InfoHub Logo

Táýelsizdiktiń tuǵyryn bıik ustaǵan 29 jyl ishinde Qazaqstan kóptegen jetistikterge jetti. Kez-kelgen sala da aldyńǵy orynnan kórindi. El daýmynyń erekshe belgilerin kórsetken jetistikter qatarynda sport pen týrızmniń bary anyq. Sportshylararymyz halyqaralyq iri dodalarda top jaryp, el mereıin asyrǵanda, bórkimizdi aspanǵa atyp, erekshe qýanǵanymyzda ras. Tipti keıbir damyǵan alpaýyt elderdiń ózi sport salasynda Qazaqstannyń shańyna ilese almaıdy. Sportshylarymyzdyń bıik jetistikteri arqyly da elimizge qanshama týrıser aǵyldy. Keń baıtaq darhan dalamyzda týrıser qaptaıtyn oryndar jeterlik. Qasıetti mekender, ǵajaıyp jaratylysty taýlar, ózen-kólder, zamanaýı eskertkishter elimizdiń ár óńirinde tolyp jatyr. Sondyqtan Táýelsiz Qazaqstan tarıhynda eleýli jetister qatarynan oryn alǵan sport pen týrızm taqyrybyna kóz júgirtýdi jón sanadyq.

El ımıjiniń bir kórsetkishi bolyp - sport jetistikteri esepteledi. Táýelsiz Qazaqstannyń tarıhynda da sporttyq jetistikter birshama. Qazaqstan ımıjiniń sporttyq qyry ekonomıkalyq turǵydan da jáne saıası turǵydan da basym taktıkalyq baǵyttardyń biri retinde qarastyrylady.

Dene tárbıesi jáne sport áleýmettik qurylym men qoǵamdy damytýdyń fýnksıonaldyq negizderine tyǵyz baılanysty. Kóp jaǵdaıda olar termometri bola alady, ıaǵnı onyń damý deńgeıin kórsetedi.

Sondyqtan kez kelgen el sportshylarynyń sporttyq jetistikteriniń deńgeıi olardyń tanytatyn áleýmettik qurylym qýatynyń jáne jalpy ulttyń ómirsheńdiginiń aıqyn kórsetkishi retinde qarastyrylady.

Qazaqstandyq sportshylardyń jeńisteri elimizdiń halyqaralyq arenadaǵy ımıjin qalyptastyrýǵa septigin tıgizedi. Berdibek  Saparbaevtyń aıtýynsha, sporttyń arqasynda basqa memleketter bizdiń elimiz - Qazaqstandy, bizdiń adamdarymyzdy biledi.

Táýelsizdik alǵaly beri qazaq sportshylary kóptegen álem chempıonattary men olımpıadalardan júldeli oryndar alyp, kók týymyzdy kóterip, elimizdi álemge tanytyp júr. Júldeli túsimniń negizgi úlesi sporttyń jazǵy túrleriniń ókilderi jınady – 52 medal (16 altyn, 17 kúmis jáne 19 qola). «Qysqy joldarda» jeti olja bar (1-3-3). Boks qazaqstandyq sporttyń kóshbasshysy. Bizdiń sportshylar bes Olımpıada oıyndarynda el 17 marapat jeńip aldy (6-5-6). Ekinshi oryndy osy kórsetkish boıynsha shtanga kóterýshiler aldy (5-4-1). Úzdik úshtikke 3 (2-0-1) sportshy kiredi. Odan keıin eń tabysty olımpıadalyqtardyń beıresmı respýblıkalyq reıtıńinde grek-rım stıliniń kúreskerleri (1–1–4), velosıpedshiler (1–1–0), bessaıysshy (1-0-0), erkin kúresshileri – (0-3)-5), sadaq atý (0-2-1), dzúdo kúreskerleri (0 - 1 - 0) jáne thekvondo kúreskerleri (0 - 0 - 1). «Aq» oıyndarda podıýmǵa tórt sport túriniń ókilderi shyqty. Bizdiń elimiz úshin shańǵyshylar – 4 (1 - 2 - 1), bıatlonshylar (0 - 1 - 0), mánerlep syrǵanaýshylar (0 - 0 - 1) marapat jeńip aldy.

Sol ótken sporttyq dodalarda bizge eń tabystysy, ári myqty básekelestikterdiń biri 2012 jylǵy Londonda bolǵan Olımpıada oıyndary.Bul Qazaqstannyń Olımpıada oıyndaryna 5-shi ret qatysýy.Jarysqa Qazaqstannan 25 sport túrinen 115 sportshy qatysqan. Qazaqstandyq komanda júldelerdiń rekordtyq sanyn utyp aldy – 13 (7-1-5). Komandalyq esepte bizdiń delegasıa 12 orynda boldy. Aýyr atletıka sportynan 4 altyn medal ıegerleri bar. Olar Zýlfıa Chınshanlo, Maııa Maneza, Svetlana Podobedova, Ilá Ilın atty shtangashylarymyz. Velosporttan 1 altyn: Aleksandr Vınokýrov. Jeńil atletıka 1 altyn: Olga Rypakova. Kúresten 3 qola:Grek-rım kúresinen Danıal Gadjıev, al erkin kúresten Gýzel Manúrova jáne Aqjúrek Tańatarova. Bokstan 1 altyn, 1 kúmis, 2 qola ıemdendi sportshylarymyz: Serik Sápıev, Ádilbek Nıazymbetov, Marına Volnova jáne Ivan Dychko. Mine, osy sportshylarymyz  2012 jyly Londonda ótken jazǵy Olımpıada oıyndarynda el namysyn qorǵap, júldelermen oraldy.

Olardan bólek el namysyn qorǵap, Qazaqstannyń atyn álemge tanytyp júrgen basqa sportshylarymyz da bar.Atap aıtsaq: bokstan álemdik deńgeıde shyǵyp júrgen Genadıı Galovkın, Qanat Islam, Danıar Eleýsinov jáne t.b., dzúdo kúresinen álem chempıonattary men Olımpıadalarda óner kórsetip, el senimin aqtap júrgen sportshylarymyz Eldos Smetov, Jansaı Smaǵulov, Islam Bozbaev, Otgonseseg Galbadrah, Erlan Serikjanov jáne t.b. syndy sportshylarymyz bar. Fýtbolǵa toqtalatyn bolsaq Eýropa Lıgasynda óner kórsetip júrgen bas qalamyzdan shyqqan «Astana» fýtbol komandasy bar.

Bunyń bári elimizdiń sporttaǵy jetistikteriniń az ǵana bóligi. Osy ekpinde jalǵastyrsa qazaq sportshylary budanda bıik belesterge jetedi degen senimdemin. Bizden olarǵa keregi moraldik kómek pen barynsha qoldaý. Biz de olar sıaqty eńbektenip, ár salada elimizge óz paıdamyzdy tıgizýimiz kerek. Sonda ǵana elimiz kórkeıip, damyp, qadamy órge basady. Bul meniń óz oıym.

Avtory: Ahmetjan Beksultan

M.T.Jumadil. t.ǵ.k.

---