InfoHub Logo

Sol kúni abıtýrıentterdiń jazǵan shyǵarma jumysynyń qorytyndysy óte kesh shyqqan edi. Buryn bulaı bolmaǵan. Bul kezde qas qaraıyp ta ketken bolatyn. Al ishten áli habar joq. Oqý ornynyń aýlasy qaraqurym adamǵa toly. Bular - shyǵarma jumysynyń qorytyndysyn kútip turǵan abıtýrıentter men solardyń ata-analary nemese jaqyndary. Sol kópshiliktiń arasynda bul da óziniń jazǵan shyǵarma jumysynyń qorytyndysyn kútip otyrdy.

İlgerirekte til-ádebıettiń muǵalimdigine túsý úshin, abıtýrıentterden shyǵarma jumysyn alatyn. Ózi mektep qabyrǵasynda júrgende-aq shyǵarma jumysyn jazǵandy qalap turýshy edi. Odan keıingi bir unamdy tapsyrmasy - qazaq tili sabaǵynda sóılem quraý tapsyrmasy bolatyn. Ustaz bul tapsyrmany úıge de beredi nemese synyptaǵy sabaq ústinde otyryp ta sóılem quratady. Odan keıin taǵy da bir tapsyrma boldy. Ol qazaq tili sabaǵynyń ústinde mazmundama jazý jumysy edi. Bul - shyǵarma jumysyna qaraǵanda oryndalýy asa qıyn emes kórinetin tapsyrma. Óıtkeni munda ustaz álginde ǵana daıyn mátindi oqyp bergen. Endi osy mátinniń jelisinen shyqpaı otyryp mazmundap berý ǵana qalǵan edi. Al shyǵarma jumysy buǵan qaraǵanda kúrdelirek ári onda erkindik bar. Mektep qabyrǵasynda júrgende óleń, áńgime nemese maqala jazý sıaqty jumystarmen aınalysqan emes. Al shákirttik kúnderindegi joǵarydaǵy tapsyrmalar esinde saqtalyp qalǵan.

Bul til-ádebıet muǵalimdigine alǵash tapsyrǵanda mektep qabyrǵasynan endi ǵana kelgen edi. Sondyqtan shyǵarma jumysyn birden-aq baǵdarlamalyq taqyrypqa jazdy. Ǵabıt Músirepovtiń "Qazaq soldaty" romany. Osyndaǵy Qaırosh beınesin ashýy kerek edi. Al ekinshi ret tapsyrǵanda bul mekteptiń baǵdarlamasynan alystaı bastaǵan. Sondyqtan baǵdarlamalyq taqyrypty tańdamady. Erkin taqyrypqa toqtaldy. "Komsomoldar - jas qaıraty elimniń". Bul óziniń tańdap alǵan osy taqyrybyn ashyp shyǵýy kerek bolatyn. Ekeýinde da jazbasha emtıhannan ótkenimen, aýyzshaǵa kelgende daıyndyǵy jetpeı súringen edi.

Endi úshinshi márte tapsyryp otyr. Bul joly da ózine erkin taqyrypty tańdap aldy. Aral óńiriniń ekologıalyq jaǵdaıy, Aral qasireti, Aral taǵdyry. Taqyryptyń negizgi mazmuny osy edi. Oılanyp, shyǵarma jumysyna Ana beınesin aldy. Aral qasireti jóninde óziniń ulyna Ana baıandap beretin edi. Endi osy jumysynyń qorytyndysyn kútip otyr.

Bir kezde aýladaǵy kópshilikti shyǵarma jumysynyń qorytyndysy shyqty degen daýys eleń etkizdi.

Shyǵarma synaǵynan bul joly da ótken eken. Emtıhan qaǵazyn ashyp qaraǵanda komısıa óziniń jumysyn "jaqsy" dep baǵalaǵanyn kórdi. Osyǵan qýanyp qaldy. Óıtkeni komısıa óziniń jumysyn ortasha dep baǵalasa da, bul soǵan qanaǵat etkeli tur edi. Keıin oılap qarasa, baǵanyń bir saty da bolsa joǵary qoıylýy buǵan konkýrsta basymdyq beredi eken. Bul, áıteýir, emtıhannan ótsem boldy depti. Al sol jyly bul mamandyqqa konkýrs óte qatty bolǵan edi.

Budan soń ekinshi emtıhanyna kirdi. Komısıa quramynda úsh adam otyr edi. Ortada áıel adam, onyń oń jaǵynda boıjetken jas qyz, al sol jaǵynda aq kóılek kıgen er adam otyrǵan. Bul osy úsh adamdy da sodan keıin qaıtyp kezdestirgen emes.

Bıletine jaýap bergeli kele jatqanda, er adam túregelip syrtqa shyǵyp ketti. Ol qaıta kirgende, bul jaýabyn aıaqtap bolǵan edi. Budan emtıhandy komısıanyń qalǵan eki múshesi qabyldady.

Bılette Spandıar Kóbeevtiń "Qalyń mal" romany bolǵany esinde. Sebebi emtıhan qabyldap otyrǵan áıel osy romanǵa kóbirek toqtaldy. Sońynda abıtýrıenttiń ózi osy roman jóninde ne oılaıdy, sony bilgisi keldi.

Osy kezde emtıhan komısıasynyń múshesi bolyp otyrǵan qyz: "Apaı, emtıhan qaǵazyn toltyra bereıin be?" - dedi. Áıel kúldi: "Aý, tura tursańshy, jaýabyn aıaqtap bolsyn da".

Aralaryndaǵy osy bir til qatysýlarynan myna eki komısıa múshesiniń ózin emtıhannan ótkizgeli jatqanyn bildi. Osyǵan deıin eki márte ala almaǵan emtıhanynan ótkeli jatyr edi. Osy kezde syrttan er adam kirdi. Áıel er adamǵa: "Myna balany emtıhannan ótkizgeli jatyrmyz", - dedi. "Ózderiń bilińder, - dedi er adam. - Men bul balanyń jaýabyn tyńdaýǵa qatysqan joqpyn". Emtıhan qaǵazy toltyrylyp, qolyna berildi. Osymen mamandyǵyna saı emtıhandary aıaqtalǵan bolatyn. Úshinshi emtıhany da bar edi, biraq odan baǵa qoıylmaıtyn. Sebebi ol mamandyqqa baılanysty emtıhan emes. Tek ótti nemese ótken joq dep belgilenetin.

Dárishanadan shyǵa bere emtıhan qaǵazyndaǵy ekinshi "tórttigin" kórdi. Endi muny osy eki "tórttik" baǵasy til-ádebıet muǵalimdigine túsirgeli tur edi.

Oqyp júrgeninde mektep bitirý emtıhanynda qandaı shyǵarma jumysyn jazǵan edim, sony qaıtadan oqyp kórer me edi degen oı keletin. Biraq munyń múmkin emes ekenin de biledi. Áıtse de sonyń bir kúni múmkindigi kelgeni. Oqýyn bitirip, mektepke jumysqa kelgeninde, ózine sabaq bergen ádebıet pániniń muǵalimi zeınet demalysyna shyqty da, buǵan ádebıet kabıneti men sol kabınettiń ishindegi seıftiń kiltin ustatty. Jumysy osy seıftiń ishinen tabyldy. Endi óziniń mektep bitirý emtıhanyndaǵy shyǵarma jumysyn oqyp otyrdy. "Uly Otan soǵysy jyldaryndaǵy Jambyl jyrlary". Mektep bitirý emtıhanyn osy taqyrypqa jazǵan eken.

---