Teatrǵa saıahat
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketiniń tehnologıalyq kartasy
Bilim berý salasy: 5 bilim berý salasy qamtylǵan
Bólimi: 5 bilim berý salasy boıynsha kiriktirilgen u. o. i. Taqyryby: Teatrǵa saıahat
Maqsaty: Qys mezgili týraly bilimderin qaıtalaý, balalardyń teatr týraly túsinikterin qalyptastyrý, qazaq halqynyń ulttyq oıý - órnekteri týraly bilimderin keńeıtý, «Kóbelek» oıý - órnek sýretin boıatyp, ádemi tústerdi tańdaýǵa úıretý, kóleńke teatry arqyly balalardy ulttyq tárbıege baýlý.
Qostildik komponentter:kóleńke teatry – tenevoı teatr, ulttyq oıý - órnek – nasıonalnyı ornament.
İs - áreket
kezeńderi Tárbıeshiniń is - áreketi Balalardyń is - áreketi
Motıvasıalyq qyzyǵýshylyq kezeńderi «Shattyq sheńberi»
Araılap tań atty,
Altyn sáýle taratty.
Qaıyrly tań, balalar!
Sálemetsizder me, qonaqtar!
Jumbaq:
Qar jaýady,
Kún tez batady,
Bul qaı mezgilde bolady? (Qysta)
Suraq - jaýap:
- Balalar, qazir qandaı jyl mezgili?
- Qys mezgiliniń neshe aıy bar? Qandaı ekeniń ataıyqshy?
- Qazir qys mezgiliniń qaı aıy?
- Qys mezgili týraly taqpaqtar bilesińder me? Kim aıtady?
- Qys mezgiline baılanysty maqal - mátel kim aıtady?
- Balalar, sender teatr týraly bilgileriń kele me?
-«Teatr» – kóne grek sózi. Ana tilimizge aýdarsaq, «kóretin oryn» degen qarapaıym maǵyna beredi. Teatrda ártúrli kórinister qoıylady. Teatr jeke dara óner ordasy bolyp Ejelgi Grekıada qalyptasty. Teatrdyń birneshe túrleri bar, mysaly, balalarǵa arnalǵan qýyrshaq teatry, kóleńke teatry, saýsaq teatry, ústel ústi teatry bar. Teatrda oınaıtyn adamdardy «akter» dep aıtamyz. Teatrǵa barý úshin adamdar kasadan bılet satyp alady. Teatrǵa kirip, bıletteri boıynsha oryndaryna otyryp jaıǵasady. Sodan soń kórinis kóredi.
Sender teatrǵa barǵylaryń kele me?
- Al teatrǵa barý úshin ne kerek?
- Bıletti qaıdan alamyz?
- Endeshe, kasaǵa baraıyq.
(Kasaǵa barǵan soń Aıymjan men Romannyń dıalogy)
Balalar oryndaryna jaıǵasqan soń, tárbıeshi teatrda ózderin qalaı ustaý kerektigin túsindirip ketedi. «Shattyq sheńberi»
Araılap tań atty,
Altyn sáýle taratty.
Qaıyrly tań, balalar!
Sálemetsizder me, qonaqtar!
(Sheńberge turyp qımylmen kórsetedi)
Qyzyǵa tyńdap, jumbaqty durys sheshýge tyrysady.
Balalar durys jaýap berýge tyrysady.
Janna
Appaq kóshe, bar dala,
Appaq oılar, qyrattar.
Aq shatyrly qar qala,
Aq jamylyp tur baqtar.
Tımofeı
Úlpildegen aqsha qar,
Japalaqtap jaýady.
Aınalshaqtap aýada,
Jerdi aqyryn jabady.
Raıl
Dalada qar boraıdy,
Aq mamyqqa oraıdy.
Muz bolady qatady,
Jyp - jyltyr bop jatady.
Madına
Aralaıdy baqshany,
Úzilmeıdi jaqsy áni.
Gúldenedi baqshalar,
Jaýsa, jaýsyn aqsha qar!
Asyljan
Qandaı qyzyq qys degen,
Bárin sheber istegen.
Baqsha, baýdy, taýdy da,
Boıaǵan aq túspenen.
