InfoHub Logo

Synyptan tys jumystar.
Synyptan tys jumystardy uıymdastyrýda eskeretin jaıttar:
1. Synyptan tys jumys oqýshynyń sabaqta alǵan bilimderi men daǵdylary negizinde uıymdastyrylady.
2. Synyptan tys jumys oqýshy ınısıatıvasynan bastalyp, olardyń jeke qajettilikterin óteıtindeı baǵytta júrgizilýi kerek.
3. Synypta tys jumys oqýshylardy matematıkaǵa qyzyqtyrý maqsatynda ótýi tıis.
Synyptan tys jumystardyń maqsaty:
- oqýshylardyń shyǵarmashylyq izdenisterin damytý.
- ózindik qabiletterin damytý
- qoǵamdyq qarym - qatynasty qalyptastyrý.
Mindeti:
- alǵan bilimderin ári qaraı jetildirý
- óz bilimin tereńdetý qabiletin shyńdaý
- oqýshylardyń belsendiligin, qyzyǵýshylyǵyn arttyrý
- oqýshylardyń ózara qarym - qatynasyn qalyptastyrý
Eńbektenýge, izdenýge yqpal etý.
Talaby:
- Oqýshy qabiletin eskerý
- bilim men tárbıeniń ózara baılanysy
- oqýshynyń oı erkindigi.
Kútiletin nátıje.
- jumystaryn óz betinshe josparlaýǵa úırenedi
- oryndaý tártibin túsinedi
- muǵalimniń nusqaýyn tyńdap, durys oryndaýǵa úırenedi
- óz jumysyna qorytyndy jasaýǵa úırenedi
- til baılyǵy men oılaý qabileti artady.

Synyptan tys júrgiziletin jumys túrleri:
Til shıratýǵa Esep daǵdylaryn jetildirýge Zeıindi shoǵyrlandyrýǵa Tapqyrlyǵy men dúnıe tanymyn arttyrýǵa Keńistiktegi qıalyn damytýǵa jáne qısyndy oılaýdy jetildirýge
Matematıkalyq sanamaqtar, jańyltpashtar, maqal mátelder Labırınt - ter, sıqyrly fıgýralar, arıfmetı - kalyq shytyrmandar, tangramdar Fıgýralar sanyn anyqta, aıyrmashylyǵyn tap, úzbeı júrgiz, uqsastyǵyn tap Jumbaqtar, óleń esepter, matematıkalyq fokýstar, sóz jumbaq - tar, logıka - lyq esepter Geometrıa - lyq konstrýktorlar, mozaıka bólshekterin tabý, rebýstar, arıfmetıka - lyq rebýstar taıaqshalardan fıgýra qurastyrý, sózjumbaqtar
Orystyń uly pedagogy V. A. Sýhomlınskıı:”Mekteptiń basty mindeti - árbir adamnyń daryndylyǵyn ashý, onyń tolyqqandy shyǵarmashylyq, ıntellektýaldyq eńbek jolyn baǵdarlaý, árbir oqýshynyń darynyn dóp basyp tabý, asha túsý, qasterleý” degen.
Bala ómirge qandaı darynmen kelse de oqýsyz, shyǵarmashylyqsyz damýy múmkin emes.

Durys uıymdastyrylǵan sabaq oqýshynyń oı órisin keńeıtedi. Muǵalim únemi oqýshylardyń oılaý belsendiligin arttyryp, bilimge qushtarlyǵyn týdyrǵanda ǵana sabaq maqsatyna jetedi. Al qyzyǵýdy týdyrýdyń ádis - tásilderi óte kóp. Olar sabaq barysyndaǵy: jarystar, estafetalar, olımpıadalar, t. b. Eger oqýshy sabaqqa qyzyqsa, bilimdi ıgerý ońaı jáne ǵylymǵa qurmet sezimi qalyptasady. Sondyqtan zaman talabyna sáıkes oqý úrdisin jetildire otyryp, qoǵam suranystaryna saı jeke tulǵany qalyptastyrý úshin oqýshynyń shyǵarmashylyq is - áreketin damytý búgingi kúnniń ózekti máselesi bolyp otyr.

Keıingi jyldary Qazaqstanda ártúrli matematıkalyq olımpıadalar ótkizile bastady. Dástúrli, dástúrli emes, syrttaı t. s. s. Dástúrli olımpıadalar ereje boıynsha bes kezeńmen ótkiziledi: mektepishilik, aýdandyq, oblystyq, aımaqtyq, respýblıkalyq. Keıingi jyldary oqýshylardyń oılaý qabiletin arttyratyn 3 - 10 synyptar arasynda respýblıkalyq jáne aımaqtyq:“Aqbota”, “Kengýrý” sıaqty túrli matematıkalyq konkýrstar ótip júr.
Matematıkalyq olımpıadalar oqýshylardyń ishinen matematıkalyq talanttardy iriktep alý úshin júrgiziledi.
Oqýshylar arasynda eń birinshi matematıkalyq olımpıada 1894 jyly Vengrıada ótti. TMD elderiniń ishinde eń birinshi olımpıada 1934 jyly Lenıngrad (qazirgi Sankt-Peterbýrg) qalasynda ótti. Qazaqstan boıynsha tuńǵysh matematıkalyq olımpıada 1963 jyly Almaty qalasynda ótti.
Oqýshylardy olımpıadaǵa daıyndaýǵa arnalǵan nusqaýlar:

Matematıkalyq olımpıadalarda negizinen standarttan tys, shyǵarmashylyq oılaýlary joǵary, matematıkaǵa beıimdiligi joǵary, matematıkany tereńdetip oqıtyn oqýshylar ǵana jeńiske jete alady. Olaı bolsa, oqýshylardy olımpıadaǵa daıyndaýdyń bir joly: oqýshylardyń matematıkaǵa beıimdiligin damytý, oılaý qabiletin jetildirý.
Oqýshylardyń matematıkaǵa beıimdiligin damytý, oılaý qabiletin jetildirý úshin sabaqta ne isteý kerek?
- Sabaqta muǵalim problema týdyra bilý kerek, ıaǵnı negizgi esepterdi shyǵaryp bolǵan soń, oqýshylarǵa standarttan tys esep berý kerek.
- Berilgen esepke uqsas esep taýyp kelýge nemese esep oılap tabýǵa tapsyrma berý kerek.
- S tobyndaǵy esepterdi shyǵarýǵa keńes berý kerek.
Matematıkadan myqty oqýshyny daıarlaý úshin, árıne “dara” jumys júrgizilýi kerek.