Táýelsizdik - táý eter kıeli uǵym
«Táýelsizdik - táý eter kıeli uǵym» atty ádebı - sahnalandyrylǵan qoıylym
2 - júrgizýshi: Iá, bul mereke - Uly mereke, shyń mánindegi uly mereke. Ejelden qazaqtyń eń asyl muraty eńseli el bolý edi. Elim dep eńiregen aqyndarymyz “Egemen bolmaı el bolmas, etekten kesip jeń bolmas” dep jyrlaıtyn edi. Arǵy zamandardy aıtpaǵannyń ózinde, tek keıingi eki ǵasyrdyń ishinde halqymyzdyń óz bostandyǵy jolynda eki júzden astam ult - azattyq kóterilisterge shyqqandyǵy – osynyń dáleli.
1 - júrgizýshi: Qurmetti qonaqtar, ustazdar, oqýshylar, ata - analar! Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdik kúnine arnalǵan «Táýelsizdik - táý eter kıeli uǵym» atty ádebı - sahnalandyrylǵan qoıylymymyzdy bastaýǵa ruqsat etińizder!
Slaıd. «Kóshpendiler» («Kóshpendiler» fılminen úzindi)
1 - júrgizýshi: Uly qazaq dalasy tek qazaq jurtynyń ǵana emes, adamzat órkenıetiniń buralań joldarynda babalarymyzben ıyq tirese tirshilik keshken talaı halyqtardyń da ári qaraı ósip - órkendeýin bútindeı ózgertip jibergen qyrýar oqıǵalar men asýly kezeńderdi úzdik - sozdyq ǵasyrlar úrdisinde óz boıyna syıǵyzdy. Uly dala qoınaýynda babamyzdyń urany, táýelsizdik jolyndaǵy kúresi, armany, tarıhtyń aıtylmaı ketken syrlary bar. Qaıran da meniń jerim - aı...
2 - júrgizýshi: XVIII ǵasyrdyń sońynda Qazaq handyǵynyń ońtústik terıtorıasy jońǵar shabýylyna ilikti. Joryq barysynda Túrkistan oazısteri qańyrap, Saıram qalasy talqandaldy. XVIII ǵasyrdyń basynda Jońǵarıamen kúrestiń shıelenisýine baılanysty Qazaq handyǵy tereń daǵdarysqa ushyrady. Bul soqqy Qasym, Haqnazar, Esim, Táýkeniń saıasatynyń negizinde ornyqqan memlekettiliktiń negizin shaıqaltty. Jońǵarlardyń kúshti soqqysynyń biri tarıhta -« Aqtaban shubyryndy, alqakól sulama, aq meshin» atymen qaldy. (1723 - 1727 j. j). El basynan keshken osy qasiret «Elim - aı» ánin týdyrdy. Jońǵar qysymymen qazaq aýyldary týǵan jerlerin tastap, údere kóshti.
Kórinis: «Aqtaban shubyryndy, alqakól sulama»
Kósh kele jatyr. Aryp - sharshaǵan adamdar
2 - júgizýshi: «Aqtaban shubyryndy, alqakól sulama» ondaǵan myń qazaqtardy atamekeninen ketýge májbúr etti. Qazaq batyrlary qazaq elin qorǵap qalý úshin keskilesken kúres júrgizdi. Qazaq halqy úlken kúsh - jiger arqasynda aýmaqtyq tutastyǵyn qorǵap qala aldy. Qarakereı Qabanbaı, Shapyrashty Naýryzbaı, Áýlıe Raıymbek, Qanjyǵaly Bógenbaı syndy batyr uldarymyzdyń janqıarlyq erligi óz eline degen adaldyǵynyń úlgisi
Qazaq deıtin bastaý úshin bar kóshti,
Eli úshin joryq jasap jan keshti.
Bógenbaı da, Qabanbaı da, Abylaı,
Táýelsizdik jolyn izdep jan keshti.
Slaıd. «Ult - azattyq kóterlister»
Armandap bozdaq ah uryp,
Aıqasta qany bókken jer.
Han Kene ashý shaqyryp,
Mahambet sherin tókken jer.
Qurmanǵazy saryndap,
Ybyraı mektep ashqan jer.
Amangeldi aryndap,
Suq kózder buǵyp sasqan jer.
Talqan bop táj ben taǵy da,
Qyzyl dert máńgi qulady.
Atoılap atqan tańynyń
Azattyq bolyp urany.
1 - oqýshy: Patsha úkimeti Qazaq elin táýeldi etý maqsatynda ár qıly sharalardy júzege asyrýǵa kiristi.
- Shuraıly sýy mol jerlerden qazaqtardy yǵystyrdy kazak - orystardy sol aımaqtarǵa ornalastyrdy
- Ǵasyrlar boıy jalǵasyp kele jatqan qazaq jeriniń basqarý júıesi ózgertilip, handyq bılik joıyldy.
2 - oqýshy: Otarlaý saıasatyna qarsy qazaq dalasynda ult - azattyq kóterilister órshı tústi. Olar: Syrym Datuly (1783 - 97), 1836 - 38 jj. İshki Bókeı ordasyndaǵy Isataı men Mahambet, Kenesary Qasymuly (1837 - 47), Abbas Qoshaı uly men Laýbaı Mantaıuly (1842 - 44), Janqoja Nurmuhameduly (1856 - 57), Eset batyr (1847 - 58), Dosan Tájiuly men Isa Tilenbaıuly (1870) bastaǵan kóterilister.
Ult - azattyq kóterilisterdiń maqsaty otarlyq ezginiń kúsheıýine qarsylyq, jer máselesin sheshý, qazaq jeriniń derbestigin saqtaý boldy.
