Shyńǵys Aıtmatovtyń "Naıman-Ana" ("Ǵasyrdan uzaq kún" romannan úzindi
Almaty oblysy, Eńbekshiqazaq aýdany,
Jańashar aýyly, T. rysqulov atyndaǵy orta mekteptiń
qazaq tili men ádebıet páni muǵalimi
Temırkýlova Madına Sýleımenqyzy
Qazaq ádebıeti 8 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Sh. Aıtmatov «NAIMAN - ANA»
Sabaqtyń maqsaty: 1. Sh. Aıtmatovtyń ómiri men shyǵarmashylyǵyna sholý jasata otyryp, «Naıman - Ana» áńgimesiniń sújetin meńgertý.
2. Oqyta úırete otyryp, oqýshynyń tanymdylyǵyn arttyrý. jazýshynyń ıdeıasyn túsine bilýge baýlý. Bilim daǵdylaryn damytý.
3. Oqýshynyń oı - órisin keńeıte otyryp, til baılyǵyn damytý. Máńgúrttikten aýlaq bolýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: modýldik oqytý tehnologıasy.
Qoldanylatyn ádis - tásilder: oqyta úıretý tásili, suraq - jaýap
Kórnekilik quraldar: Sh. Aıtmatovtyń shyǵarmalary, syzba - shema, karta, kartochkalar jáne býklet.
Pánaralyq baılanys: tarıh, geografıa.
Sabaqtyń barysy.
1. Kirispe bólimi
Shyńǵys Tórequluly Aıtmatov – baýyrlas qyrǵyz halqynyń uly jazýshysy. Ol 1928 jyly 12 jeltoqsanda Qyrǵyzstannyń Talas oblysynyń Sheker aýlynda dúnıege kelgen.
Sh. Aıtmatovty biz qyrǵyz - qazaqqa ortaq jazýshy deımiz. Olaı deıtin sebebimiz, ol Máskeýdegi ádebıet ınstıtýtynda oqyp júrgen kezde qazaqtyń bilikti, bilimdi synshysy Qaljan Nurmahanovpen birge oqıdy. Sol kisiniń yqpaly, áseri kóp bolady. Keıin álem jazýshylarynyń bel ortasynda júretin Muhtar Áýezov te oǵan qamqor bolǵan, kóp kómek kórsetken. Sh. Aıtmatov eńbekteri óte mol.
2. Sóılesý bólimi.
İ týr. Mátinmen jumys.
a) Oqýshylardy bes topqa bólip, soǵan sáıkes shyǵarmany da mazmuny boıynsha bes bólikke bóle otyryp oqytqyzý.
á) Ár toptaǵy oqýshy ózi oqyǵan abzasqa at qoıa otyryp, mátinge tezıs jasaý.
b) Mátinniń ár bólimderine qaraı kompozısıalyq qurylymyna taldaý jasaý.
«Naıman – Ana».
İ. Ekspozısıasy: Tarıhqa kóz júgirtý.
1. Quldyqta qalǵan tutqyndardyń kúni.
2. Ańyzǵa aınalǵan Ana - Beıit zıraty.
3. Eń aýyr jaza.
4. Ananyń óz - ózimen syrlasýy.
5. Tarıhqa kóz júgirtý.
İİ. Bastalýy: Saýdagerlerdiń dastarhan basyndaǵy áńgimesi.
İİİ. Damýy: Naıman - Ananyń Saryózekke attanýy.
IV. Sharyqtaý shegi: Óz anasyn tanymaǵan jas jaýynger.
V. sheshimi: Naıman - Ananyń óz balasynyń qolynan mert bolýy.
Qosymsha qoıylatyn suraqtar:
1. Saryózekti kartadan kórset.
2. Ananyń monology mátinniń qaı bóliminde kezdesedi?
3. Jýan - jýandar degen kimder? Olar týraly tarıhtan ne bilesiń?
4. Aq ingendi, Naıman - Anany sýrettegen jerin mátinnen taýyp oqyp ber.
5. Qoja Ahmet Iassaýı jáne Túrkistan qalasy týraly ne bilesiń?
6. Jolamannyń beınesin taýyp oqyp ber.
7. Jazýshy jýan - jýandardyń beınesin qalaı kórsetken?
İİ týr. Shyǵarmashylyq jumys. Tanymdyq suraqtar.
1. Ana - Beıitti halyq nelikten sonshama qasıet tutady?
Tapsyrma: Mátinniń mazmunyna júgine otyryp jaýap berý.
2. Máńgúrt ulyn izdep kele jatqan ana qandaı psıhologıalyq kúıde boldy?
Tapsyrma: Mátinnen taýyp ber.