Ajar
Qar jaýǵanda top bala,
Soqtyq kelip aqqala.
Murny sábiz, úp - úshkir,
Kózi - kómir, qap - qara.
Erlan: Qystaǵy sýyq – jazdaǵy ystyq.
Arına: Qystaǵy qar – jer yrysy.
Tilek: Qardyń basyn qar alar.
- Iá.
Balalar tynysh turyp tyńdaıdy.
- Árıne.
- Bılet kerek.
- Kasadan.
Kasaǵa barǵan soń
Aıymjan: Sálemetsiz be, kasır aǵaı!
Roman (kasır): Sálemetsiń be!
Aıymjan: Bizdiń toptyń balalaryna teatr kórinisine bıletter beresiz be?
Roman (kasır): Árıne!
(Aıymjan aqsha tólep, Romannan (kasır) bıletter alady)
Aıymjan: Rahmet!
Roman (kasır): Oqasy joq!
Balalar bıletterine saı oryndaryna otyrady.
Uıymdastyrý jáne izdenýshilik kezeńderi Kóleńke teatry «Maqta qyz ben mysyq» ertegisi ózgertýler engizilgen.
- Balalar, sizder búgin «Maqta qyz ben mysyq» ertegisin kóleńke teatry arqyly tamashalaısyz.
- Ertede Maqta qyz ben mysyq dos bolypty. Birge tatý turypty. Bir kúni Maqta qyz úı sypyryp júrip meıiz taýyp alady. Ol mysyǵyn shaqyrady:
- Mysyǵym, mysyǵym, kel munda! Mysyq kelmeıdi. Ol meıizdi ózi jep qoıady. Bir ýaqytta mysyq kelip:
- Máý - máý, meni nege shaqyrdyń?
- Aıtpaımyn.
- Endeshe, mine, kóılegińdi jyrtyp tastadym.
- Al men seniń quıryǵyndy julyp aldym.
- Maqta qyz, quıryǵymdy bershi.
- Bermeımin, aldymen sen maǵan kóılek tigip ákel.
Mysyq tiginshige barady:
- Tiginshi, tiginshi, maǵan kóılek tigip bershi.
- Sen maǵan mata alyp kel.
Mysyq dúkenshige barady:
- Dúkenshi, dúkenshi, maǵan mata bershi.
- Sen maǵan jumyrtqa alyp kel.
Mysyq taýyqqa barady:
- Taýyq, taýyq, maǵan jumyrtqa bershi?
- Sen maǵan tary alyp kel.
Mysyq endi ne isterin bilmeı turǵanda, tyshqandy kórip qalyp, tyshqandy ustap alady.
- Áı, tyshqan, inińde ne bar?
- Tary bar.
- Maǵan tary ber, sonda men seni jiberemin.
Tyshqan mysyqqa tary beredi, ol ony taýyqqa, taýyq oǵan jumyrtqa beredi. Jumyrtqany dúkenshige, ol oǵan mata beredi. Matany tiginshige beredi, tiginshi oǵan kóılek tigip beredi. Mysyq kóılekti Maqta qyzǵa beredi. Maqta qyz: - Meniń jyrtyp tastaǵan kóılegim ádemi ulttyq oıý - órnektermen áshekeılengen. Al myna kóılekte oıý - órnekter joq. Sen maǵan ádemi oıý - órnekter alyp kelseń, men ony kóılegime ádemilep tigip alamyn, sosyn saǵan quıryǵyńdy beremin.
Mysyq: Endi ne isteımin? A, taptym, men balabaqshaǵa baryp, balalardan kómek suraıyn.
(kóleńke teatryndaǵy sham sóndiriledi)
Osy sátte toptyń esigin túrtip mysyq keledi:
- Sálemetsizder me, balalar!
- Men senderden kómek suraıyn dep keldim. Maǵan oıý - órnek jasap beresińder me?
Tárbıeshi: Mysyǵym, bizdiń balalar birneshe oıý - órnek túrlerin biledi. (Sýretterdi kórsetip qandaı órnek ekenin suraıdy).
