InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: § 1. Tabıǵat jáne adam
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik maqsaty:
Oqytýdyń utymdy ádisin oqýshylardyń tıanaqty, tereń bilim alýyna qalyptastyrýǵa baǵyttaý kerek.
2. Damytýshylyq maqsaty:
Tabıǵat jáne fızıka qubylystarymen tanystyrý. Tabıǵat týraly ǵylymdarmen tanystyrý
3. Tárbıelik maqsaty:
Adamgershilikke, uqyptylyqqa, alǵyrlyqqa, otansúıgishtikke, tabıǵatty aıalaýǵa, syılastyq pen ádeptilikke baýlý.
Sabaqtyń túri:
Jańa bilimdi qalyptastyrý
Sabaqtyń ádis - tásilderi:
Áńgime, jattyǵýlar oryndaý
Sabaqtyń kórnekilikteri:
Plakattar, sýretter, úlestirme qaǵazdar
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi:
Sálemdesý, otyrǵyzý, túgendeý.
Úı tapsyrmasyn tekserý, qaıtalaý.
A) teorıalyq bilimderin tekserý.
Á) praktıkalyq tapsyrmalaryn tekserý.
B) esepterin tekserý.
Bilimdi jan - jaqty tekserý:

İV. Dk. Jańa materıaldy qabyldaýǵa ázirlik, maqsat qoıý.
Búgingi sabaǵymyzdyń negizgi maqsaty fızıka neni zertteıtinimen tanystyrý.

V. DK. JAŃA MATERIALDY MEŃGERTÝ:
Fızıka neni zertteıdi
Ózderiń ashyp otyrǵan oqýlyq “Fızıka“ dep atalady. Bul jańa ǵylymdy sender mektepti bitirgenshe oqyp ıgeresińder. Fızıkamen tanystyq mektepte aıaqtalmaıdy. Ǵalym - fızıkterdi daıyndaıtyn arnaıy ınstıtýttar bar. Biraq fızıka tek ǵalymdarǵa ǵana emes, ol barlyǵymyzǵa: jumysshylarǵa, dárigerlerge, ınjenerlerge, konstrýktorlarǵa da kerek. Fızıka ilimi adamdy asa aqyldy jáne kúshti etedi, ol tabıǵat apatynyń aldynda álsiz bolmaýǵa úıretedi, óziń ómir súrip otyrǵan álemdi tanyta bastaıdy. Tek fızıkany bile otyryp, úılerdi, zaýyttardy, mashınalardy, elektr stansıalaryn jobalaýǵa bolady. Radıoqabyldaǵyshty, avtomobıldi, ǵaryshtyq apparattardy, tipti kıimder men qorektik azyq - túlikti daıyndaý úshin de fızıkany bilý kerek. Mysaly, fızıkter jaryqtyń aýa men shynyda qalaı taraıtynyn oqyp úırengendikten ǵana kózáınekter, teleskoptar, fotoaparattar men beınekameralardy jasaý múmkin boldy. Kemelerdi, ushaqtardy, aýa sharlaryn qurastyrý men jasaý suıyqtyqtar men gazdardy jáne olarda qozǵalatyn deneler baǵynatyn zańdylyqtardy bilýge negizdelgen. Fızıka iliminsiz saǵatty da, telefondy da, shańsorǵyshty da, teledıdardy da jasaýǵa bolmas edi, sondaı - aq asty daıyndaýǵa jáne saqtaýǵa, bólmeni tazalaýǵa, áýendi tyńdaýǵa jáne t. b. kómektesetin kóptegen paıdaly zattardan quralaqan bolar edik.

Fızıka neni zertteıdi?
Fızıka – tabıǵat týraly ǵylym. Biraq tabıǵatta kóptegen alýan túrli ózgerister nemese qubylystar bolady. Fızıka olardyń qaısysyn zertteıdi? Fızıkalyq qubylystarǵa jatatyndar:
1) mehanıkalyq qubylystar (mysaly, ushaqtar men avtomobılderdiń qozǵalysy, maıatnıkterdiń terbelisi men qubyr boıynsha suıyqtyqtardyń aǵysy, Jerdiń Kún aınalasynda jáne orbıtalyq stansıalardyń Jer aınalasynda aınalýy);
2) elektrlik qubylystar (mysaly, elektrlengen denelerdiń tartylýy men tebilýi, elektr togy jáne t. b.);