3. Jaýyzdyqqa, onyń asqan túrli adamdy aqyl - esten aıyrýǵa senderdiń kózqarastaryń qandaı?
Tapsyrma: Ózindik oıyn, pikirin aıtý.
4. Balasy tiri bolsa da ana ne úshin joqtaý jyryn aıtty? «Joqtaý» týraly ne bilesiń?
Tapsyrma: ulttyq salt - dástúr negizinde jaýap berý.
5. Romandaǵy «Máńgúrt» sóziniń astary nede dep bilesińder? Qazirgi zamannyń «máńgúrtteri» dep qandaı adamdy aıtýǵa bolady? Naıman - Anadaǵy máńgúrttiń olardan aıyrmashylyǵy nede?
Tapsyrma: Ómirmen baılanystyryp óz oıyńdy aıt.
İİİ týr «Mátindi oqyta úıretý» oıyny.
a) Ár top kelesi topqa ózderiniń oqyǵan bólimderi boıynsha eń qıyn jáne ońaı 3 suraq quraıdy. Oǵan kelesi top jaýap beredi. Suraq qoıǵan top qarsylasynyń jaýabyn ózderi baǵalaıdy.
Ońaı suraqtar
1. Máńgúrt degen balanyń esimi kim?
2. Ana - Beıit mazary qaıda ornalasqan?
3. - Jýan - jýandar degen kimder?
Qıyn suraqtar
1. Ana - beıittiń qandaı tarıhy bar?
2. Ana basyndaǵy aq jaýlyq nege aq qusqa aınaldy?
3. Jazýshy qandaı álemdik máseleni kóterip otyr.
á) «Qosjazba kúndelik» strategıasy.
Maǵan áser etken epızod
Naıman - Ananyń Aq ingenmen balasyn jan ushyra izdeýi.
Ananyń aıaýsyz ólimi.
Ol týraly meniń oıym
Árbir ana balasy úshin nege bolsa da barady.
Qorytyndy bólim.
a) Muǵalimniń sabaqty qorytyndy sózi
á) Oqýshylardyń bilimin baǵalaý.
Sarapshylar «baǵalaý paraǵyn» paıdalana otyryp, oqýshylardyń jınaǵan upaılaryna qaraı bilimderin baǵalaıdy.
b) Úıge tapsyrma: «Borandy beket» romanynyń kez kelgen ózińe unaǵan bólimine shaǵyn senarı jazyp kelý.
Tolyq nusqasyn júkteý
Jańashar aýyly, T. rysqulov atyndaǵy orta mekteptiń
qazaq tili men ádebıet páni muǵalimi
Temırkýlova Madına Sýleımenqyzy
Qazaq ádebıeti 8 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Sh. Aıtmatov «NAIMAN - ANA»
Sabaqtyń maqsaty: 1. Sh. Aıtmatovtyń ómiri men shyǵarmashylyǵyna sholý jasata otyryp, «Naıman - Ana» áńgimesiniń sújetin meńgertý.
2. Oqyta úırete otyryp, oqýshynyń tanymdylyǵyn arttyrý. jazýshynyń ıdeıasyn túsine bilýge baýlý. Bilim daǵdylaryn damytý.
3. Oqýshynyń oı - órisin keńeıte otyryp, til baılyǵyn damytý. Máńgúrttikten aýlaq bolýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: modýldik oqytý tehnologıasy.
Qoldanylatyn ádis - tásilder: oqyta úıretý tásili, suraq - jaýap
Kórnekilik quraldar: Sh. Aıtmatovtyń shyǵarmalary, syzba - shema, karta, kartochkalar jáne býklet.
Pánaralyq baılanys: tarıh, geografıa.
Sabaqtyń barysy.
1. Kirispe bólimi
Shyńǵys Tórequluly Aıtmatov – baýyrlas qyrǵyz halqynyń uly jazýshysy. Ol 1928 jyly 12 jeltoqsanda Qyrǵyzstannyń Talas oblysynyń Sheker aýlynda dúnıege kelgen.
Sh. Aıtmatovty biz qyrǵyz - qazaqqa ortaq jazýshy deımiz. Olaı deıtin sebebimiz, ol Máskeýdegi ádebıet ınstıtýtynda oqyp júrgen kezde qazaqtyń bilikti, bilimdi synshysy Qaljan Nurmahanovpen birge oqıdy. Sol kisiniń yqpaly, áseri kóp bolady. Keıin álem jazýshylarynyń bel ortasynda júretin Muhtar Áýezov te oǵan qamqor bolǵan, kóp kómek kórsetken. Sh. Aıtmatov eńbekteri óte mol.
