar»------------------------------------------------------------------------+
4.---- «Yntymaǵy bar eldi jaý almaıdy» ---------------------+
5.---- «El shetine jaý kelse, qabyrǵaly bıge kósh» ----------+
6.---- «Kúltóbeniń basynda kúnde jıyn» ----------------------------------------+
5. Sheshendiktiń taǵy bir tarmaǵy - maqal - mátelder.
Meniń suraǵyma kim maqalmen jaýap beredi eken?
I top. Sıyrdyń súti qaı jerinde?
(Sıyrdyń súti tilinde)
II top. Ne sıpaǵandy bilmeıdi?
(Sıyr sıpaǵandy bilmeıdi)
III top. Qandaı bala súıkimdi?
(Kúlsheli bala súıkimdi)
IV. Jańa sabaqty bekitý.
«Úsh paıǵambar» atanǵan úsh bı týraly áńgimeler men nárli sózderinen alǵan bilimimizge saraptama jasaıyq. El muńyn muńdaǵan, halqyna qyzmet etken bıler boıyndaǵy qasıetterden olardy taǵy kimder retinde tanydyq?
«Toptastyrý» strategıasy
Bı
↓
Oıshyl, ǵalym
tárbıeshi
Elshi, mámileger
Zańger
Saıasatker, qoǵam qaıratkeri
sheshen
psıholog
aqyn
oıshyl
V. Qorytyndylaý
Refleksıa
2. Ne úırendim, ne bildim?
Osy sabaqtan
«Júregime ne túıdim?»
Oqýshylar jaýabynan keıin(taqtada úsh bıdiń eskertkish - músinderi shyǵyp turady)
«Shynaıy sheshen - jarqyn tulǵa demekshi, bılerimizdiń qazaq eli tórindegi jaryq
juldyzdardyń biregeıleri ekendigin tanydyq dep oılaımyn. Jırenshe sheshen aıtqan «jaqsylar» bizdiń rýhy kúshti sheshenderimiz ekeni daýsyz. Urpaǵy - sender umytpaı, ulaǵatty sózderin jattap, aıtyp júrseńder, olardyń attarynyń kókeıimizde máńgi shyrqap turǵany emes pe? Myna ózderińe jaqsy tanys eskertkish - músindegi qıaǵa kóz tikken babalardyń otyrysy el irgesiniń myǵym ekenin ańǵartatyndaı. Osyndaı tól tilimizde sóz kestesin tógiltip, ádildikke júgingen azamattar arman etken Táýelsizdigimiz baıandy bolǵaı.
VI. Oqýshylardy baǵalaý.
Oqýshy ózin - ózi baǵalaıdy, sosyn muǵalim baǵalaıdy.
VIİ. Úıge tapsyrma.
«Shynaıy sheshen - jarqyn tulǵa» (shaǵyn shyǵarma - oıtolǵaý jazý)
Qazaq ádebıeti
Janzaqova Rahıa
Sabaqtyń taqyryby: Sheshendik sózder - qundy mura, asyl qazyna (prezentasıasymen)
Tóle bı, Qazybek bı, Áıteke bı.
Sabaqtyń maqsaty: Bilimdilik. Oqýshylarǵa sheshendik sózdiń túrleri, erekshelikteri týraly maǵlumatty tereńdete túsý, Tóle, Qazybek, Áıteke bı ómirleri jaıly málimet berý, olardyń kórkem sózden «saraı salǵan» sheshendikterimen birge qazaqtyń áıgili de aıbarly bıleri ekendigin tanytý, dilmar sheshendikterine baılanysty áńgime, ańyzdardy taldata oqytý, mazmunyn meńgertý, qurylysyn tanytý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń sheshender sózderindegi oralymdy ótkir oıdy tanyp, taldaı bilýlerin jetildire otyryp, shyǵarmashylyq izdeniske baǵyttaý, mánerlep oqý sheberligin, sóıleý
mádenıetin qalyptastyrý.
Tárbıeligi: El tutastyǵyn saqtaýǵa zor maǵyna bergen bıler kelbetin úlgi tutý, isterin ónege etý, halyqtyq mura - sheshendik sózderdi jáne halyqtyq salt - dástúrimizdi saqtap, sheshendik ónerdi qadirleýge, ulttyq qundylyqtardy baǵalaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilim berý.
Sabaqtyń túri: Dástúrli emes
Sabaqtyń ádisi: STO (Blým)
Sabaqtyń kórnekiligi: Bıler sýretteri, tirek syzbalar.