- Durys, balalar. Endi men senderge taǵy ulttyq oıý - órnektermen tanystyryp, mańyzyn aıta keteıin. Mysyǵym sen de muqıat tyńda:
- mynaý «túıetaban» oıý - órnegi. Túıeniń basqan izin beıneleıtin kúrdeli oıý - órnek.
- mynaý «kóbelek» órnegi. Kóbelektiń beınesin beıneleıtin ádemi oıý - órnek.
Olardy halqymyz sándik, ádemilik úshin kıimderine, bas kıimderine, kilem - alashalarǵa, kıizderine, tósek - kórpelerge, turmystyq zattarǵa, ydystarǵa, zergerlik buıymdarǵa t. b. áshekeılep paıdalanǵan. Ulttyq oıý - órnekter bizdiń elimizdiń týy men teńgelerde de beınelengen. Qarańdarshy, qandaı ásem oıý - órnekter (joǵarydaǵy aıtylǵan zattardyń sýretteri ekrannan kórsetilip turady).
Sergitý sáti:
Boran soǵady oń jaqtan,
Boran soǵady sol jaqtan.
Qar laqtyryp oınasaq,
Sý ótedi qolǵaptan.
Tárbıeshi: Al, endi «kóbelek» oıý - órnegin ádemi etip boıap mysyqqa syılaıyq, ol Maqta qyzdan quıryǵyn alsyn. (Jumystaný barysynda oıý - órnekti boıaý úshin tárbıeshi ashyq ádemi tústerdi tańdaýdy usynady)
Mysyq: Rahmet, balalar! Qandaı ádemi oıý - órnekter, jaqsy etip boıaǵansyńdar. Men oıý - órnekterdi Maqta qyzǵa aparyp bereıin, ol kóılegine ádemi oıý - órnekterdi tigip áshekeıleıdi. Al men tezdetip quıryǵymdy alamyn. Saý bolyńyzdar!
Tynysh tyńdaıdy.
Balalar mysyqpen amandasyp, oǵan kómektesetinderin aıtady.
- Qoshqar múıiz, botakóz.
Balalar tynysh otyryp tyńdaıdy, qyzyǵa qaraıdy.
Sergitý sáti:
Boran soǵady oń jaqtan,
Boran soǵady sol jaqtan.
Qar laqtyryp oınasaq,
Sý ótedi qolǵaptan.
(qımylmen jasaıdy)
Balalar «kóbelek» oıý - órnegin ádemilep boıap, mysyqqa syılaıdy.
Mysyqqa kómekteskenderine qýanady, mysyqpen qoshtasady.
Bekitý,
baqylaý
- Balalar, bizder búgin qaıda bardyq?
- Bizder kimge kómektestik?
- mysyqqa qalaı kómektestik?
- Qandaı oıý - órnek túrlerin bilesińder?
- Oıý - órnek týraly taqpaq kim aıtady.
- Senderge búgingi u. o. i. unady ma?
- Endi qonaqtarǵa bárimiz saý bolyńyz aıtaıyq.
- kóleńke teatrǵa.
- mysyqqa.
- oıý - órnekpen tanystyryp, «kóbelek» oıý - órnegin boıap berdik.
- Qoshqarmúıiz, botakóz, túıetaban, kóbelek.
Aıymjan: Ájem órnek teredi, Syrmaq otyr oıýlap.
Basy aýyra beredi,
Shaı ishpese, qoıýlap.
Erlan: Oıý - órnek degende, oıý - órnek,
Qoshqar múıiz oıýy bolsyn ermek,
Kel, joldastar, kóńildi án salaıyq,
Topqa kelgen qonaqty qarsy alaıyq.
Janna: Kózdiń jaýyn alatyn,
Kórseń apam kıizin.
Elesteter oıýy,
Iir arqar múıizin.
- Unady.
- Saý bolyńyz!
Kútiletin nátıje:
Bilýi kerek: Qys mezgiliniń erekshelikterin, qys týraly taqpaqtardy, maqal - mátelderdi.
Qalyptastyrý kerek: balalardyń teatr týraly túsinikterin jáne ulttyq oıý - órnekterdiń túrleri men mańyzy týraly bilimderin.
Meńgerýi kerek: Oıý - órnekterdi boıaý barysynda, tústerdi durys tańdaýdy.