2. Sóılesý bólimi.
İ týr. Mátinmen jumys.
a) Oqýshylardy bes topqa bólip, soǵan sáıkes shyǵarmany da mazmuny boıynsha bes bólikke bóle otyryp oqytqyzý.
á) Ár toptaǵy oqýshy ózi oqyǵan abzasqa at qoıa otyryp, mátinge tezıs jasaý.
b) Mátinniń ár bólimderine qaraı kompozısıalyq qurylymyna taldaý jasaý.
«Naıman – Ana».
İ. Ekspozısıasy: Tarıhqa kóz júgirtý.
1. Quldyqta qalǵan tutqyndardyń kúni.
2. Ańyzǵa aınalǵan Ana - Beıit zıraty.
3. Eń aýyr jaza.
4. Ananyń óz - ózimen syrlasýy.
5. Tarıhqa kóz júgirtý.
İİ. Bastalýy: Saýdagerlerdiń dastarhan basyndaǵy áńgimesi.
İİİ. Damýy: Naıman - Ananyń Saryózekke attanýy.
IV. Sharyqtaý shegi: Óz anasyn tanymaǵan jas jaýynger.
V. sheshimi: Naıman - Ananyń óz balasynyń qolynan mert bolýy.
Qosymsha qoıylatyn suraqtar:
1. Saryózekti kartadan kórset.
2. Ananyń monology mátinniń qaı bóliminde kezdesedi?
3. Jýan - jýandar degen kimder? Olar týraly tarıhtan ne bilesiń?
4. Aq ingendi, Naıman - Anany sýrettegen jerin mátinnen taýyp oqyp ber.
5. Qoja Ahmet Iassaýı jáne Túrkistan qalasy týraly ne bilesiń?
6. Jolamannyń beınesin taýyp oqyp ber.
7. Jazýshy jýan - jýandardyń beınesin qalaı kórsetken?
İİ týr. Shyǵarmashylyq jumys. Tanymdyq suraqtar.
1. Ana - Beıitti halyq nelikten sonshama qasıet tutady?
Tapsyrma: Mátinniń mazmunyna júgine otyryp jaýap berý.
2. Máńgúrt ulyn izdep kele jatqan ana qandaı psıhologıalyq kúıde boldy?
Tapsyrma: Mátinnen taýyp ber.
3. Jaýyzdyqqa, onyń asqan túrli adamdy aqyl - esten aıyrýǵa senderdiń kózqarastaryń qandaı?
Tapsyrma: Ózindik oıyn, pikirin aıtý.
4. Balasy tiri bolsa da ana ne úshin joqtaý jyryn aıtty? «Joqtaý» týraly ne bilesiń?
Tapsyrma: ulttyq salt - dástúr negizinde jaýap berý.
5. Romandaǵy «Máńgúrt» sóziniń astary nede dep bilesińder? Qazirgi zamannyń «máńgúrtteri» dep qandaı adamdy aıtýǵa bolady? Naıman - Anadaǵy máńgúrttiń olardan aıyrmashylyǵy nede?
Tapsyrma: Ómirmen baılanystyryp óz oıyńdy aıt.
İİİ týr «Mátindi oqyta úıretý» oıyny.
a) Ár top kelesi topqa ózderiniń oqyǵan bólimderi boıynsha eń qıyn jáne ońaı 3 suraq quraıdy. Oǵan kelesi top jaýap beredi. Suraq qoıǵan top qarsylasynyń jaýabyn ózderi baǵalaıdy.
Ońaı suraqtar
1. Máńgúrt degen balanyń esimi kim?
2. Ana - Beıit mazary qaıda ornalasqan?
3. - Jýan - jýandar degen kimder?
Qıyn suraqtar
1. Ana - beıittiń qandaı tarıhy bar?
2. Ana basyndaǵy aq jaýlyq nege aq qusqa aınaldy?
3. Jazýshy qandaı álemdik máseleni kóterip otyr.
á) «Qosjazba kúndelik» strategıasy.
Maǵan áser etken epızod
Naıman - Ananyń Aq ingenmen balasyn jan ushyra izdeýi.
Ananyń aıaýsyz ólimi.
Ol týraly meniń oıym
Árbir ana balasy úshin nege bolsa da barady.
Qorytyndy bólim.
a) Muǵalimniń sabaqty qorytyndy sózi
á) Oqýshylardyń bilimin baǵalaý.
Sarapshylar «baǵalaý paraǵyn» paıdalana otyryp, oqýshylardyń jınaǵan upaılaryna qaraı bilimderin baǵalaıdy.
b) Úıge tapsyrma: «Borandy beket» romanynyń kez kelgen ózińe unaǵan bólimine shaǵyn senarı jazyp kelý.
Tolyq nusqasyn júkteý
You Might Also Like
