InfoHub Logo

Taqyryby: Teńizder men kólder
Maqsaty: Oqýshylardyń Dúnıejúzi teńizder men kólder týraly túsinikterin qalyptastyryp, olardy kartadan, taba bilýge jáne olardy bir - birimen salystyryp, tolyq málimet bere otyra, qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, bilim deńgeıin jetildirý.
Mindetteri:
Damytýshylyq: Kartamen jumys isteý qabiletin, este saqtaý, logıkalyq qabiletterin jetildirý, damytý jáne bilimderin tereńdetý.
Bilimdilik: Oqý - tárbıe úrdisine jańa tehnologıa ádisterin engize otyryp, oqytý men tárbıeleýdiń tıimdiligin arttyryp, oqýshylardyń shyǵarmashylyq deńgeıin kóterý.
Tárbıelik: Dúnıejúzi teńizder men kólder týraly túsindirý arqyly oqýshylardyń dúnıetanymyn keńeıtip, eńbek daǵdysyn qalyptastyryp, teńizder men kólderdi saqtaýǵa, tabıǵatqa degen septigin tıgizýge tárbıeleý.

Sabaqtyń túri: aralas sabaq.
Pán aralyq baılanys: geografıa, bıologıa, qazaq tili.
Ádis - tásilder: Túsindirý, sózdik, suraq - jaýap, tirek - syzba.
Kórnekilikter: ınteraktıvti taqta, jarty sharlar kartasy, atlas, keskin karta.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý.
Synyptyń tazalyǵyn baqylaý, oqýshylardy túgendeý, oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý.
İİ. Úı tapsyrmasy.
Úıge bergen Muhıttar taqyryby boıynsha suraý. Úı tapsyrmasyn jarys túrinde ótkizý. Ol úshin dúnıejúzilik 4 muhıttar boıynsha 4 topqa bólý.
4 topqa bólý.
1 top – Atlant muhıt.
2 top – Tynyq muhıt.
3 top – Úndi muhıt.
4 top – Soltústik muzdy muhıt.
Osy toptar mynadaı kezeńder boıynsha jarysady. Ár toptardyń jaýap berýine baılanysty baǵalaý jıtondaryn taratý.
Qyzyl «5»
Kók «4»
Sary «3»

İ. «Biz atalamyz» kezeńi boıynsha ár top óz ataýlaryna baılanysty muhıttar boıynsha top basshysy aıtyp ketý.(4 mın)
İİ. «Eń erekshe» kezeńi boıynsha japsyrma qaǵazda eń ereksheligine baılanysty kartaǵa japsyrý.( 2 mın)
İİİ. «Kim jyldam?» kezeńi boıynsha ınteraktıvti taqtada sý janýarlarynyń sýretteri berilgen, onda suraqtar jasyrylǵan. Sol sýretterdi tańdaý arqyly suraqtar qoıylady. (3 mın)
İV. «Men saǵan, sen maǵan» kezeńi boıynsha ár top bir - birine 2 suraqtan qoıý. (3 mın)
V. «Sıqyrly sóz» kezeńi boıynsha Gıdrosfera sózi beriledi, birneshe sóz shyǵarýy qajet. (3 mın)
Vİ. Qorytyndylaý. Kóp jıton jınaǵan top jeńiske jetedi. ( 3 mın)
İİİ. Aktýaldaý. V. kezeńde berilgen gıdrosfera sózi arqyly jalpy gıdrosferaǵa neler jatqyzamyz? Sý, jańbyr sýy, muhıt, teńiz, kól. Osy aıtyp jatqan teńiz, kól degenimiz ne eken? Soǵan toqtalaıyq.
İV. Jańa sabaq.
Teńizder men kólder
Kaspıı teńizi – aýdany jaǵynan eń úlkeni. Joǵarǵy kól (Soltústik Amerıka) – eń tushshysy. Baıkal – tushshy sý qoryna mol kól. Tıtıkaka – eń tereńi. Óli teńiz – eń tómende ornalasqany. Balqash – eń tuzdysy. Chad – Jartylaı tuzdy, jartylaı tushshy kól.
Adam úshin kólder men teńizderdiń paıdasy kóp. Olar balyq aýlaý kásipshiligin, balyq sharýashylyǵyn, sý kóligin, týrızmdi, jáne sportty damytý úshin qajet. Demalýshylar arasynda tanymal teńizge Jerorta (150 mln adam jylyna) teńizi jatady. Qazaqstandaǵy demalýshylar úshin mańyzy bar kólderge Býrabaı, Alakól, Balqash, Zaısan jatady.
Qosymsha málimet. Sabyndy kól, Qaıyndy kól, Qara teńiz, Qyzyl teńiz, Aq teńiz týraly qyzyqty qosymsha málimet berý.

V. Bekitý.
1. Suraq - jaýap.
1. Teńiz degenimiz ne?
2. Ornalasýyna qaraı teńizder qalaı ajyratylady?
3. Kól degendi qalaı túsinemiz?
4. Qazaqstanda qandaı kólderdi bilemiz?
5. Adam ómiri úshin teńizder men kólderdiń qandaı mańyzy bar?

2. Sáıkestendirý.
2. Maqal-mátel, naqyl sóz sý týraly.
1. Sý - tirshilik kózi. 2. Sýdyń da suraýy bar. 3. Sútten aq, sýdan taza. 4. bulaq kórseń kózin ash.

İV. Qorytyndylaý.
Úıge: Teńizder men kólder taqyryby, qyzyqty, qosymsha teńiz kólder týraly áńgimeler, ańyzdar aıtyp kelý.
Baǵalaý. Top boıynsha jumys jasaýlaryna baılanysty, sabaqqa qatysyp otyrýyna baılanysty baǵa qoıý.