Bilim berý salasy: 5 bilim berý salasy qamtylǵan
Bólimi: 5 bilim berý salasy boıynsha kiriktirilgen u. o. i. Taqyryby: Teatrǵa saıahat
Maqsaty: Qys mezgili týraly bilimderin qaıtalaý, balalardyń teatr týraly túsinikterin qalyptastyrý, qazaq halqynyń ulttyq oıý - órnekteri týraly bilimderin keńeıtý, «Kóbelek» oıý - órnek sýretin boıatyp, ádemi tústerdi tańdaýǵa úıretý, kóleńke teatry arqyly balalardy ulttyq tárbıege baýlý.
Qostildik komponentter:kóleńke teatry – tenevoı teatr, ulttyq oıý - órnek – nasıonalnyı ornament.
İs - áreket
kezeńderi Tárbıeshiniń is - áreketi Balalardyń is - áreketi
Motıvasıalyq qyzyǵýshylyq kezeńderi «Shattyq sheńberi»
Araılap tań atty,
Altyn sáýle taratty.
Qaıyrly tań, balalar!
Sálemetsizder me, qonaqtar!
Jumbaq:
Qar jaýady,
Kún tez batady,
Bul qaı mezgilde bolady? (Qysta)
Suraq - jaýap:
- Balalar, qazir qandaı jyl mezgili?
- Qys mezgiliniń neshe aıy bar? Qandaı ekeniń ataıyqshy?
- Qazir qys mezgiliniń qaı aıy?
- Qys mezgili týraly taqpaqtar bilesińder me? Kim aıtady?
- Qys mezgiline baılanysty maqal - mátel kim aıtady?
- Balalar, sender teatr týraly bilgileriń kele me?
-«Teatr» – kóne grek sózi. Ana tilimizge aýdarsaq, «kóretin oryn» degen qarapaıym maǵyna beredi. Teatrda ártúrli kórinister qoıylady. Teatr jeke dara óner ordasy bolyp Ejelgi Grekıada qalyptasty. Teatrdyń birneshe túrleri bar, mysaly, balalarǵa arnalǵan qýyrshaq teatry, kóleńke teatry, saýsaq teatry, ústel ústi teatry bar. Teatrda oınaıtyn adamdardy «akter» dep aıtamyz. Teatrǵa barý úshin adamdar kasadan bılet satyp alady. Teatrǵa kirip, bıletteri boıynsha oryndaryna otyryp jaıǵasady. Sodan soń kórinis kóredi.
Sender teatrǵa barǵylaryń kele me?
- Al teatrǵa barý úshin ne kerek?
- Bıletti qaıdan alamyz?
- Endeshe, kasaǵa baraıyq.
(Kasaǵa barǵan soń Aıymjan men Romannyń dıalogy)
Balalar oryndaryna jaıǵasqan soń, tárbıeshi teatrda ózderin qalaı ustaý kerektigin túsindirip ketedi. «Shattyq sheńberi»
Araılap tań atty,
Altyn sáýle taratty.
Qaıyrly tań, balalar!
Sálemetsizder me, qonaqtar!
(Sheńberge turyp qımylmen kórsetedi)
Qyzyǵa tyńdap, jumbaqty durys sheshýge tyrysady.
Balalar durys jaýap berýge tyrysady.
Janna
Appaq kóshe, bar dala,
Appaq oılar, qyrattar.
Aq shatyrly qar qala,
Aq jamylyp tur baqtar.
Tımofeı
Úlpildegen aqsha qar,
Japalaqtap jaýady.
Aınalshaqtap aýada,
Jerdi aqyryn jabady.
Raıl
Dalada qar boraıdy,
Aq mamyqqa oraıdy.
Muz bolady qatady,
Jyp - jyltyr bop jatady.
Madına
Aralaıdy baqshany,
Úzilmeıdi jaqsy áni.
Gúldenedi baqshalar,
Jaýsa, jaýsyn aqsha qar!
Asyljan
Qandaı qyzyq qys degen,
Bárin sheber istegen.
Baqsha, baýdy, taýdy da,
Boıaǵan aq túspenen.
