InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Súıekti balyqtarǵa jalpy sıpattama.
B/m: Oqýshylarǵa súıekti balyqtardyń ózine tán – erekshelikteri týraly bilim berý.
D/m: Oqýshylarǵa balyqtyń túrleri, otrádtary jóninde uǵym bere otyryp, oı - órisin, izdený qabiletin damytý.
T/m: Oqýshylardy tabıǵatty qorǵaýǵa, aıalaýǵa jan – janýarlarǵa qamqorlyq jasaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń Jańa sabaqty oqytý, bilim - biliktiligin,
túri: izdenýin qalyptastyrý.
Sabaqtyń ádisi: Toppen jumys, suraq - jaýap.
Kórnekiligi: Keste, balyqtar sýretteri, tirek – syzba t. b.

Júrisi: Uıymdastyrý kezeńi
Úıge tapsyrmasyn suraý bekitý.
Jańa sabaq
Úıge tapsyrma
Baǵalaý.

Úı tapsyrmasynyń suraqtary:
1. Balyqtardy zertteıtin ǵylym salasy?
2. Omyrtqalylarǵa qandaı janýarlar jatady?
3. Balyqtardyń denesi qandaı bólimderden turady?.
4. Balyqtardyń denesinde qandaı júzbeqanattar bolady?.
5. Shemirshekti balyqtar qandaı klass tarmaqtaryna bólinedi.

Úıge tapsyrmasyn bekitý.

Jańa sabaq: Súıekti balyqtarǵa sıpattama
Súıekti balyqtardyń qazirgi kezde 20 000 - nan astam túrleri bar. Dene pishinderi de túrlishe. Denesi bas, tulǵa jáne quıryq bólimderine bólingen. Súıekti balyqtyń terisi jalpaq ári iri qabyrshaqtarmen qaptalǵan. Qabyrshaqtarynda aǵash dińindegi jyldyq saqınalarǵa uqsas syzyqtar bar. Osy syzyqtarǵa qarap, balyqtyń jasyn ajyratýǵa bolady. Súıekti balyqtardyń qańqasyn da súıekter óte kóp. Súıekti balyqtarda erekshe múshe torsyldaq bolady. İshi aýaǵa toly torsyldaq uryqtyń damý kezeńinde ishekten bólinedi. Ol balyqtyń dene salmaǵyn ózgertip, sýdyń túrli qabattaryna ótýine jaǵdaı jasaıdy. Torsyldaq keıbir balyqtarda tynys alýǵa, dybys shyǵarýǵa qatysady. Sý túbinde tirshilik etýge beıimdelgen súıikti balyqtarda torsyldaq bolmaıdy. Súıekti balyqtar syrttaı uryqtanady. Sondyqtan óte kóp mólsherde ýyldyryq shashady.
Kásiptik máni bar balyqtardy kóbeıtý úshin arnaıy balyq zaýyttarynda qoldan uryqtandyryp, shabaqtar ósiriledi.

Súıekti balyqtyń klass tarmaǵy

Sáýle qanatty ---------------- qalaqqanatty
Bekire tárizdester, --------------- qosjynysty jáne
maıshabaq tárizdester, ---------------- saýsaqqanaty balyqtar
albyrt tárizdester,
setinekter, kózaýyqtar
tuqym tárizdester

Dáptermen jumys:
Termın sózderdiń maǵynasyn túsinip alyńdar.
Óristegish balyqtar – ýyldyryq shashý úshin Edil, Jaıyq ózenderine kóterilip
óristeıtin balyqtar
Torsyldaq - ishi aýaǵa toly uryqtyń damýy kezeńinde ishekten bólinetin erekshe
múshe.
Ýyldyryq - Analyq bezde jetilgen maıda jumyrtqa jasýshalar.
Shoǵal - Atalyq bezden bólingen suıyqtyń.
Sergitý. ( Jumbaqtar)
1. Erkek balyq uıa etip qoıady,
Urǵashysy shabaǵyn jep toıady. (shanshar balyq)
2. Aýzy dóńgelek, pishini jumyr, jylansha ıreńdegen sýdaǵy sum bir.
Qoregin oljalap toıý úshin, burǵylap ishine enip ishegimen jep júr.
(Mıksına)
3. Tumsyǵymen kemeni tesedi, sýda súńgýir qaıyqsha esedi. (Semser - balyq)
4. Eti semiz, til úıiredi, Balqash pen ile turaǵy.
Bul balyqty kim biledi?
Qaı organy ýlandyrady? ( Sharmaı)

Qorytyndy: Chaınvord - «balyqtar»
1. Masa lıchınkasymen qorektenetin akvarıým balyǵy. (Lálıýs)
2. Tynyq muhıtynyń soltústik bóliginde mekendeıtin, toptasyp tirshilik etetin balyq. (Saıra)
3. Balqash kóliniń negizgi balyǵy, jyrtqysh ( Alabuǵa)
4. Tórtkóz balyq (Anableps)
5. Arqa qanatynyń tikenegi bar. Atlant, Úndi, Tynyq muhıttarynda tirshilik etip, balyq sharýashylyǵynda mańyzy bar balyq (Stavrıda)
6. Lıchınkalary sementti beziniń kómegimen ósimdik sabaǵyna jabysatyn shabaq balyq. (Aqqaıran)
7. Treska tuqymdas balyqtyń teńiz sýynan tushshy sýǵa taralǵan bir túri. (Nálim)

Áripteri adasqan sózderden balyqtardyń attaryn qura.
Habhat.............................
Batan.............................
Keńóm...............................
Azans.............................
İebrek..............................
Nartosh............................

Úıge tapsyrma 1. Súıekti balyqtar klasy.
2. Balyqtardyń attaryna sáıkestendirip sýret jumbaq qurastyr.
Oqýshylar bilimin baǵalaý.