Sabaqtyń qural - jabdyqtar: Interaktıvti taqta.
Pánaralyq baılanys: Tarıh, qazaq tili.
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi
Oqýshylarmen amandasý, sabaqqa nazaryn aýdarý.
II. Úı tapsyrmasyn suraý. Zymyran suraqtar.
1. Halyq aýyz ádebıetiniń salalaryn ata
2. Sheshendik sózder degenimiz ne?
3. Sheshendik ónerdiń qundylyǵy jáne qıyndyǵy týraly aıtylǵan sózder.
4. Sheshendik sózderdiń ózindik erekshelikteri qandaı?
5. Dúnıede ne ólmeıdi?
III. Jańa sabaq.
Kezeńderi ------------- Oqýshylardyń is – áreketteri.
Bilim ------------------- «Úsh paıǵambar» atanǵan bıler týraly
Túsiný ----------------- «Atanyń sózi - aqyldyń keni» ıntellektýaldy oıyn
Qolda ----------------- «Úsh kemeńger, dúldilim» atty shaǵyn kórinis
Taldaý ---------------- 1. Semantıkalyq karta
1. Jınaqtaý ---------- Sheshendiktiń taǵy bir tarmaǵy – maqal - mátelder.
2. Toptastyr-----------Baǵalaý. «Ne úırendim, ne bildim?» Osy sabaqtan «Júregime ne túıdim?»
(Saıahatshy, zertteýshi A. Ianýshkeevıchtiń sózi tyńdalady)
Taqtada bıler sýretteri kórsetiledi.
«Men qazaq aqynynyń sýyryp salma ónerin, asqaqtata salǵan ánin tyńdap, erekshe áserge bólendim, budan birneshe kún buryn eki el egesinde sharshy toptyń aldynda sóz sóılegen sheshenderdi kórgen edim, sonda men týmysynda Demosfen, Sıserondardy estip, bilmegen jandardyń jeztańdaı dilmarlyǵyna tań - tamasha bolǵan edim. Al búgin meniń aldymda ne oqı, ne jaza bilmeıtin aqyndar bulbuldap saırap otyr. Jaratqan ıesi mundaı óner bergen halyq mádenıet álemine ógeı bolýǵa tıis emes...»
Muǵalim sózi: Ataqty orys zertteýshisin tań etken sheshender men aqyndar sıaqty
Jırenshe sheshen aıtyp ketken jaqsylar qatarynda bir - birinen bóle-jara qaraýǵa kelmeıtin áıgili Tóle, Qazybek, Áıteke bılerge arnalǵan búgingi sabaǵymyzdy bastaımyz.
Tóle bı, er Qazybek, tildi Áıteke,
Asqar taý Qazyǵurttaı bilim edi.
Biri kún, biri týǵan aıdaı bolyp,
Zamanǵa sáıkesimen kelip edi
(Qazanǵap Baıboluly)
Endi, sol ótken babalardy tyńdaıyq
1. Toppen jumys.(Beıne jazbadan úzindi)
Ár top oqýshylary I top Tóle bı
II top Qazybek bı
III. top Áıteke bıler týraly ózderi daıyndalyp kelgenderi boıynsha sóıleıdi.
(Aýyzsha jaýaptary tyńdalyp jatqanda bıler sýretterin ekranǵa shyǵarý.)
2. «Atanyń sózi - aqyldyń keni» atty ıntellektýaldy oıynyn júrgizbekpin.
Oıyn talaby - uıashyqtarda berilgen bı - sheshenderdiń sózderin jalǵastyrý.
10 20 30 40 50
Suraqtar. Óleń jolyn jalǵastyrý.
50 Tegimdi meniń surasań,
Dýlattan tarap órbigen
Janystan shyqqan Tóle edim...
(Óleńniń jalǵasyn aıt)
50 Jamanǵa da baq qonatyn kún bolady,
Bireýdiń ótirigi shyn bolady.
(Kimniń óleńi, óleńdi jalǵastyr)
40 Jańbyr jaýmasa,
Jer jetim
(Kimniń óleńi, ári qaraı jalǵastyr)
30 Buqar jyraýdyń qartaıǵan kezinde kóńilin suramaq bolyp Qaz daýysty Qazybek keledi.
Tósekte jatqan Buqar jyraý:
- Birden onǵa deıin sannyń maǵynasyn maǵan eshkim aıtyp bere almady, Qazybek sen aıtyp bershi? – degen. (Qazybektiń bergen jaýabyn aıt)
30 Qalmaqtyń hany Qońtajyǵa Qazybektiń aıtqan sózin aıt.
20 Qazybektiń «kim jaqyn, ne qymbat, ne qıyn?» degen úsh suraqqa bergen jaýabyn aıt.
20Eki adam kerisse, onyń arty qyzyl shoq,
Biz úsh júz kerispeıik, keliseıik.