Ajar
Qar jaýǵanda top bala,
Soqtyq kelip aqqala.
Murny sábiz, úp - úshkir,
Kózi - kómir, qap - qara.
Erlan: Qystaǵy sýyq – jazdaǵy ystyq.
Arına: Qystaǵy qar – jer yrysy.
Tilek: Qardyń basyn qar alar.
- Iá.
Balalar tynysh turyp tyńdaıdy.
- Árıne.
- Bılet kerek.
- Kasadan.
Kasaǵa barǵan soń
Aıymjan: Sálemetsiz be, kasır aǵaı!
Roman (kasır): Sálemetsiń be!
Aıymjan: Bizdiń toptyń balalaryna teatr kórinisine bıletter beresiz be?
Roman (kasır): Árıne!
(Aıymjan aqsha tólep, Romannan (kasır) bıletter alady)
Aıymjan: Rahmet!
Roman (kasır): Oqasy joq!
Balalar bıletterine saı oryndaryna otyrady.
Uıymdastyrý jáne izdenýshilik kezeńderi Kóleńke teatry «Maqta qyz ben mysyq» ertegisi ózgertýler engizilgen.
- Balalar, sizder búgin «Maqta qyz ben mysyq» ertegisin kóleńke teatry arqyly tamashalaısyz.
- Ertede Maqta qyz ben mysyq dos bolypty. Birge tatý turypty. Bir kúni Maqta qyz úı sypyryp júrip meıiz taýyp alady. Ol mysyǵyn shaqyrady:
- Mysyǵym, mysyǵym, kel munda! Mysyq kelmeıdi. Ol meıizdi ózi jep qoıady. Bir ýaqytta mysyq kelip:
- Máý - máý, meni nege shaqyrdyń?
- Aıtpaımyn.
- Endeshe, mine, kóılegińdi jyrtyp tastadym.
- Al men seniń quıryǵyndy julyp aldym.
- Maqta qyz, quıryǵymdy bershi.
- Bermeımin, aldymen sen maǵan kóılek tigip ákel.
Mysyq tiginshige barady:
- Tiginshi, tiginshi, maǵan kóılek tigip bershi.
- Sen maǵan mata alyp kel.
Mysyq dúkenshige barady:
- Dúkenshi, dúkenshi, maǵan mata bershi.
- Sen maǵan jumyrtqa alyp kel.
Mysyq taýyqqa barady:
- Taýyq, taýyq, maǵan jumyrtqa bershi?
- Sen maǵan tary alyp kel.
Mysyq endi ne isterin bilmeı turǵanda, tyshqandy kórip qalyp, tyshqandy ustap alady.
- Áı, tyshqan, inińde ne bar?
- Tary bar.
- Maǵan tary ber, sonda men seni jiberemin.
Tyshqan mysyqqa tary beredi, ol ony taýyqqa, taýyq oǵan jumyrtqa beredi. Jumyrtqany dúkenshige, ol oǵan mata beredi. Matany tiginshige beredi, tiginshi oǵan kóılek tigip beredi. Mysyq kóılekti Maqta qyzǵa beredi. Maqta qyz: - Meniń jyrtyp tastaǵan kóılegim ádemi ulttyq oıý - órnektermen áshekeılengen. Al myna kóılekte oıý - órnekter joq. Sen maǵan ádemi oıý - órnekter alyp kelseń, men ony kóılegime ádemilep tigip alamyn, sosyn saǵan quıryǵyńdy beremin.
Mysyq: Endi ne isteımin? A, taptym, men balabaqshaǵa baryp, balalardan kómek suraıyn.
(kóleńke teatryndaǵy sham sóndiriledi)
Osy sátte toptyń esigin túrtip mysyq keledi:
- Sálemetsizder me, balalar!
- Men senderden kómek suraıyn dep keldim. Maǵan oıý - órnek jasap beresińder me?
Tárbıeshi: Mysyǵym, bizdiń balalar birneshe oıý - órnek túrlerin biledi. (Sýretterdi kórsetip qandaı órnek ekenin suraıdy).