2 - júrgizýshi: Iá, bul mereke - Uly mereke, shyń mánindegi uly mereke. Ejelden qazaqtyń eń asyl muraty eńseli el bolý edi. Elim dep eńiregen aqyndarymyz “Egemen bolmaı el bolmas, etekten kesip jeń bolmas” dep jyrlaıtyn edi. Arǵy zamandardy aıtpaǵannyń ózinde, tek keıingi eki ǵasyrdyń ishinde halqymyzdyń óz bostandyǵy jolynda eki júzden astam ult - azattyq kóterilisterge shyqqandyǵy – osynyń dáleli.
1 - júrgizýshi: Qurmetti qonaqtar, ustazdar, oqýshylar, ata - analar! Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdik kúnine arnalǵan «Táýelsizdik - táý eter kıeli uǵym» atty ádebı - sahnalandyrylǵan qoıylymymyzdy bastaýǵa ruqsat etińizder!
Slaıd. «Kóshpendiler» («Kóshpendiler» fılminen úzindi)
1 - júrgizýshi: Uly qazaq dalasy tek qazaq jurtynyń ǵana emes, adamzat órkenıetiniń buralań joldarynda babalarymyzben ıyq tirese tirshilik keshken talaı halyqtardyń da ári qaraı ósip - órkendeýin bútindeı ózgertip jibergen qyrýar oqıǵalar men asýly kezeńderdi úzdik - sozdyq ǵasyrlar úrdisinde óz boıyna syıǵyzdy. Uly dala qoınaýynda babamyzdyń urany, táýelsizdik jolyndaǵy kúresi, armany, tarıhtyń aıtylmaı ketken syrlary bar. Qaıran da meniń jerim - aı...
2 - júrgizýshi: XVIII ǵasyrdyń sońynda Qazaq handyǵynyń ońtústik terıtorıasy jońǵar shabýylyna ilikti. Joryq barysynda Túrkistan oazısteri qańyrap, Saıram qalasy talqandaldy. XVIII ǵasyrdyń basynda Jońǵarıamen kúrestiń shıelenisýine baılanysty Qazaq handyǵy tereń daǵdarysqa ushyrady. Bul soqqy Qasym, Haqnazar, Esim, Táýkeniń saıasatynyń negizinde ornyqqan memlekettiliktiń negizin shaıqaltty. Jońǵarlardyń kúshti soqqysynyń biri tarıhta -« Aqtaban shubyryndy, alqakól sulama, aq meshin» atymen qaldy. (1723 - 1727 j. j). El basynan keshken osy qasiret «Elim - aı» ánin týdyrdy. Jońǵar qysymymen qazaq aýyldary týǵan jerlerin tastap, údere kóshti.
Kórinis: «Aqtaban shubyryndy, alqakól sulama»
Kósh kele jatyr. Aryp - sharshaǵan adamdar
2 - júgizýshi: «Aqtaban shubyryndy, alqakól sulama» ondaǵan myń qazaqtardy atamekeninen ketýge májbúr etti. Qazaq batyrlary qazaq elin qorǵap qalý úshin keskilesken kúres júrgizdi. Qazaq halqy úlken kúsh - jiger arqasynda aýmaqtyq tutastyǵyn qorǵap qala aldy. Qarakereı Qabanbaı, Shapyrashty Naýryzbaı, Áýlıe Raıymbek, Qanjyǵaly Bógenbaı syndy batyr uldarymyzdyń janqıarlyq erligi óz eline degen adaldyǵynyń úlgisi
Qazaq deıtin bastaý úshin bar kóshti,
Eli úshin joryq jasap jan keshti.
Bógenbaı da, Qabanbaı da, Abylaı,
Táýelsizdik jolyn izdep jan keshti.
Slaıd. «Ult - azattyq kóterlister»
Armandap bozdaq ah uryp,
Aıqasta qany bókken jer.
Han Kene ashý shaqyryp,
Mahambet sherin tókken jer.
Qurmanǵazy saryndap,
Ybyraı mektep ashqan jer.
Amangeldi aryndap,
Suq kózder buǵyp sasqan jer.
Talqan bop táj ben taǵy da,
Qyzyl dert máńgi qulady.
Atoılap atqan tańynyń
Azattyq bolyp urany.
1 - oqýshy: Patsha úkimeti Qazaq elin táýeldi etý maqsatynda ár qıly sharalardy júzege asyrýǵa kiristi.
- Shuraıly sýy mol jerlerden qazaqtardy yǵystyrdy kazak - orystardy sol aımaqtarǵa ornalastyrdy
- Ǵasyrlar boıy jalǵasyp kele jatqan qazaq jeriniń basqarý júıesi ózgertilip, handyq bılik joıyldy.
2 - oqýshy: Otarlaý saıasatyna qarsy qazaq dalasynda ult - azattyq kóterilister órshı tústi. Olar: Syrym Datuly (1783 - 97), 1836 - 38 jj. İshki Bókeı ordasyndaǵy Isataı men Mahambet, Kenesary Qasymuly (1837 - 47), Abbas Qoshaı uly men Laýbaı Mantaıuly (1842 - 44), Janqoja Nurmuhameduly (1856 - 57), Eset batyr (1847 - 58), Dosan Tájiuly men Isa Tilenbaıuly (1870) bastaǵan kóterilister.
Ult - azattyq kóterilisterdiń maqsaty otarlyq ezginiń kúsheıýine qarsylyq, jer máselesin sheshý, qazaq jeriniń derbestigin saqtaý boldy.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Matematıkadan uıymdastyrylǵan oqý - is áreketiniń tehnologıalyq kartasy.