(Kimniń óleńi, jalǵasyn aıt)
10 Ashý degen aǵyn sý,
Aldyn ashsań arqyrar.
(Kimniń óleńi, jalǵasyn aıt)
10 Sýalmaıtyn sýat joq,
Tartylmaıtyn bulaq joq.
(Kimniń óleńi, jalǵasyn aıt)
3. Ár top ózderi daıyndap kelgen kórinisterin kórsetedi.
I top. Ánet baba men Tóle
II top. Qazybek bıdiń tóreligi
III top. Áıteke bıligi.
4. Semantıkalyq karta
№---- Sheshendik sózder, olardyń taqyryptary ------- Tóle bı --- Áıteke bı ------- Qazybek bı
1.---- «On jumbaqtyń jaýabyn tapqan bı kim?» ----------------------------------------------------+
2.----«Alty atasyn arqalap júrgendi senderden kórdik» -----------------+
3.----«Jańa úıretken jas tulpar»------------------------------------------------------------------------+
4.---- «Yntymaǵy bar eldi jaý almaıdy» ---------------------+
5.---- «El shetine jaý kelse, qabyrǵaly bıge kósh» ----------+
6.---- «Kúltóbeniń basynda kúnde jıyn» ----------------------------------------+
5. Sheshendiktiń taǵy bir tarmaǵy - maqal - mátelder.
Meniń suraǵyma kim maqalmen jaýap beredi eken?
I top. Sıyrdyń súti qaı jerinde?
(Sıyrdyń súti tilinde)
II top. Ne sıpaǵandy bilmeıdi?
(Sıyr sıpaǵandy bilmeıdi)
III top. Qandaı bala súıkimdi?
(Kúlsheli bala súıkimdi)
IV. Jańa sabaqty bekitý.
«Úsh paıǵambar» atanǵan úsh bı týraly áńgimeler men nárli sózderinen alǵan bilimimizge saraptama jasaıyq. El muńyn muńdaǵan, halqyna qyzmet etken bıler boıyndaǵy qasıetterden olardy taǵy kimder retinde tanydyq?
«Toptastyrý» strategıasy
Bı
↓
Oıshyl, ǵalym
tárbıeshi
Elshi, mámileger
Zańger
Saıasatker, qoǵam qaıratkeri
sheshen
psıholog
aqyn
oıshyl
V. Qorytyndylaý
Refleksıa
2. Ne úırendim, ne bildim?
Osy sabaqtan
«Júregime ne túıdim?»
Oqýshylar jaýabynan keıin(taqtada úsh bıdiń eskertkish - músinderi shyǵyp turady)
«Shynaıy sheshen - jarqyn tulǵa demekshi, bılerimizdiń qazaq eli tórindegi jaryq
juldyzdardyń biregeıleri ekendigin tanydyq dep oılaımyn. Jırenshe sheshen aıtqan «jaqsylar» bizdiń rýhy kúshti sheshenderimiz ekeni daýsyz. Urpaǵy - sender umytpaı, ulaǵatty sózderin jattap, aıtyp júrseńder, olardyń attarynyń kókeıimizde máńgi shyrqap turǵany emes pe? Myna ózderińe jaqsy tanys eskertkish - músindegi qıaǵa kóz tikken babalardyń otyrysy el irgesiniń myǵym ekenin ańǵartatyndaı. Osyndaı tól tilimizde sóz kestesin tógiltip, ádildikke júgingen azamattar arman etken Táýelsizdigimiz baıandy bolǵaı.
VI. Oqýshylardy baǵalaý.
Oqýshy ózin - ózi baǵalaıdy, sosyn muǵalim baǵalaıdy.
VIİ. Úıge tapsyrma.
«Shynaıy sheshen - jarqyn tulǵa» (shaǵyn shyǵarma - oıtolǵaý jazý)
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Taqyryby: Kómirsýlar. Mono jáne dısaharıdterdiń hımıalyq qasıetteri.
-
Táýelsiz memleketimizdiń erteńi - urpaqtyń rýhanı baılyǵy men mádenıetin, sanaly ulttyq oılaý qableti men bilimine, iskerligine baılanysty. Osy oraıda elimizdiń bilim berý júıesinde álemdik deńgeıg...
