InfoHub Logo

«Men esh ýaqytta óz oqýshylaryma esh nárse úıretpeımin tek qana olardyń oqýy úshin jaǵdaı jaratamyn» Albert Eınshteın. Elbasymyz Nursultan Ábishuly Nazarbaev aıtqandaı, ekonomıkanyń qarqyndy damýy úshin qazirgi naryq qatynasy talaptaryna jaýap bere alatyn, synı oılana alatyn, shyǵarmashyl adamdar qajet. Árıne, eń aldymen alǵa úlken maqsat qoıyp, sol maqsatqa jetý jolynda azdy – kemdi kedergilerdiń bolatyny da belgili. Daryn men talant bul adamnyń óziniń eriginsiz ishki jan dúnıesinen shyǵady. Bala bir ǵana sabaqtan daryndy bolýy múmkin, nemese kerisinshe mysaly: matematıka sabaǵynan óte daryndy oqýshy hımıa páninen tómen bolýy múmkin. Keıde oqýshynyń sabaqqa degen yntasy óte tómen bolǵanymen, ol balanyń ónerge degen qabileti erekshe baıqalyp turady. Jaıqalyp turǵan gúlderdiń barlyǵynyń ıisi birdeı sıaqty. Biraq sol ıistiń de ózi ártúrli bolady. Oqýshylar da týra sol sıaqty árqaısysynyń talaby ártúrli bolady. Balanyń darynyn, talantyn anyqtaı almaısyń tek onyń ishki jan dúnıesine úńile qarap, ony ári qaraı damytsań ǵana shyn daryndy kórýge bolady. Árıne balanyń talantyn, darynyn baıqaıtyn úıinde ata-ana bolsa, mektep qabyrǵasynda ustaz. Ata-anamen ustaz arasynda tyǵyz baılanys bolǵanda ǵana balanyń boıyndaǵy erekshe qabiletti baıqap, odan ári jetildire túsetini anyq. Qabiletti bala durys baǵyt-baǵdardy, oqýdyń úrdisterin senimdi túrde tańdaı alady. Óz tájirıbemde daryndy, qabiletti balalardy pánnen jalyqtyryp almas úshin arnaıy kúrdelirek tapsyrmalardy berýge tyrysamyn. Óıtkeni, balany kúrdeli tapsyrma berý arqyly synı turǵysynan oılaýyn damyta túsý kerek, suraqtyń jeńildeýi balany jalyqtyrady. Sondaı aq daryndy oqýshylar basqalarǵa úıretý arqyly ózi de úırenedi. Muǵalim balanyń boıyndaǵy talantty ashyp qana qoımaı, odan ári damytýǵa yqpal etý qajet. Olaı bolmaıtyn bolsa bala sý quıylmaı qalǵan solǵan gúldeı bolary sózsiz. Daryndy, talantty balalar tek uqypty, tártipti bolady degen pikirdi sanamyzdan shyǵaryp tastaýymyz kerek. Tártip pen daryndy jáne talantty shatastyrmaýymyz kerek. Daryndy balalar kez-kelgen aqparatty ózinshe qabyldaıdy, taldaıdy, talqylaıdy jáne qoldana biledi. Mektep qabyrǵasynda talantty balalardy anyqtaý úshin kóptegen is- sharalar,festıváldardyń da mańyzy zor. Sahna meıli úlken, meıli kishkentaı bolsyn talantty adam ózin sol kıeli sahnada erkin ustaı alady. Talantty túrli roldik oıyndar, dıalogtik oqytý barysynda baıqaýǵa bolady. Daryndy, talantty balalar kishkentaı ǵana dúnıeden bastap, ulylyqqa qol jetkizedi. Muǵalim oqýshyǵa qolynan ne keletinin, nege ebi bar ekenin jaqsylap ókshelep alyp, ómirdegi sara jolyn, ózi súıip aınalysatyn isti tańdaýǵa yqpal etý qajet dep oılaımyn. Adamnyń adamshylyǵy – aqyl, ǵylym, jaqsy ata, jaqsy ana, jaqsy qurby, jaqsy ustazdan bolady. Adam balasy adam balasynan aqyl, ǵylym, ar, minez degen nárselermen ozady - dep dana halqymyz tekke aıtpaǵan. Ybyraı Altynsarın «Maǵan jaqsy muǵalim bárinen de qymbat, óıtkeni muǵalim-mekteptiń júregi» degen eken. Olaı bolsa qurmetti ustazdar talantty shyńdaýdan eshqashan jalyqpaıyq.

Karıbaeva Merýert Talǵatqyzy

---