- Durys, balalar. Endi men senderge taǵy ulttyq oıý - órnektermen tanystyryp, mańyzyn aıta keteıin. Mysyǵym sen de muqıat tyńda:
- mynaý «túıetaban» oıý - órnegi. Túıeniń basqan izin beıneleıtin kúrdeli oıý - órnek.
- mynaý «kóbelek» órnegi. Kóbelektiń beınesin beıneleıtin ádemi oıý - órnek.
Olardy halqymyz sándik, ádemilik úshin kıimderine, bas kıimderine, kilem - alashalarǵa, kıizderine, tósek - kórpelerge, turmystyq zattarǵa, ydystarǵa, zergerlik buıymdarǵa t. b. áshekeılep paıdalanǵan. Ulttyq oıý - órnekter bizdiń elimizdiń týy men teńgelerde de beınelengen. Qarańdarshy, qandaı ásem oıý - órnekter (joǵarydaǵy aıtylǵan zattardyń sýretteri ekrannan kórsetilip turady).
Sergitý sáti:
Boran soǵady oń jaqtan,
Boran soǵady sol jaqtan.
Qar laqtyryp oınasaq,
Sý ótedi qolǵaptan.
Tárbıeshi: Al, endi «kóbelek» oıý - órnegin ádemi etip boıap mysyqqa syılaıyq, ol Maqta qyzdan quıryǵyn alsyn. (Jumystaný barysynda oıý - órnekti boıaý úshin tárbıeshi ashyq ádemi tústerdi tańdaýdy usynady)
Mysyq: Rahmet, balalar! Qandaı ádemi oıý - órnekter, jaqsy etip boıaǵansyńdar. Men oıý - órnekterdi Maqta qyzǵa aparyp bereıin, ol kóılegine ádemi oıý - órnekterdi tigip áshekeıleıdi. Al men tezdetip quıryǵymdy alamyn. Saý bolyńyzdar!
Tynysh tyńdaıdy.
Balalar mysyqpen amandasyp, oǵan kómektesetinderin aıtady.
- Qoshqar múıiz, botakóz.
Balalar tynysh otyryp tyńdaıdy, qyzyǵa qaraıdy.
Sergitý sáti:
Boran soǵady oń jaqtan,
Boran soǵady sol jaqtan.
Qar laqtyryp oınasaq,
Sý ótedi qolǵaptan.
(qımylmen jasaıdy)
Balalar «kóbelek» oıý - órnegin ádemilep boıap, mysyqqa syılaıdy.
Mysyqqa kómekteskenderine qýanady, mysyqpen qoshtasady.
Bekitý,
baqylaý
- Balalar, bizder búgin qaıda bardyq?
- Bizder kimge kómektestik?
- mysyqqa qalaı kómektestik?
- Qandaı oıý - órnek túrlerin bilesińder?
- Oıý - órnek týraly taqpaq kim aıtady.
- Senderge búgingi u. o. i. unady ma?
- Endi qonaqtarǵa bárimiz saý bolyńyz aıtaıyq.
- kóleńke teatrǵa.
- mysyqqa.
- oıý - órnekpen tanystyryp, «kóbelek» oıý - órnegin boıap berdik.
- Qoshqarmúıiz, botakóz, túıetaban, kóbelek.
Aıymjan: Ájem órnek teredi, Syrmaq otyr oıýlap.
Basy aýyra beredi,
Shaı ishpese, qoıýlap.
Erlan: Oıý - órnek degende, oıý - órnek,
Qoshqar múıiz oıýy bolsyn ermek,
Kel, joldastar, kóńildi án salaıyq,
Topqa kelgen qonaqty qarsy alaıyq.
Janna: Kózdiń jaýyn alatyn,
Kórseń apam kıizin.
Elesteter oıýy,
Iir arqar múıizin.
- Unady.
- Saý bolyńyz!
Kútiletin nátıje:
Bilýi kerek: Qys mezgiliniń erekshelikterin, qys týraly taqpaqtardy, maqal - mátelderdi.
Qalyptastyrý kerek: balalardyń teatr týraly túsinikterin jáne ulttyq oıý - órnekterdiń túrleri men mańyzy týraly bilimderin.
Meńgerýi kerek: Oıý - órnekterdi boıaý barysynda, tústerdi durys tańdaýdy.
You Might Also Like
